Ziraat Bankası, ekosistemin uzun vadede varlığını sürdürmesinde en önemli tehditlerden biri olan insan kaynaklı iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında, tüm süreçlerinde doğrudan ve dolaylı sera gazı emisyonlarını azaltma amaçlı çalışmalar yürütmektedir.
Sera Gazı Salımları
Ziraat Bankası 2023 yılı sera gazı emisyonu hesaplamalarını, 2022 yılındaki çalışmaları kapsamına yurt dışı şubelerini de ilave ederek tamamlamıştır. Böylece 2023 yılı hesaplamaları ile ilgili çalışma, yurt içi ve yurt dışı şube, genel müdürlük ve para grup merkezlerini içerecek şekilde genişletilmiştir.
2023 sera gazı envanterine 2022 yılından farklı olarak satın alınan mal ve hizmetler, duran varlıklar, kaynak yönlü nakliye, ürün kullanımı ve ürünlerin yaşam sonu emisyonları da dâhil edilmiştir. Ziraat Bankası 2023 yılında Kapsam 1, 2 ve 3 emisyon ölçümlerini üçüncü taraf görüşü ile doğrulatmıştır.
Banka’nın 2017 öncesi sürdürülebilirlik raporlamalarında elektrik tüketimi faturalar üzerinden ortalama fiyatlarla hesaplanırken; 2017 yılında gerçek tüketimler, 2018 yılından sonra ise yine ortalama fiyatlar göz önünde bulundurularak hesaplamalar gerçekleştirilmiştir.
2023 yılında elektrik tüketimlerine ait emisyon hesaplamalarında ödeme tutarları ve ilgili yılın birim elektrik fiyatı dikkate alınarak teorik hesaplama yapılmıştır.
Sera gazı emisyonlarının kapsamı için GHG Protokol Standardı takip edilmiştir. 2023 yılında belirlenmiş sınırlar içerisinde sera gazı hesaplamaları için IPCC ve Defra referansları kullanılmıştır. Hesaplamalarda kullanılan KIP (Küresel Isınma Potansiyeli) katsayıları IPCC 6. değerlendirme raporundan alınmıştır.
YILLARA GÖRE KAPSAM 1 VE KAPSAM 2 EMİSYONLARI KIYASLAMASI
Emisyon Kaynağı |
2021 Yılı Emisyonları (ton CO2eq) |
2022 Yılı Emisyonları (ton CO2eq) |
2023 Yılı Emisyonları (ton CO2eq) |
Sabit Yanma |
12.314 |
36.551,80 |
23.671,49 |
Hareketli Yanma |
14.163 |
16.720,07 |
16.852,68 |
Sızıntı Emisyonları |
7.771 |
929,56 |
4.209,67 |
Satın Alınan Elektrik (Market-based) |
38.564 |
27.729,52 |
60.908,87 |
DOĞRUDAN SERA GAZI EMİSYONLARI DEĞİŞİMİ
Doğrudan Sera Gazı Salımları (Kapsam 1) |
2021 |
2022 |
2023 |
Kapsam 1 değişim (%) |
|||||
Doğrudan Enerji Tüketimi |
Doğrudan Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Doğrudan Enerji Tüketimi |
Doğrudan Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Doğrudan Enerji Tüketimi |
Doğrudan Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
2021/ |
2022/ |
||
Doğal gaz |
47.698 MWh |
9.662 |
10.743.094,41 kg |
29.014,86 |
8.339.257,58 m3 |
16.196,65 |
200 |
-44 |
|
Fuel Oil |
339 MWh |
92 |
151.618,54 L |
447,94 |
23.240,22 kg |
73,09 |
387 |
-84 |
|
Motorin (ısınma) |
1.710 MWh |
381 |
1.272.924,53 L |
3.848,33 |
99.227,59 L |
264,02 |
910 |
-93 |
|
Kömür |
6.936 MWh |
2.175 |
1.611.947,48 kg |
1.950,40 |
4.925.876,74 kg |
5.960,77 |
-10 |
206 |
|
Pelet |
301 MWh |
4 |
87.901,31 kg |
9,65 |
39.390,88 kg |
4,32 |
141 |
-55 |
|
Petrol |
- |
- |
- |
- |
- |
286.510,20 L |
659,70 |
- |
- |
On Road - Motorin |
52.072 MWh |
14.105 |
5.629.916,07 L |
15.555,26 |
5.318.135,52 L |
14.287,23 |
10 |
-8 |
|
On Road - Benzin |
222 MWh |
58 |
496.031,68 L |
1.164,81 |
1.091.556,24 L |
2.565,45 |
1.908 |
120 |
|
Sızıntı Emisyonları |
0 MWh |
7.771 |
2.439,76 kg |
929,56 |
4.371,02 kg |
4.209,67 |
-88 |
353 |
|
LPG |
- |
- |
7.785,04 kg |
24,75 |
- |
- |
- |
- |
|
Jeneratör Motorin |
- |
- |
395.117,00 L |
1.194,52 |
191.851,09 L |
512,94 |
- |
-57 |
|
Jeneratör Benzin |
- |
- |
24.302,00 L |
61,35 |
- |
- |
- |
- |
Ziraat Bankası, yenilenebilir enerji tüketimi yönünde bir adım atarak 2022 yılında 50.000 MWh’lik, 2023 yılında ise 75.000 MWh’lik IREC satın almıştır.
