EKONOMİK ORTAM

Küresel Ekonomi

2023 yılında ekonomik aktivitede ve enflasyonda küresel çapta yavaşlama görülmüştür.
2023 yılında, tüm dünyada merkez bankaları tarafından enflasyonla mücadele kapsamında devam eden faiz artışlarının ve finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle küresel ekonomik aktivitede yavaşlama meydana gelmiştir. Yıl boyunca sıkılaştırıcı para politikalarının, özellikle imalat sektörü üretimi üzerindeki kısıtlayıcı etkileri gelişmiş ülke ekonomilerinde daha belirgin şekilde gözlenmiş ve jeopolitik riskler küresel ekonomiyi etkilemeye devam etmiştir.

Öte yandan, küresel çapta ekonomik aktivitedeki ve enflasyondaki yavaşlamaya karşın istihdam piyasalarının dirençli görünümünü sürdürmesiyle küresel ekonomide sert iniş olasılığının azaldığı görülmüştür.

Geçtiğimiz yıl atılan parasal sıkılaşma adımlarının yanı sıra pandemi döneminde oluşan tedarik zinciri sıkıntılarının giderilerek arz yönlü sorunların hafifletilmesi sonucunda enerji ve emtia fiyatlarının gevşediği ve birçok ülkede enflasyonun 2022 yılında ulaştığı zirve seviyelerden beklentilerden daha hızlı gerilediği gözlenmiştir. Birçok ülkede enflasyon göstergelerinde iyileşme kaydedilmiş, ancak enflasyon, uzun dönem ortalamalarının ve merkez bankaları hedeflerinin üzerinde seyretmeyi sürdürmüştür.

2023 yılında da süregelen Rusya-Ukrayna savaşı, batılı ülkeler tarafından Rusya’ya yönelik kapsamlı yaptırımlar ve Temmuz ayında Rusya hükümetinin Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çekildiğini açıklaması, tüm dünyayı ilgilendiren jeopolitik riskler arasında yer almaktadır.

Ayrıca ABD, Avrupa ve Çin arasında teknoloji alanında yaşanan gerilimler, Tayvan kaynaklı gelişmeler ve yılın son çeyreğinde İsrail-Filistin çatışması sonucu Orta Doğu ve Kızıldeniz bölgesinde meydana gelen karışıklık, global çaplı odak noktalarını oluşturmuştur.

Bunun yanında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile bazı diğer petrol üreticisi ülkeleri içeren OPEC+ Grubu’nun arz kesintisi kararlarına karşın, ABD gibi önemli petrol üreticisi ülkelerin üretimlerindeki ve stoklarındaki artışlar ve zayıf talep görünümünün etkisiyle yıl genelinde dalgalı seyir izleyen petrol fiyatları, küresel enflasyonun seyrinde belirleyici unsur olmaları nedeniyle dikkatle izlenmiştir.

Yılın ilk çeyreğinde ABD’de yaşanan banka iflasları ve İsviçre’deki banka kurtarma operasyonunun ardından merkez bankaları ve düzenleyici kurumlar hızlı ve etkili adımlar atmıştır. Bu adımlar sonrasında bankacılık sektöründe oluşabilecek risklerin kontrol altına alınması, küresel büyüme görünümüne yönelik aşağı yönlü riskleri hafifletmiştir.

2023 yılında küresel ekonomik büyümeye yönelik riskler genel anlamda dengelenmiştir.
IMF tarafından Ocak 2024’te yayınlanan Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nda, küresel çapta arz yönlü sorunların çözüldüğü ve kısıtlayıcı para politikalarının var olduğu bir dönemde enflasyonun birçok bölgede beklenenden daha hızlı düştüğü belirtilmiştir. Raporda ayrıca, enflasyondaki düşüş ve istikrarlı büyümeyle birlikte küresel ekonomide sert iniş olasılığının azaldığı ve küresel ekonomik büyümeye yönelik risklerin genel olarak dengelendiği vurgulanmıştır.

Bu çerçevede IMF, 2022 yılında %3,5 seviyesinde gerçekleşen küresel ekonomik büyümenin, ABD ve bazı büyük gelişmekte olan ekonomilerin beklenenden daha fazla dayanıklılık göstermesi ve Çin’deki desteklerin etkisiyle, kısmi bir yavaşlamayla birlikte 2023 yılında %3,1 seviyesine ineceğini tahmin etmektedir. IMF, 2024 yılı için geçen yıla benzer şekilde %3,1 seviyesinde büyüme öngördüğünü, 2025 yılında ise %3,2 seviyesinde büyüme beklediğini ifade etmektedir.

Bununla birlikte IMF, küresel çapta enflasyonla mücadele amacıyla faiz oranlarının yükseltilmesinin, yüksek borçluluğun ekonomik faaliyet üzerinde oluşturduğu baskılar nedeniyle mali desteğin azaltılmasının ve temeldeki düşük verimlilik artışının etkisiyle 2024 ve 2025 yıllarına yönelik küresel büyüme tahminlerinin %3,8 seviyesindeki tarihsel büyüme ortalamasının altında kaldığını vurgulamıştır.

2023 yılı, küresel ekonomik aktivitede yavaşlamanın öne çıktığı, gelişmiş ülke ekonomilerinde sıkı para politikalarının kısıtlayıcı etkilerinin belirginleştiği ve jeopolitik risklerin dünya ekonomisini etkilemeyi sürdürdüğü bir yıl olmuştur.

Euro Bölgesi ekonomisi, 2023 yılında belirgin bir yavaşlama sürecine girmiştir.
2023 yılında, Euro Bölgesi ülkelerinin büyüme hızında belirgin bir yavaşlama görülmüş ve bölge genelinde ekonomik aktivitenin zayıflamasıyla neredeyse durağana yakın bir seyir gözlenmiştir.

Bölge ekonomisinin yıllık büyüme hızı, 2022 yılındaki %3,4 seviyesinden 2023 yılında %0,5 seviyesine inmiştir. Bu yavaşlamada; zayıf tüketici güveni, yüksek enerji fiyatlarının süregelen etkileri, sıkılaşan finansal koşullara hassasiyeti yüksek olan imalat sektöründe ve yatırımlarda görülen zayıflık, başlıca etken faktörler olmuştur.

Özellikle Avrupa’nın imalat sanayi ve ihracat odaklı en büyük ekonomisi olan Almanya ekonomisi, 2023 yılı genelinde %0,3 oranıyla sınırlı kalsa da 2020 yılındaki salgından bu yana ilk kez daralma kaydetmiştir.

IMF, Euro Bölgesi’nde büyüme hızının, kısmi bir toparlanmayla birlikte 2024 yılında %0,9 ile salgın öncesi seviyelerin altında, zayıf seyredeceği beklentisini açıklamıştır. Benzer şekilde Almanya ekonomisinin de 2024 yılında %0,5 oranında sınırlı büyüme kaydedeceği öngörülmektedir.

ABD ekonomisi, dayanıklı görünümünü sürdürmüştür.
2023 yılında ABD’de sıkı para politikası uygulanmış, yılın ilk yarısında bankalarla ilgili sıkıntılar yaşanmış ve borç tavanı krizi meydana gelmiştir. Bu olumsuz gelişmelere rağmen, özellikle özel tüketim harcamalarının güçlü seyri, iş gücü piyasasının sıkı görünümünü sürdürerek tüketimi desteklemesi ve hane halkının pandemi döneminde biriktirmiş olduğu tasarrufları harcaması, ABD ekonomisinin 2023 yılı büyüme hızının 2022 yılına göre hızlanmasını sağlamıştır.