ENERJİ DOLAYLI SERA GAZI EMİSYONLARI DEĞİŞİMİ
Dolaylı Sera Gazı Salımları (Kapsam 2) |
2021 |
2022 |
2023 |
Kapsam 2 değişim (%) |
||||
Dolaylı Enerji Tüketimi |
Dolaylı Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Dolaylı |
Dolaylı Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Dolaylı |
Dolaylı Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
2021/ |
2022/ |
|
Satın Alınan Elektrik (kWh) |
84.403.363 |
38.564 |
113.021.645,69 |
27.729,52 |
197.948.859,74 |
60.908,87 |
-28 |
120 |
DOLAYLI SERA GAZI EMİSYONLARI DEĞİŞİMİ
Dolaylı Sera Gazı Kaynakları |
2022 |
2023 |
Kapsam 3 değişim (%) |
||
Faaliyet Verisi |
Dolaylı Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Faaliyet Verisi |
Dolaylı Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
2022/ |
|
Ham Madde |
- |
- |
2.659,01 ton |
2.490,92 |
- |
Su Tüketimi |
- |
- |
349.899,00 m3 |
61,82 |
- |
Sermaye Malları |
- |
- |
1.277,96 ton |
3.908,97 |
- |
Elektrik T&D |
113.021.645,69 kWh |
6.340,51 |
197.948.859,74 kWh |
12.624,85 |
0,99 |
Elektik WTT-Üretim |
113.021.645,69 kWh |
11.602,29 |
197.948.859,74 kWh |
20.320,54 |
0,75 |
Elektik WTT-İletim ve Dağıtım |
113.021.645,69 kWh |
1.439,74 |
197.948.859,74 kWh |
2.521,59 |
0,75 |
WTT-Doğalgaz Tüketimi |
10.743,09 ton |
4.667,11 |
8.339.257,58 m3 |
2.806,99 |
-0,40 |
WTT-Motorin Tüketimi |
7.297.957,60 L |
4.588,52 |
5.895.724,40 L |
3.602,35 |
-0,21 |
WTT-Benzin Tüketimi |
520.333,68 L |
313,67 |
1.378.066,44 L |
800,57 |
1,55 |
WTT-Kömür Tüketimi |
1.611,95 ton |
633,72 |
4.925.876,74 kg |
0,29 |
-1,00 |
WTT-Pelet Tüketimi |
- |
- |
39.390,88 kg |
6,97 |
- |
WTT-Fuel Oil Tüketimi |
151.618,54 L |
105,71 |
23.240,22 L |
16,16 |
-0,85 |
WTT-LPG |
7,79 ton |
2,70 |
- |
- |
- |
Ham Madde Nakliye |
- |
- |
82.990,74 ton.km |
14,79 |
- |
Sermaye Malları Nakliye |
- |
- |
402.818,27 ton.km |
73,82 |
- |
Ürün Nakliye (Firma Ödeyen) |
- |
- |
238.026,09 ton.km |
42,37 |
- |
Atık Nakliye |
1.539,00 km |
0,81 |
- |
- |
- |
Katı Atıklar |
29.400,00 kg |
0,63 |
757,96 ton |
16,13 |
- |
Sıvı Atıklar |
- |
- |
349.899,00 m3 |
70,44 |
- |
İş Seyahatleri |
4.844.769,25 km |
790,55 |
4.179.655,70 km |
656,02 |
- |
Personel Servisi |
34.056.375,59 km |
3.482,95 |
5.381.585,37 km |
1.124,75 |
- |
Ürün Kullanımı |
- |
- |
28.108.674,93 saat |
0,05 |
- |
Ürün Yaşam Sonu |
- |
- |
344,21 ton |
6,33 |
- |
Geçmiş yıllarla karşılaştırabilmek için aşağıdaki tabloda sadece Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonları dâhil edilerek kıyas yapılmıştır. Tabloda yıllar itibarıyla Ziraat Bankası Kapsam 1-2 emisyon değişimleri gösterilmektedir. Kapsam-2 için market-based emisyonlar dikkate alınmıştır.