Bu kapsamda ABD ekonomisi, 2022 yılında %1,9 oranındaki büyümenin ardından 2023 yılında %2,5 seviyesinde büyümeyle beklentilerin üzerinde bir performans sergilemiştir. IMF tahminlerinde, ABD ekonomik büyümesinin 2024 yılında %2,1 seviyesi ile gelişmiş ülkeler arasındaki en yüksek hızlardan birine ulaşacağı öngörülmektedir.

Küresel çaplı enflasyon, 2023 yılında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gerileme eğilimini sürdürmekle birlikte halen yüksek seviyelerini korumaktadır.

Enflasyon göstergelerinde belirginleşen yavaşlama, küresel merkez bankalarının parasal sıkılaştırma adımlarına ara vermesine neden olmuştur.
Küresel çaplı enflasyon, 2023 yılında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gerileme eğilimini sürdürmekle birlikte halen yüksek seviyelerini korumaktadır. Özellikle çekirdek enflasyon göstergelerindeki kademeli gevşeme, yüksek enflasyon düzeyinin önümüzdeki dönemde de sürebileceğine yönelik beklentileri öne çıkarmıştır.

Küresel çapta gevşeme görülen enerji ve emtia fiyatlarının olumlu etkisiyle enflasyonda gözlenen düşüş eğilimine karşın istihdam piyasalarının güçlü seyri, ücret kaynaklı baskıların canlılığını korumasını sağlarken çekirdek enflasyon göstergelerindeki yavaşlamanın daha sınırlı olması ise merkez bankalarının sıkı duruşlarını daha uzun süre devam ettireceklerine yönelik beklentileri artırmıştır.

Özellikle gıda ve enerji fiyatlarını dışlayan çekirdek enflasyon göstergelerinin yüksek seviyelerini koruması, küresel çapta enflasyonun bir süre daha merkez bankalarının hedeflerinin üzerindeki seyrini sürdürebileceğine işaret etmiştir. Nitekim birçok ülkede enflasyonun 2025 yılına kadar hedef seviyelere dönemeyeceğinin değerlendirildiği görülmektedir. Bu kapsamda birçok ülkedeki merkez bankaları, politika faizlerini parasal duruşun sıkılığını koruyacak seviyelerde uzun süre tutacaklarına yönelik yönlendirmelerde bulunmuştur.

Bunun yanında, birçok ülkede parasal sıkılaştırma döngülerinin zirvesine yaklaşıldığı ve sınırlı miktarlarda ilave sıkılaştırmalar yapılacağına yönelik beklentilerin ağırlık kazandığı görülmüştür. Geçen yılın son çeyreğinde ise gelişmiş ülkelerde enflasyonda belirgin iyileşme kaydedilmesi, piyasa oyuncuları tarafında, küresel merkez bankalarının 2024 yılında faiz indirimlerine başlayacağına ve hatta faiz indirimlerini daha öne çekeceğine yönelik beklentileri artırmıştır.

ABD Merkez Bankası (Fed), geçen yılın ilk üç çeyreğinde faizleri toplam 100 baz puan artırmasının ardından Eylül ayı toplantısından itibaren Kasım ve Aralık ayları toplantıları dâhil olmak üzere geçen yılın son üç toplantısında faizleri beklentilerle uyumlu olarak sabit tutmuş, böylece faiz artırım döngüsünün sonuna geldiğine işaret etmiştir.

Fed’in Aralık ayında yılın son toplantısında yayınlanan yeni faiz patikası ve makroekonomik projeksiyonlarında, 2024 yılında 75 baz puanlık, 2025 yılında 100 puanlık ve 2026 yılında ise 75 baz puanlık faiz indirimi öngörülmüş, böylece Fed üyelerinin üç yılda toplam 250 baz puanlık faiz indirimi planladıkları gözlenmiştir.

Ayrıca Fed Başkanı Powell’ın, Aralık ayı toplantısının ardından gerçekleştirdiği konuşmasında, enflasyonda %2’lik hedefe ulaşmalarının zaman alacağını belirtmekle birlikte, sıkılaştırma döngüsünde politika faizinin muhtemelen zirvede veya zirveye yakın olduğunu düşündüklerini ve faiz indiriminin zamanlamasının tartışıldığını açıklaması, piyasalarda 2024 yılına ilişkin ilk faiz indirim beklentilerinin öne çekilmesine ve toplam faiz indirim miktarına ilişkin beklentilerin artmasına neden olmuştur.

Avrupa Merkez Bankası (ECB), geçen yılın ilk üç çeyreğinde faizleri toplam 200 baz puan artırması sonrasında Ekim ve Aralık ayı toplantılarında faizleri beklentilerle uyumlu şekilde sabit tutarak faiz artışlarına ara vermiştir. Aralık ayı toplantısında ECB, yeterince uzun bir süre korunduğunda, mevcut faiz oranlarının enflasyonu %2 hedefine yaklaştıracak seviyelerde olduğunun değerlendirildiğini ve verilere bağlı bir yaklaşımın izlenmeye devam edileceğini belirtmiştir.

ECB Başkanı Lagarde ise faiz indirimini konuşmadıklarını ve faiz indirimleri için zamana değil verilere bağlı olduklarını vurgulamıştır. Bu kapsamda ECB, faiz oranlarının uzun bir süre mevcut kısıtlayıcı seviyelerde sürdürüleceğine işaret etmiştir.

Çin’de ekonomik aktivitede yavaşlama işaretlerinin ardından parasal ve mali gevşemeye gidilmiştir.
Dünyanın en büyük ikinci, aynı zamanda en büyük gelişmekte olan ekonomisi Çin’de, küresel ekonomideki yavaşlamanın yanında ülkede zayıflayan tüketim talebi, yerel yönetimlerin borç sorunu ve devam eden gayrimenkul sektöründeki borç sıkıntıları sonucunda likidite sorunları yaşanmıştır. Söz konusu sorunların etkisiyle yılın ilk yarısındaki belirgin yavaşlamanın ardından parasal ve mali gevşeme adımlarıyla ikinci yarıda toparlanma gözlenmiştir.

Ülke ekonomisi, 2022 yılında %3 seviyesinde büyümenin ardından 2023 yılı genelinde beklentilerin üzerinde toparlanma sergileyerek %5,2 oranında büyümüş, Çin hükümetinin belirlediği %5 civarındaki hedefin biraz üzerinde bir performans kaydetmiştir.

Bununla birlikte, Çin’deki en büyük gayrimenkul sektörü firmalarının likidite ve temerrüt sorunları ile borç geri ödemelerinde aksaklık yaşamaları halinde, ülkenin milli gelirinde önemli paya sahip olan sektörün uzun süre baskı altında kalabileceği ve ekonomik toparlanmada kırılganlığın sürebileceği tahmin edilmektedir.

2023 yılında Türkiye ekonomisi; başta özel ve kamu tüketimi olmak üzere yatırım kaleminin de desteğiyle ilk 3 çeyrekte %4,7 oranında büyüme kaydetmiştir.

Türkiye Ekonomisi

Türkiye ekonomisi 2023 yılında yavaşlayan küresel ekonomiye karşın güçlü büyüme performansı sergilemiştir.
2023 yılında Türkiye ekonomisi; küresel ekonomideki yavaşlama, ana ihracat pazarlarındaki zayıflama ve ülkemizde Şubat ayında meydana gelen büyük depremler gibi birçok olumsuz gelişmenin etkisi altında kalmıştır. Bu gelişmelere rağmen, başta özel ve kamu tüketimi olmak üzere yatırım kaleminin de desteğiyle ilk 3 çeyrekte %4,7 oranında büyüme kaydedilmiştir.

Yıl içinde hükümet tarafından uygulamaya alınan hızlı ve etkili tedbirlerle ekonomik aktivitenin ivmesi korunmuş, depremlerin büyüme üzerindeki olumsuz etkisinin sınırlı seviyelerde kalması sağlanmıştır. Özellikle, turizm sektöründeki güçlü görünüm büyümedeki hızlanmayı destekleyen önemli bir unsur olmuş, büyümenin sürdürülebilir bileşenleri olan net ihracat ve yatırımlarda toparlanma gözlenmiştir.

2022 yılında %5,5 oranıyla oldukça güçlü büyüme sergileyen Türkiye ekonomisinin, 2023 yılı genelinde Orta Vadeli Program (OVP) hedefine yakın olarak %4 civarında büyüme kaydedebileceği değerlendirilmektedir.

Türkiye ekonomisinin 2023 yılının ilk 3 çeyreğinde sağladığı %4,7 oranındaki büyümenin 10,5 puanını tüketim ve 2 puanını yatırımlar oluştururken, -4,1 puan ile net ihracat ve -3,8 puan ile stoklar büyümeyi negatif yönde etkilemiştir.

Üretim yönünden bakıldığında %4,7’lik büyümenin 1,9 puanını turizm sektörünün de katkısıyla hizmet sektörü sağlamış, büyümeyi destekleyen diğer kalemler ise 0,5 puanla finans sektörü, 0,3 puanla inşaat sektörü olmuştur. Sanayi sektörünün katkısı ise 0,1 puanla sınırlı seviyede kalmıştır.

2023 yılında gelen turist sayısı ve turizm gelirleri rekor seviyelere ulaşmıştır.
Küresel ekonomideki yavaşlamaya ve artan jeopolitik risklere karşın turizm faaliyetinin geniş yelpazede ve ülkeler bazında çeşitlendirilmesinin de desteğiyle 2023 yılında gelen turist sayısı ve turizm gelirleri, öngörülerin üzerinde güçlü performans sergileyerek rekor seviyelerde kaydedilmiştir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, 2023 yılında ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki yıla göre %10,4 oranında artışla 49,2 milyon kişi seviyesine yükselerek rekor seviyede gerçekleşmiş, böylece turizmde altın yıl olarak adlandırılan 2019 yılındaki 45,1 milyon kişi seviyesinin üzerinde kaydedilmiştir.

TÜİK tarafından yayınlanan turizm geliri istatistiklerine göre, 2023 yılında turizm gelirleri bir önceki yıla göre %16,9 oranında artışla 46,5 milyar ABD doları seviyesinden 54,3 milyar ABD doları seviyesine çıkmıştır.

2023, cari açıkta bir önceki yıla göre kısmi düşüşün görüldüğü bir yıl olmuştur.
2023 yılında altın ithalatındaki belirgin artışa karşın, enerji ithalatında tutar bazındaki azalmanın etkisiyle cari açıkta bir önceki yıla göre kısmi düşüş gerçekleşmiştir.

Turizm ve taşımacılık gelirlerinin katkısıyla hizmet gelirlerinin rekor seviyelere çıkması ve ihracatın zorlu küresel koşullara rağmen olumlu seyrini sürdürmesi, cari açığı sınırlandıran başlıca unsurlar olmuştur. 2022 yılında 49,1 milyar ABD doları olan yıllık cari açık, 2023 yılında 45,2 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Bu kapsamda, OVP’de 2023 yılı için öngörülen 42,5 milyar ABD doları seviyesinin üzerinde cari açık kaydedilmiştir.

Enerji ve altın hariç cari işlemler fazlası ise 2022’deki 50,4 milyar ABD dolarından 2023 yılında 33,2 milyar ABD dolarına gerilemiştir. 2022 yılının sonunda %5,4 olan cari açık/GSYH oranı, 2023 yılı sonu itibarıyla iyileşerek %4 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Hizmetler sektöründeki istihdam öncülüğünde, inşaat sektörünün de katkısıyla toplam istihdamda belirgin artış kaydedilmiştir.
Türkiye’de turizmdeki olumlu performansın desteklediği hizmetler sektörü ile inşaat sektörünün öncülüğünde, toplam istihdamda belirgin bir artış kaydedilmiştir.
Rekor seviyelerde seyreden istihdam edilen kişi sayısı, iş gücü piyasasında ulaşılan konuma işaret etmektedir. Buna göre işsizlik oranı, 2022 yılındaki ortalama %10,5 seviyesinden 1,1 puanlık düşüşle 2023 yılında ortalama %9,4 seviyesine gerilemiştir. Bu oran, OVP’de %10,1 olarak öngörülen 2023 yılı ortalama işsizlik oranının altında bir seviyede gerçekleşmiştir.

2023 yılında bütçe harcamaları yükselmiş ve bütçe açığı/GSYH oranı normal seyrinden daha yüksek bir seviyeye çıkmıştır.
Ülkemizde 2023 yılı Şubat ayında meydana gelen büyük depremlerin olumsuz etkilerini azaltmak ve olası yeni afetlere karşı önlemler almak için kamu harcamalarında zorunlu artışa gidilmiştir. Bu artışın etkisiyle bütçe harcamaları yükselmiş ve bütçe açığı/GSYH oranı normal seyrinden daha yüksek bir seviyeye ulaşmıştır.

Bunun yanında, enflasyonun öngörülerin üzerinde seyretmesi de harcamalar ve gelirler kalemlerinin nominal büyüklüklerinde belirgin artışları beraberinde getirmiştir. Oluşan ilave ödenek ihtiyacını karşılamak amacıyla Temmuz ayında 1,1 trilyon TL’lik ek bütçe uygulamaya alınmıştır.

Giderlerin karşılanması için yılın ikinci yarısından itibaren geçerli olacak şekilde birçok vergi geliri kaleminde artışa gidilmiştir. Bu kapsamda, merkezi yönetim bütçe açığı yıllık bazda 2022 yılındaki 654,6 milyar TL’den 2023 yılında 1,38 trilyon TL’ye yükselmiş, bütçe açığı/GSYH oranı da %2,9 seviyesinden %5,4 seviyesine çıkmıştır. Bu verilere göre 2023 yılı, kümülatif bütçe açığı tahmininin 1,63 trilyon TL seviyesinde olduğu OVP’de öngörülenin altında bir bütçe açığı rakamıyla kapatılmıştır.

Bunun yanında, depremlerin etkilerine yönelik artan harcamaların, tek seferlik veya birkaç yıllık döneme yayılacak nitelikte olmaları nedeniyle bütçede yapısal bir bozulmaya yol açmayacağı değerlendirilmektedir. Nitekim 2023 yılına ilişkin deprem harcamaları hariç tutulduğunda bütçe açığı/GSYH oranının, %1,7 ile oldukça düşük seviyelerde seyrettiği görülmektedir. Bu oranın uluslararası karşılaştırmalarda baz alınan Maastricht kriterinin ve OVP hedefinin belirgin şekilde altında kalması, mali disiplinin sürdürüleceğine yönelik kararlılığa işaret etmektedir.

Yılın ikinci çeyreğinde, maliye politikası ve yapısal reformlar ile finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür.

Üretici fiyatlarının yüksek seyri ve fiyatlama davranışlarındaki gelişmeler, geniş tabanlı enflasyonist baskılara neden olmuştur.
2023 yılında ücret artışları, kur gelişmeleri, artan vergi oranları, gıda fiyatları, hizmet enflasyonundaki katılık ve güçlü iç talep görünümü ile birlikte enflasyonda yüksek seviyeler gözlenmiştir. Buna ek olarak üretici fiyatlarının yüksek seyri ve fiyatlama davranışlarındaki gelişmeler, geniş tabanlı enflasyonist baskılara yol açmıştır. Yıllık bazda TÜFE, 2023 yılını %65’lik OVP hedefiyle uyumlu olarak %64,77 seviyesinde kapatmıştır.