YILLAR İTİBARIYLA ZİRAAT BANKASI KAPSAM 1-2 EMİSYON DEĞİŞİMLERİ
Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Kapsam 1 (tCO2e) |
Kapsam 2 (tCO2e) |
Toplam tCO2e (Kapsam 1 - 2) |
Toplam tCO2e Değişim % |
Sera Gazı Yoğunluğu (tCO2e/milyon TL Ciro) |
2021 |
34.335,90 |
38.564,10 |
72.900,00 |
2,05 |
0,053 |
2020 |
32.728,70 |
39.110,40 |
71.437,20 |
-12,38 |
0,076 |
2019 |
33.779,80 |
47.754,30 |
81.534,10 |
7,48 |
0,125 |
2018 |
29.015,40 |
46.841,50 |
75.856,90 |
-13,47 |
0,141 |
2017 |
33.428,60 |
54.234,30 |
87.662,90 |
3,29 |
0,202 |
2016 |
36.478,00 |
48.394,70 |
84.872,70 |
-5,27 |
0,237 |
2015 |
40.441,00 |
49.151,60 |
89.592,60 |
17,31 |
0,296 |
2014 |
36.060,50 |
40.311,20 |
76.371,60 |
- |
0,308 |
Önceki yıllarda karbon ayak izi yoğunluğunu aktif varlığını dikkate alarak hesaplayan Ziraat Bankası, 2022 ve 2023 yıllarında bu değeri net faiz geliri üzerinden hesaplamaya başlamıştır.
Sayfa 104’teki tabloda 2022 ve 2023 yıllarına ait Kapsam 1-2-3 emisyonları ile net faiz geliri yoğunlukları gösterilmektedir. 2023 yılında sera gazı emisyonlarının Ziraat Bankası net faiz gelirine göre yoğunluğu 0,00000121’dir.
Banka’nın 2023 yılı sera gazı envanteri 156.809,44 tCO2e olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında kapsama yurt dışı şubelerin eklenmesi ve Kapsam 3 emisyonlarının sınırının genişletilmesiyle 2023 yılı sera gazı envanteri bir önceki yıla göre %35,3 oranında artmıştır.
2022 VE 2023 YILLARI KAPSAM 1-2-3 EMİSYON VE YOĞUNLUK (TCO2/NET FAİZ GELİRİ) DEĞİŞİMLERİ
Sera Gazı Salımları (tCO2e) |
Kapsam 1 (tCO2e) |
Kapsam 2 (tCO2e) |
Kapsam 3 (tCO2e) |
Toplam tCO2e (Kapsam 1-2-3) |
Sera Gazı Yoğunluğu |
2023 |
44.733,85 |
60.908,87 |
51.166,73 |
156.809,44 |
0,00000121 |
2022 |
54.201,43 |
27.729,52 |
33.968,91 |
115.899,87 |
0,000000954 |
Ziraat Bankası’nın 2023 yılı sera gazı envanteri belirsizliği Kapsam 1, 2 ve 3 için %4,22 olarak hesaplanmıştır.
Aşağıdaki tabloda 2023 yılı hesaplamalarında kullanılan emisyon faktörleri gösterilmektedir.