Büyümenin güçlü seyri talep koşulları tarafından TÜFE’ye baskının sürmesine neden olan ek bir unsur olmuştur. Küresel ekonomideki yavaşlama sonucunda arz yönlü küresel emtia fiyatlarının normalleşmesi ise enflasyondaki artışı sınırlandırıcı bir etki yaratmıştır.

TCMB tarafından kademeli parasal sıkılaştırma süreci başlatılmış ve makro ihtiyati düzenlemeler sadeleştirilmiştir.
Yeni ekonomi yönetiminin göreve başlamasıyla birlikte, yılın ikinci çeyreğinde, enflasyonla mücadele konusunda etkin ve kararlı adımlar atılmış, para politikasının yanında maliye politikası ve yapısal reformlar ile finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür.

Bu kapsamda TCMB, kademeli parasal sıkılaştırma sürecini başlatmış ve makro ihtiyati düzenlemeleri sadeleştirmiştir. Faiz artırımlarının yanında, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları alan TCMB, 2023 Haziran ayından yıl sonuna kadar yedi toplantıda politika faizini toplam 34 puan artırmıştır.

Öte yandan, ekonomi yönetiminin etkili adımlarıyla birlikte uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin ülke kredi notu görünümlerinde yukarı yönlü revizelere gitmiş, ülke CDS risk priminde belirgin düşüşler gözlenmiştir.

Bu dönemde Türk varlıklarına yabancı yatırımcıların ilgisi artarken yabancı sermaye girişlerinde ve TCMB’nin rezervlerinde yükselme kaydedilmiştir.

Geleceğe dair öngörüler olumludur.
2024 yılında özellikle parasal sıkılaşma sürecinin gecikmeli etkilerinin daha net gözlenecek olmasıyla beraber, ihracatı ve yatırımları artırıcı selektif sektörlerde kredi desteklerine devam edilmesinin ve asgari ücret artışının iç talep kanalıyla büyümeyi hızlandıracağı düşünülmektedir.

Ayrıca, turist sayısı ve turizm gelirlerinde rekor seviyelerini yenileyen turizm sektörünün büyümeyi destekleyici görünümünün 2024 yılında da sürebileceği öngörülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, gelen güçlü turizm verilerinin ardından 2024 yılında 60 milyar ABD doları turizm geliri hedeflendiğini ve yeni rekorlara imza atılacağını vurgulamıştır.

Bunun yanında, küresel çapta ekonomik faaliyetteki yavaşlama ve ana ihracat pazarlarımızdaki zayıflama ihracat üzerinde aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır. Buna karşın geçen yıl Şubat ayındaki depremlerin ardından başlatılan kapsamlı yeniden inşa ve kentsel dönüşüm faaliyetlerinin etkisiyle inşaat sektörünün büyümeye katkısının artabileceği değerlendirilmektedir.

Ekonomide yeniden dengelenme sürecinin etkisiyle, 2024 yıl sonunda OVP’deki cari açık/GSYH oranının %3,1 seviyesine iyileşmesi beklenmektedir. Hükümet tarafından, büyümenin dengeli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması hedefi kapsamında, kaynakların tüketimden ziyade yatırımı, üretimi, ihracatı ve istihdamı artıracak şekilde en fazla katma değer oluşturan alanlara yönlendirilmesi, cari açığın daha ılımı seviyelere çekilmesini destekleyecektir.

Turizm gelirlerinin, önümüzdeki dönemde de cari açığın sınırlandırılmasında belirleyici olması beklenmektedir. Bunun yanında altın ithalatında normalleşmenin ve enerji ithalatındaki azalışın devam etmesi durumunda cari dengedeki iyileşme daha da belirginleşebilecektir.

2024 yılında dış talepteki yavaşlama beklentisinin yanında, yurt içi ekonomide yeniden dengelenme sürecinde iç talebin daha ılımlı bir seyir izleyecek olması ve asgari ücretteki artış, istihdamda kısmi zayıflama olabileceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte gerek hizmet istihdamının güçlü seyrini koruması gerekse iş gücüne katılım oranında gerçekleşebilecek düşüş, işsizlik oranlarındaki artışı sınırlayabilecek unsurlar olacaktır.

Hükümetin, 2024 yılında depremin olumsuz etkilerini hafifletmek ve yeni afetlere karşı riskleri azaltmak amacıyla büyük tutarlı harcama gerçekleştirmesi beklenmektedir. Buna karşın, gelirlerdeki olumlu performansın yanında deprem hariç diğer kamu harcamalarında mali disiplinin sürdürülmesiyle OVP’de 2024 yılı için öngörülen %6,4 seviyesinden daha düşük bir seviyede bütçe açığı/GSYH oranına ulaşılacağı değerlendirilmektedir.

2024 yılının ilk yarısında, özellikle düşük baz etkisiyle yıllık TÜFE’de %70’ler civarında bir zirve seviyesi görüleceği tahmin edilmektedir. Yılın ikinci yarısında ise olumlu baz etkisinin devreye girmesi ve parasal sıkılaştırma adımlarının gecikmeli etkisiyle yıllık TÜFE’de belirgin bir yavaşlama öngörülmektedir. Bu kapsamda, OVP’de 2024 yılı sonunda yıllık TÜFE’nin %33 seviyesine gerilemesi beklenmektedir.

TCMB, 2024 yılı Ocak ayındaki ilk toplantısında politika faizini beklentilerle uyumlu olarak 250 baz puanlık artışla %45 seviyesine yükseltmiştir. Böylece son sekiz toplantıdaki toplam faiz artışı miktarı 36,5 puana ulaşmıştır.

Ancak TCMB, dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine ulaşıldığını ve bu düzeyin gerektiği müddetçe sürdürüleceğini belirtmiştir. Bunun yanında TCMB, enflasyon görünümü üzerinde belirgin ve kalıcı riskler oluşması durumunda ise parasal sıkılığı gözden geçirileceğine, gerekmesi durumunda ek sıkılaşma adımları atabileceğine işaret etmiştir.

KURUMSAL/TİCARİ BANKACILIK

Ürün, hizmet ve dağıtım ağı açısından geniş bir çeşitliliği bulunan Ziraat Bankası, düşük maliyetli fonlama gücü ve likidite avantajlarıyla Kurumsal/Ticari Bankacılık iş kolunda sağlıklı bir büyüme sergilemektedir.

Güçlü destek paketleriyle sağlanan finansman
6 Şubat 2023 tarihinde, Kahramanmaraş’ın merkez olduğu 11 ilimizde meydana gelen deprem afeti, bölge halkını ve bölgede faaliyet gösteren işletmeleri olumsuz şekilde etkilemiştir. Ziraat Bankası, söz konusu bölge illerindeki tüm KOBİ ve KOBİ dışı müşterilerinin yatırım veya işletme finansmanı ihtiyaçlarının karşılanmasını teminen, Hazine desteği ile “6 Şubat Depremleri Kapsamında KGF Destek Paketleri”ni uygulamaya almıştır. 2023 yıl sonu itibarıyla toplam 5,84 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirilmiştir.

2023 Şubat ayı itibarıyla devreye alınan “Deprem Destek Kredisi”nde toplam 170 bin kişiye 12 milyar TL tutarında; yılın son çeyreğinde deprem bölgesine yönelik başlatılan “Bireysel Destek Paketleri” kredi kampanyası kapsamında ise toplam 633 adet ve 69 milyon TL tutarında kredi kullandırılmıştır.