Emisyon Faktörleri |
CO2 |
CH4 |
N2O |
CO2e |
Motorin (hareketli yanma) |
74,1 ton CO2/TJ |
0,0039 ton CH4/TJ |
0,0039 ton N2O/TJ |
- |
Benzin (hareketli yanma) |
69,3 ton CO2/TJ |
0,025 ton CH4/TJ |
0,008 ton N2O/TJ |
- |
Doğalgaz |
56,1 ton CO2/TJ |
0,005 ton CH4/TJ |
0,0001 ton N2O/TJ |
- |
Fuel oil |
77,4 ton CO2/TJ |
0,01 ton CH4/TJ |
0,0006 ton N2O/TJ |
- |
Motorin |
74,1 ton CO2/TJ |
0,01 ton CH4/TJ |
0,0006 ton N2O/TJ |
- |
Kömür (Linyit) |
101 ton CO2/TJ |
0,01 ton CH4/TJ |
0,0015 ton N2O/TJ |
- |
Pelet (Biyokütle) |
100 ton CO2/TJ |
0,3 ton CH4/TJ |
0,004 ton N2O/TJ |
- |
Petrol |
69,3 ton CO2/TJ |
0,003 ton CH4/TJ |
0,0006 ton N2O/TJ |
- |
LPG |
63,1 ton CO2/TJ |
0,001 ton CH4/TJ |
0,000 ton N2O/TJ |
- |
Motorin-Jeneratör |
74,1 ton CO2/TJ |
0,01 ton CH4/TJ |
0,0006 ton N2O/TJ |
- |
Benzin-Jeneratör |
69,3 ton CO2/TJ |
0,003 ton CH4/TJ |
0,001 ton N2O/TJ |
- |
Soğutucu Gazlar-R134A |
- |
- |
- |
1.530 kg CO2e/kg |
Soğutucu Gazlar-R600 |
- |
- |
- |
3 kg CO2e/kg |
Soğutucu Gazlar-R410A |
- |
- |
- |
2.255,5 kg CO2e/kg |
Soğutucu Gazlar-R32 |
- |
- |
- |
771 kg CO2e/kg |
Yangın tüpleri-CO2 |
- |
- |
- |
1 kg CO2e/kg |
Elektrik (2014 şebeke) |
0,49306 kg CO2/kWh |
0,003 kg CH4/kWh |
0,00121 kg N2O/kWh |
0,494 kg CO2e/kg |
Elektrik (2015 şebeke) |
0,55036 kg CO2/kWh |
0,00021 kg CH4/kWh |
0,00139 kg N2O/kWh |
0,552 kg CO2e/kg |
Elektrik (2016 şebeke) |
0,48985 kg CO2/kWh |
0,00018 kg CH4/kW |
0,00131 kg N2O/kWh |
0,491 kg CO2e/kg |
Elektrik (2017 şebeke) |
0,51047 kg CO2/kWh |
0,00018 kg CH4/kW |
0,00147 kg N2O/kWh |
0,512 kg CO2e/kg |
Elektrik (2018 şebeke) |
0,50501 kg CO2/kWh |
0,00018 kg CH4/kW |
0,00142 kg N2O/kWh |
0,507 kg CO2e/kg |
Elektrik (2019 şebeke) |
0,512 kg CO2/kWh |
0,00018 kg CH4/kW |
0,00156 kg N2O/kWh |
0,514 kg CO2e/kg |
Elektrik (2020 şebeke) |
0,47523 kg CO2/kWh |
0,00016 kg CH4/kW |
0,00157 kg N2O/kWh |
0,477 kg CO2e/kg |
Elektrik (2021 şebeke) |
0,45531 kg CO2/kWh |
0,00015 kg CH4/kW |
0,00143 kg N2O/kWh |
0,457 kg CO2e/kg |
Elektrik (2022 şebeke) |
- |
- |
- |
0,44 kg CO2e/kg |
Elektrik (TR) |
- |
- |
- |
0,44 kg CO2e/kg |
Elektrik (UK) |
- |
- |
- |
0,207 kg CO2e/kg |
Elektrik (BG) |
- |
- |
- |
0,362 kg CO2e/kg |
Emisyon Faktörleri |
CO2 |
CH4 |
N2O |
CO2e |
|||
Elektrik (GR) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,454 kg CO2e/kg |
Elektrik (XK) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1,34 kg CO2e/kg |
Elektrik (IQ) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,756 kg CO2e/kg |
Elektrik (SA) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,506 kg CO2e/kg |
Karayolu Nakliye-Dizel-HGV araçlar |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,18 kg CO2e/ton.k |
Denizyolu Nakliye-Kargo Gemileri-Konteyner |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,016 kg CO2e/ton.k |
İş Seyahati-Kısa Mesafe, Ekonomi |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,18 kg CO2e/yolcu.km |
İş Seyahati-Uzun Mesafe, Ekonomi |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,2 kg CO2e/yolcu.km |
İş Seyahati-Kısa Mesafe, Business |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,27 kg CO2e/yolcu.km |
İş Seyahati-Uzun Mesafe, Business |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,58 kg CO2e/yolcu.km |
Personel Servisi Hizmeti |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,21 kg CO2e/km |
Ham Madde Kullanımı-Kâğıt |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,91 kg CO2e/kg |
Ham Madde Kullanımı-Kâğıt (Geri Dönüştürülmüş) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,73 kg CO2e/kg |
Ham Madde Kullanımı-Plastik |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3,1 kg CO2e/kg |
Sermaye Malı Kullanımı-Ağaç |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