Ziraat Bankası, tüm KOBİ ve KOBİ dışı müşterilerinin yatırım veya işletme sermayesi finansmanı kapsamında teminat desteği ihtiyaçlarının uygun koşullarda karşılamak üzere Hazine desteği ile “2023 KGF Destek Paketleri” tasarlamıştır. 2023 yıl sonu itibarıyla devreye alınan 14 paket kapsamında toplam 66,7 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirilmiştir.

Ziraat Bankası, KOSGEB ve KGF arasında imzalanan protokol ile “İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Paketi”nin ikinci aşaması devreye alınmıştır. Göçten etkilenen seçili illerde istihdam yaratmayı ve bu istihdamı muhafaza etmeyi taahhüt eden müşterilerin işletme sermayesinin finansmanını sağlamak amaçlı paket kapsamında toplam 653 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

KOBİ’lerin kefalet limiti taleplerini karşılayabilmek ve böylece KOBİ’lere sağlanan desteğin devamlılığını temin etmek amacıyla “KGF Destek Kredisi-3 Paketi” devreye alınmıştır. 2023 yıl sonu itibarıyla paket kapsamında toplam 1,6 milyar TL kullandırım gerçekleşmiştir.

Ziraat Bankası; Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) kapsamındaki yatırım finansmanı ihtiyaçlarının karşılanması için teminat desteğine ihtiyaç duyan müşterilerine, kredi taleplerinin uygun koşullarda karşılanmasını teminen “Yatırım Destek Paketi”ni uygulamaya almıştır. Bu çerçevede, 2023 yıl sonu itibarıyla 214 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Ziraat Bankası ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) arasında imzalanan iş birliği protokolü kapsamında ülkemiz ekonomisinin temel güç kaynaklarından birisi olan ihracatçıların krediye erişiminde sürekliliğin sağlanması amacıyla uygun vade ve faiz oranları ile “Vade(SİZ) İhracat Kredi Paketi” devreye alınmıştır.

Bu çerçevede 2023 yıl sonu itibarıyla toplam 30 milyar TL kredi kullandırılmıştır.

Sürdürülebilir kalkınma hedefleri kapsamında ihracatın desteklenerek artırılması, ithalatın azaltılarak yerlileştirmeye katkı sağlanması, döviz kazandırıcı hizmet gelirleri elde edilmesine yönelik verimliliği ve katma değeri yüksek yatırımların desteklenmesi için daha önce sadece KOBİ Dışı firmalar için TKYB aracılığı ile kullandırılan “TCMB Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK)” kullandırımlarına devam edilmiştir. 2023 yıl sonu itibarıyla ilgili kredi paketinden toplam 28,9 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirilmiştir.

Ziraat Bankası ile İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE) arasında imzalanan kredi kefalet protokolü kapsamında, ihracatçı veya ihracat potansiyeli olan işletmeler ile döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren gerçek/tüzel kişi işletmelere yönelik olarak “İGE Özkaynak Kefalet Destek Paketi-2” kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla 1.097 müşteriye 1,9 milyar TL kredi kullandırılmıştır.

Ek olarak ihracatçı firmaların finansman ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlanması amacıyla “İGE 100. Yıl Hazine Destek Paketi” devreye alınmıştır. 2023 yıl sonu itibarıyla 251 müşteriye toplam 780 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Ziraat Bankası’nın sürdürülebilirlik politikası doğrultusunda finansman sağladığı çevresel yatırım ürünlerine GES/Çatı GES/Lisanslı GES Yatırım ve İşletme Kredileri de eklenmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen toplam kredi kullandırımı 2023 yıl sonu itibarıyla 16,6 milyar TL olmuştur.

Uluslararası finans kuruluşlarından KOBİ’lere sağlanan krediler
Ziraat Bankası, 2010 yılından bu yana KOBİ veya daha büyük ölçekli firmaların işletme sermayesi ve yatırım kredisi ihtiyaçlarının finansmanında kullanılmak üzere çeşitli uluslararası finans kuruluşlarından uygun koşullarda sürdürülebilirlik temalı kaynak temin etmektedir.

Banka, bu fonlar ile sürdürülebilir tarım, enerji verimliliği, kırsal kalkınma ile istihdam korunması ve artırılmasına katkı sağlamaktadır.

Uluslararası Finans Kuruluşu Adı	Proje Konusu	Tutar	Vade
Dünya Bankası (IBRD)	KOBİ’lerin finansmanı (KOBİ II)	200 milyon ABD doları	25 yıl
Dünya Bankası (IBRD)	APEX kredisi olarak leasing şirketleri aracılığıyla KOBİ’lerin finansmanı (KOBİ III)	300 milyon ABD doları	30 yıl
Dünya Bankası (IBRD)	KOBİ’lerin enerji verimliliği projelerinin finansmanı	67 milyon ABD doları	30 yıl
Avrupa Yatırım Bankası (EIB)	KOBİ finansmanı	100 milyon Avro	10 yıl
Avrupa Yatırım Bankası (EIB)	KOBİ ve MIDCAP finansmanı (5 proje)	500 milyon Avro	8 yıl
Avrupa Yatırım Bankası (EIB)	Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu onaylı IPARD yatırımlarının finansmanı	100 milyon Avro	14 yıl
Alman Kalkınma Bankası (KfW)	Tarım sektöründe veya kırsal bölgelerde faaliyet gösteren KOBİ’lerin finansmanı	150 milyon Avro	10 yıl
Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (CEB)	Mikro ve KOBİ işletme kredisi (istihdam yaratma veya var olanı koruma amaçlı)	100 milyon Avro	7 yıl
Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)	Tarımsal ve hayvansal gıda işleyen KOBİ finansmanı	100 milyon Avro	12 yıl

TARIM SEKTÖRÜNÜN FİNANSMANI

Ziraat Bankası, geleneksel iş kolu olarak nitelendirdiği tarımsal bankacılık alanına 160 yıllık tarihi boyunca sağladığı destekle ülkemizde tarımsal üretimin gelişmesinde ve modernleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Tarımsal değer zincirine sunulan finansal katkı
Ziraat Bankası bir yandan tarım sektörüne finansman desteğini sürdürürken, diğer yandan iklim değişikliği ile mücadele kapsamında etkili projeler geliştirmektedir. Bu doğrultuda Banka; su tasarrufuna, tarımda yenilenebilir enerji kullanımına, gıda arz güvenliğinin sağlanmasına ve finansa erişiminin kolaylaştırılmasına yönelik çeşitli çalışmaları ilgili Bakanlıklar, kurum, kuruluş ve tarımsal örgütlerle iş birliği içinde yürütmektedir.

Söz konusu çalışmalar kapsamında, özellikle tarımsal değer zincirinin en önemli halkasını oluşturan küçük ölçekli işletme sahibi çiftçilerin doğrudan finansa erişiminin kolaylaştırılmasına ve bu amaçla kredi ürünlerinin çeşitlendirilmesine öncelik verilmektedir.