312.612 kg CO2e/ton |
Sermaye Malı Kullanımı- Metal |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3.086,73 kg CO2e/ton |
Sermaye Malı Kullanımı-Elektrikli Aletler-Küçük |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
5.647,95 kg CO2e/ton |
Sermaye Malı Kullanımı-Elektrikli Aletler-Büyük |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3.267 kg CO2e/ton |
Sermaye Malı Kullanımı-Plastik |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3.102,45 kg CO2e/ton |
Atıklar-Endüstriyel Atık (Yanma) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
21,28 kg CO2e/ton |
Atıklar-Endüstriyel Atık (Düzenli Depolama) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
520,33 kg CO2e/ton |
Atıklar-Kâğıt ve Karton (Kapalı Döngü) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
21,28 kg CO2e/ton |
Atıklar-Plastik (Kapalı Döngü) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
21,28 kg CO2e/ton |
Atıklar-Metal (Kapalı Döngü) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
21,28 kg CO2e/ton |
Su Temini |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,18 kg CO2e/m3 |
Atıksu Arıtımı |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,2 kg CO2e/m3 |
Ürün Yaşam Sonu-Plastik (Geri Dönüşüm) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,02 ton CO2eq/ton |
Ürün Yaşam Sonu-Plastik (Yakma) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,02 ton CO2eq/ton |
Ürün Yaşam Sonu-Plastik (Düzenli Depolama) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,01 ton CO2eq/ton |
Ürün Kullanımı |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1,70E-06 kg CO2eq/saat |
Elektrik T&D |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
%12,66 |
Elektik WTT-Üretim |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,1 kg CO2e /kWh |
Elektik WTT-İletim ve Dağıtım |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,01 kg CO2e /kWh |
WTT-Doğalgaz |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,34 kg CO2e/m3 |
WTT-Petrol (Ortalama Biyoyakıt Karışımı) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,58 kg CO2e/L |
WTT-Motorin (Ortalama Biyoyakıt Karışımı) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,61 kg CO2e/L |
WTT-Linyit |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,06 kg CO2e/ton |
WTT-Pelet |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
177 kg CO2e/ton |
WTT-Fuel Oil |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
0,7 kg CO2e/L |
İstanbul Finans Merkezi yerleşkesi içinde LEED Sertifikası alan ilk ve tek yeşil bina: Ziraat Kuleleri
Ziraat Kuleleri, dünya çapında kullanılan yeşil bina derecelendirme sistemi olan LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) Platinum Sertifikası alan, İFM yerleşkesi içindeki ilk ve tek yeşil bina olmuştur. Enerji ve Çevre Tasarımında Liderlik (LEED) sertifika programının en üst derecesi sayılan LEED Platinum Sertifikası; çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği konularında dünya genelinde tanınmış ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Amerikan Yeşil Bina Konseyi (USGBC) tarafından enerji verimliliği, su tasarrufu, çevresel etki azaltma ve sağlık standartları gibi değerlendirme kriterlerinde en yüksek seviyede başarıyı elde etmiş olan projelere verilmektedir.
Projede, LEED Platinum Sertifikası gereklilikleri tasarım ve inşaat süreci boyunca titizlikle ön planda tutulmuştur. Kullanılan tüm malzeme, ekipman, makine grupları, elektro-mekanik sistemler enerji verimliliği ve çevresel etkiler göz önünde bulundurularak tasarlanmış ve uygulamıştır. Böylece Ziraat GYO’nun sürdürülebilir inşaat uygulamalarına verdiği önem, LEED Platinum Sertifikası ile uluslararası ölçekte bir kez daha teyit edilmiştir.