Ziraat Bankası’nın tarım sektöründe hedef konuları arasında;

• yeterli ve sürdürülebilir tarımsal ürün arzını sağlamak amacıyla özellikle kapalı ortamda üretimin artırılması,
• üreticilerin tarımsal girdi maliyetlerini ve ürünlerinin pazar riskini azaltmak için sözleşmeli üretim modelinin yaygınlaştırılması,
• ithalatın azaltılmasını sağlayacak ürünlerin üretiminin artırılması,
• tarım işletmelerinin ekonomik ölçeğe ulaştırılması,
• atıl işletme kapasitelerinin değerlendirilmesi,
• işletmelerin tarımsal mekanizasyon düzeyinin yükseltilmesi,
• tarımda verimliliği artırmak için teknoloji kullanımına yönelik çalışmalar,
• tarımsal üretimde katma değer yaratacak ve ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verebilecek yatırım projeleri ile lisanslı depoculuk ve soğuk hava deposu yatırımları başta olmak üzere tarım işletmelerinin kendi ürünlerini depolama, işleme, paketleme, pazarlama kapasitelerini artırmaya yönelik yatırım ve faaliyetler

öne çıkmaktadır.

Ziraat Bankası kaynaklarından tarım sektörüne aktarılan krediler
2023 yılında Ziraat Bankası kaynaklarından tarım sektörünün finansmanına yönelik olarak 1.057 bin müşteriye 378,5 milyar TL kredi kullandırılmış, portföye kazandırılan yeni müşteri sayısı 229 bin olmuştur. Yıl sonu itibarıyla Banka kaynaklarından kullandırılan tarım kredilerinin bakiyesi 437 milyar TL’ye, kredili müşteri sayısı ise 1.207 bin kişiye ulaşmıştır.

Ziraat Bankası tarım kredisi portföyünün %31’i yatırım kredilerinden, %69’u işletme kredilerinden oluşmaktadır.

Diğer taraftan Banka, 2023 yılında muhtelif kurumlar tarafından sağlanan fonlardan, ilgili kurumlarca belirlenen toplam 588 kişiye 194,2 milyon TL tutarındaki kredi ödemesine aracılık etmiştir. Bu kapsama giren fon kaynaklı kredi ödemelerinin bakiyesi, 2023 yılı sonu itibarıyla 2,1 milyar TL, müşteri sayısı 71 bin olarak kaydedilmiştir.

Bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Ziraat Bankası’nın tarım sektörünün finansmanına yönelik olarak kendi kaynaklarından kullandırdığı krediler ile aracılık ettiği fon kaynaklı kredilerin toplamı 2023 yılı sonu itibarıyla 439,1 milyar TL’ye, kredili müşteri sayısı 1.278 bin kişiye ulaşmıştır.

Tarım kredilerine avantajlı faiz oranı
Ziraat Bankası, 2020 yılında yayımlanan faiz indirimli kredilere ilişkin karar ve tebliğ doğrultusunda, üretim konuları bazında belirlenen sübvansiyon oranları dâhilinde tarım sektöründe faaliyet gösteren müşterilerine avantajlı uygun faiz oranları ile kredi kullanmaya devam etmiştir. 

Banka’nın 2023 yılında 969 bin üretici ve firmaya kullandırdığı faiz indirimli (sübvansiyonlu) kredi tutarı 301,5 milyar TL olmuştur.

Tarıma dayalı sanayi-üretici iş birliğine sağlanan finansal model katkısı

Sözleşmeli Üretim
2023 yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası’nın bitkisel üretim, tohumluk üretimi, etlik piliç yetiştiriciliği, damızlık civciv, biber ve domates yetiştiriciliği ve şeker pancarı üretimi gibi konularda faaliyet gösteren 37 firma ve üreticinin yürüttüğü sözleşmeli üretim faaliyetinin finansmanı kapsamında, yaklaşık 38 bin sözleşmeli üretici üzerinde 2,024 milyar TL sözleşmeli üretim kredisi bakiyesi bulunmaktadır.

Üretici Finansman Sistemi
Ziraat Bankası, “Tarım Ekosisteminin Finansmanı” stratejisi paralelinde 2020 yılının ikinci yarısında Üretici Finansman Sistemi’ni hayata geçirmiştir. Sistemin amacı; yaş sebze, meyve ve kırmızı et başta olmak üzere, tarımsal üreticilerle alıcılar (zincir market, et entegre tesisi, konserve fabrikaları, hazır yemek fabrikaları vb.) arasında aracı (komisyoncu, tüccar vb.) kullanılmadan doğrudan ürün ticaretinin geliştirilmesi; tedarik zincirindeki aracıların nihai ürün fiyatının oluşmasına etkilerinin azaltılması; alıcılara vade avantajı sağlanarak ürün alım fiyatlarının ve dolayısıyla tüketici fiyatlarının daha makul seviyelerde oluşmasına katkı sunmaktır.

Üretici Finansman Sistemi kapsamında tarım ürünü satışı için 2023 yıl sonu itibarıyla yaklaşık 4,5 milyar TL tutarında kredi kullandırılmıştır.

Bitkisel üretim kredileri
2023 yılında Ziraat Bankası tarafından 809 bin müşteriye 120 milyar TL tutarında bitkisel üretim kredisi kullandırılmıştır. Muhtelif konu başlıklarında yapılan kullandırımlar sonucunda bitkisel üretim konusundaki kredilerin bakiyesi yıl sonu itibarıyla 126,1 milyar TL’ye, kredili müşteri sayısı 762 bin kişiye ulaşmıştır.

Hayvansal üretim kredileri
Ziraat Bankası, 2023 yılında muhtelif hayvansal üretim başlıkları altında toplam 317 bin müşteriye 143,1 milyar TL tutarında kredi kullandırmıştır. Banka’nın 2023 yıl sonu itibarıyla hayvansal üretim konusunda kullandırdığı kredilerin bakiyesi 177,6 milyar TL, kredili müşteri sayısı 379 bin kişi olmuştur.

Su ürünleri kredileri
Aynı dönemde Ziraat Bankası, çeşitli su ürünleri başlıklarında yaklaşık 2.000 müşteriye 2,8 milyar TL tutarında kredi kullandırmıştır. 2023 yıl sonu itibarıyla bu kredilerin bakiyesi 3,9 milyar TL’ye, kredili müşteri sayısı 2.416 kişiye ulaşmıştır.

Modern sulama sistemlerine destek
Ziraat Bankası; tarımsal sulamada %30-%40 arasında su tasarrufu sağlayan, modern damlama ve yağmurlama sistemlerinin kullandırımının yaygınlaştırılmasına, tarımsal üretimde sulama maliyetlerinin düşürülüp verimlilik ve kârlılığın artırılmasına, böylece ülkemizin su kaynaklarının etkin ve verimli şekilde kullanılmasına verdiği kredilerle destek olmaktadır.

Banka, bu alandaki kredi hacmini ve müşteri portföyünü genişletmek amacıyla “Modern Basınçlı Sulama Kredisi”ni üreticilerin kullanımına sunmaktadır.

2023 yılında Ziraat Bankası 14 bin kişiye toplam 6 milyar TL modern basınçlı sulama sistemleri kredisi kullandırarak su tasarrufuna katkıda bulunmuştur.

Tarımsal mekanizasyon kredileri
Ziraat Bankası; tarımsal işletmelerin mekanizasyon düzeyini yükseltmek, üretimde verimliliği ve kârlılığı artırmak amacıyla traktör ve tarımsal mekanizasyon kredileri kullandırmaktadır. 2023 yılında 62 bin müşteriye 40,8 milyar TL tutarında traktör, yaklaşık 77 bin müşteriye 12,1 milyar TL tutarında tarımsal mekanizasyon finansmanı sağlanmıştır.

2023 yıl sonu itibarıyla Banka’da yaklaşık 195 bin müşterinin toplam 66,2 milyar TL tutarında traktör kredisi, 170 bin müşterinin 18,4 milyar TL tutarında mekanizasyon kredisi bulunmaktadır.

Gerçek/tüzel kişilere ait tarımsal işletmelerin, faaliyetlerini verimliliğe ve kârlılığa odaklı bir biçimde sürdürebilmeleri için ihtiyaç duydukları küçük tarım alet ve ekipmanlarının satın alımına yönelik tasarlanan Küçük Ekipman Kredisi limitleri bu dönemde 100.000 TL’den 250.000 TL’ye çıkarılmıştır. 2023 yılında 43 bin müşterinin faydalandığı söz konusu kredinin toplam tutarı 4 milyar TL olmuştur.

Köyümde Yaşamak için Bir Sürü Nedenim Var-Küçükbaş Projesi
Ziraat Bankası, 2020 yılının son çeyreğinde, “Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var” projesini uygulamaya koymuştur.

Projenin;

• küçükbaş hayvancılık konusunda faaliyet gösteren işletmelerin ölçeklerinin büyütülmesi,
• atıl işletme kapasitelerinin üretime kazandırılması,
• yerli küçükbaş ırklarıyla bölgesel kalkınmanın sağlanması,
• yurt içinde doğan dişi hayvanlara olan talebin artırılarak bir yandan pazar oluşturulurken bir yandan da hayvan ithalatının azaltılması,
• küçük işletmelerin finansal çözüm alternatiflerinin çeşitlendirilmesi

gibi birçok amacı bulunmaktadır.

“Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var” projesi için 2023 yılında 4 valilikle daha protokol imzalanmıştır. Aynı dönemde proje kapsamında kullandırılabilecek kredi limitleri 150.000 TL’den 250.000 TL’ye çıkarılmış, projeden yararlanma süresi 31 Aralık 2026 tarihine kadar uzatılmıştır.

2023 yıl sonu itibarıyla;

• Protokol imzalanan valilik sayısı 40’a,
• Projeden faydalanan üretici sayısı 8.169’a,
• Proje kapsamında kullandırılan kredi tutarı 1,3 milyar TL’ye,
• Bu kredilerle alınan hayvan sayısı 772 bin başa

ulaşmıştır.

Köyümde Yaşamak için Bir Sürü Nedenim Var-Büyükbaş Projesi
Ziraat Bankası, büyükbaş süt hayvancılığı konusunda faaliyet gösteren üreticilere yönelik “Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var-Büyükbaş Hayvancılık Projesi”ni 2022 yılının Ekim ayı sonunda uygulamaya almıştır.

Proje;

• büyükbaş süt hayvanı üreticilerinin işletme ölçeklerinin vasıflı hayvan ırklarıyla büyütülmesini,
• küçük işletmelerin finansal çözüm alternatiflerinin çeşitlendirilmesini,
• atıl işletme kapasitelerinin üretime kazandırılmasını,
• yurt içinde doğan dişi hayvanlara olan talebin artırılarak mevcut süt hayvancılığı işletmelerinde bulunan kapasite fazlası dişi hayvanlar için pazar oluşturulmasını, diğer yandan da hayvan ithalatının azaltılması çalışmalarına destek olunmasını

hedeflemektedir.

Proje kapsamında iş birliği yapılacak tarımsal üretici örgütlerinin Merkez Birlikleri/Genel Merkezleriyle Ziraat Bankası arasında protokoller imzalanmaya devam etmektedir. 2023 yıl sonu itibarıyla üretici sayısı 732’ye, kullandırılan kredi tutarı 394,6 milyon TL’ye ulaşmıştır.

Tarım Ekosisteminin Finansmanı
Ziraat Bankası’nın tarım bankacılığı alanındaki “Tarım Ekosisteminin Finansmanı” stratejisi kapsamında, 2022 yılı Nisan ayı itibarıyla Genç Çiftçi Kredisi, Kadın Çiftçi Kredisi, Altın Kovan Kredisi, Güneş Enerjili Tarımsal Sulama Kredisi, Üreten Kooperatif Kredisi ve Tarım Transfer Kredisi uygulamaya alınmıştır.

Genç Çiftçi Kredisi
Genç Çiftçi Kredisi; tarımsal üretimin artırılması, tarım sektöründe sürdürülebilirliğin sağlanması, tarım girişimciliğinin desteklenmesi ve geliştirilmesi, ülkemizdeki genç nüfusa alternatif iş kolları oluşturulması ve tarımda genç nüfusun artırılmasına katkı sağlanması amacıyla oluşturulmuştur.

Tarımsal üretim faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin finansman ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik tasarlanan kredi kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla 5 bini aşkın üreticiye 1,8 milyar TL kredi kullandırılmıştır.

Kadın Çiftçi Kredisi
Kadın Çiftçi Kredisi; kadın çiftçilerin girişimciliğini desteklemek, gelir düzeyini yükseltmek, alternatif gelir kaynaklarını oluşturmak ve kırsalda kadın nüfusun istihdamına destek olmak amacıyla oluşturulmuştur.

Tarımsal faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanan Kadın Çiftçi Kredisi kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla 2 binden fazla üreticiye 696,3 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Altın Kovan Kredisi
Arıcılık konusunda dünyada ilk sıralarda yer alan Türkiye’de, bu alanda faaliyet gösteren işletme sayısının artırılarak üretim ve kalitenin yükseltilmesi, kırsal alanlarda istihdamın geliştirilmesi, alternatif gelir kaynakları yaratılarak bölgesel kalkınmanın sağlanmasına yönelik Altın Kovan Kredisi oluşturulmuştur.

Söz konusu kredi kapsamında, 2023 yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası tarafından 5 binden fazla üreticiye 736,8 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Güneş Enerjili Tarımsal Sulama Kredisi
Güneş Enerjili Tarımsal Sulama Kredisi; güneş enerjisi sistemleri kullanımının yaygınlaştırılması, tarımsal üretimde enerji maliyetlerinin düşürülüp verimlilik ve kârlılığın artırılması, böylece ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli şekilde kullanılmasına katkı sağlanması kapsamında oluşturulmuştur.

Kredi kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası tarafından 2 binden fazla üreticiye 1,9 milyar TL kredi kullandırılmıştır.

Üreten Kooperatif Kredisi
Üreten Kooperatif Kredisi; tarım ürünlerinden katma değerli ürünlere geçişe destek vermek, birlikte iş yapma kültürünü geliştirmek, ürün desenine uygun kümelenmeyi teşvik etmek, uygun faizli ve uzun vadeli yatırım ve işletme kredileri tahsis etmek, tarladaki ürününü veya işlenmiş tarımsal ürününü doğrudan tüketiciye sunmak isteyen üreticileri desteklemek, böylelikle köyden şehre göçü tersine çevirerek kırsalda tarım istihdamına katkı sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Kredi kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası tarafından 36 üreticiye 147,2 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Tarım Transfer Kredisi
Ziraat Bankası; tarımsal işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri ve kredi geri ödeme güçlerini artırmaları amacıyla, üreticilerin diğer bankalar nezdinde kullandıkları tüm tarım kredilerinin kapatılarak Banka’ya transferini mümkün kılan Tarım Transfer Kredisi’ni uygulamaya almıştır.

Kredi kapsamında 2023 yıl sonu itibarıyla 2 bini aşkın üreticiye 501,9 milyon TL kredi kullandırılmıştır.

Ayrıca Ziraat Bankası 2023 yıl sonu itibarıyla;

• sulama birlikleri, sulama kooperatifleri ile gerçek ya da tüzel kişi tarımsal üreticilere, birikmiş ve/veya güncel elektrik faturalarını düzenli olarak ödeme imkânı vererek tarımsal üretime katkı sağlanması amacı ile oluşturulan Tarımsal Elektrik Kredisi kapsamında 3 bini aşkın üreticiye 2 milyar TL,
• arpa, buğday, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik (hububat) üretimi yapan ve 2022 üretim yılı tarımsal desteklemelerinden mazot ve gübre desteği almayı hak etmiş olan üreticilerin desteklerini 2022 yılından itibaren mazot ve gübre alımında kullanabilmesine yönelik oluşturulan Hububat Destekleme Avans Kredisi kapsamında yaklaşık 558 bin üreticiye 9,7 milyar TL,
• balık avcılığı konusunda faaliyet gösteren balıkçılara 2022-2023 avlanma sezonunda işletme giderlerinin finansmanına destek olmak amacıyla oluşturulan Balıkçı Destek Kredisi kapsamında 418 üreticiye 361,9 milyon TL

kredi kullandırmıştır.

Tarım Ekosistemi Buluşması
Ziraat Bankası tarafından 6 Mayıs 2023 tarihinde Dünya Çiftçiler Günü kapsamında düzenlenen “Ziraat Bankası Tarım Ekosistemi Buluşması”, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Dr. Nureddin Nebati, Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Prof. Dr. Vahit Kirişci, Ziraat Bankası Genel Müdürü Sayın Alpaslan Çakar, Banka Yönetim Kurulu Üyeleri ve sektör paydaşlarının iştirakleriyle gerçekleştirilmiştir.

2 bini aşkın sektör paydaşının katıldığı buluşma, medyanın yoğun ilgisiyle karşılaşmış, 16 televizyon kanalı tarafından canlı yayın ve röportajlarla izlenmiş, yazılı ve görsel basında geniş yer bulmuştur. 

Zirve kapsamında “Genç Çiftçiler Konuşuyor”, “Kadın Çiftçiler Konuşuyor” ve “Birlikte Üretenler Konuşuyor” oturumları düzenlenmiş, panelistler tarımdaki gelişmeleri katılımcılarla paylaşmıştır. Zirveye farklı şehir ve coğrafyalardan katılım olması, bilgi alışverişi ve iş bağlantısı açısından fayda sağlamıştır.

BİREYSEL BANKACILIK

Geniş fiziki hizmet ağıyla ülke sathına yayılmış çok büyük bir bireysel kitleye hizmet sunan Ziraat Bankası, müşterilerine ulaşımda alternatif dağıtım kanallarını da yoğun olarak kullanmaktadır.

Bireysel krediler hacminde kaydedilen gelişim
Ziraat Bankası, kredi portföyünün önemli bir kısmını oluşturan bireysel kredilerde, 2023 yılında da sektör payını artırmaya devam etmiştir.

Ziraat Bankası, konut finansmanı kapsamında sunduğu konut kredisi ürünleriyle 2023 yılında 16,1 milyar TL kullandırım gerçekleştirmiş, Banka’nın konut kredisi portföyü yıl sonu itibarıyla 107,6 milyar TL seviyesinde olmuştur.

2023 yılı içinde 58,7 milyar TL tutarında ihtiyaç kredisi kullandıran Ziraat Bankası’nın yıl sonu toplam ihtiyaç kredisi bakiyesi 63 milyar TL olmuştur. Taşıt kredilerinde ise 9 milyar TL kullandırım yapan Banka, yıl sonunda toplam taşıt kredisi bakiyesini 11,6 milyar TL’ye ulaştırmıştır.

Ziraat Bankası; 2023 yılında yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik kapsamında toplam 1.806 kişiye 593 milyon TL tutarında Yeşil Ev Kredisi, 222 kişiye 58 milyon TL tutarında Yeşil Taşıt Kredisi kullandırmıştır. 2022 yılında uygulanmaya başlanan Konutlarda Isı Yalıtım Kredisi 2023’te 1.316 kişiye kullandırılmış, toplam tutarı 30,2 milyon TL olmuştur.

Türkiye’nin yerli ve milli otomobili Togg’a özel taşıt kredisi uygulamasını devreye alan Banka, 2.294 müşterisine 1,6 milyar TL kredi kullandırmıştır.

2023 yılı ilk çeyreğinde başlatılan “Yeni Evim” konut kredi kampanyası kapsamında, toplam tutarı 7 milyar TL olan 3.731 adet kredi kullandırılmıştır.

Emekli maaşlarını Ziraat Bankası’ndan almayı tercih eden müşteriler için yeni dönem promosyon uygulaması kapsamında toplam 2,6 milyon emekliye 9,7 milyar TL ödeme yapılmıştır.

Ziraat Bankası; 2023 yılının 2. çeyreğinde devreye alarak Kurumsal, Ticari ve Bireysel müşterilerinin kullanımına sunduğu, müşterilerin ileri vadeli ödeme ve tahsilatlarını Banka garantisi altında gerçekleştirmelerine olanak sağlayan Kesin Ödeme ürününde, 2023 yıl sonu itibarıyla 25.190 talimat adedine ve 10,6 milyar TL talimat tutarına ulaşmıştır.

Tasarrufa yönlendiren ürünler
Ziraat Bankası, toplumu tasarrufa yönlendirme hedefi doğrultusunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca çıkarılan “Devlet Katkılı Çeyiz Hesabı” ve “Devlet Katkılı Konut Hesabı” ürünlerini müşterilerine sunmaya devam etmektedir. Bu kapsamda, Çeyiz Hesabı bulunan 1.980 müşteride 47 milyon TL, Konut Hesabı bulunan 362 müşteride 27 milyon TL bakiye mevcuttur.

Banka, 3 yıl boyunca düzenli ödeme yapan müşterilerinin devlet katkısı başvurularını Bakanlıklara iletmekte ve devlet katkısı hak eden müşterilerin katkı paylarını hesaplarına yatırmaktadır.

2023 YILI KUR KORUMALI TL VADELİ MEVDUAT ÜRÜNLERİ VERİLERİ

HMB Kapsamında		YP’den Dönüşen Hesap		YUVAM Hesabı		Fatsi
Hesap Adedi	Bakiye (milyar TL)	Hesap Adedi	Bakiye (milyar TL)	Hesap Adedi	Bakiye (milyar TL)	Hesap Adedi	Bakiye (milyar TL)
112.087	32,2	218.098	299,6	46.021	79,9	2.183	1,4

Ziraat Bankası; kur değişimine duyarlı müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak ve yatırımlarını Türk Parası cinsinden değerlendiren müşterilerin kur riskinden olumsuz etkilenmesini önleyerek kurlardaki oynaklık karşısında mağduriyet yaşamalarını engellemek amacıyla;

• TL Kur Korumalı Vadeli Mevduat
• YP’den Dönüşen Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat
• YUVAM TL Vadeli Mevduat
• Fiziki Altın Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat (Fatsi)

ürünlerini müşterilerine sunmaktadır.

Ziraat Bankası, 2023 Şubat ayında devreye aldığı “Kesintisiz Vadeli Mevduat” ürünüyle müşterilerine birikimlerini değerlenirken, ihtiyaç duyduklarında vade kaybı yaşamadan para çekebilme rahatlığı sağlamaktadır. Hesap TL olarak 32-364 gün arası vadelerde ve gerçek kişi müşteriler için açılabilmektedir.

Sigortacılık faaliyetleri
Ziraat Bankası’nın sigorta acenteliği faaliyetlerinden kaynaklanan komisyon geliri, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 3,51 milyar TL’ye ulaşmıştır.

Ziraat Bankası 2023 yılında sigortacılık alanında aşağıdaki faaliyetleri yürütmüştür:

• Hayat dışı sigorta grubuna ait Avantajlı Kasko, Togg Kasko, Ziraat KOBİ-Nakliyat Sigortası ürünlerini satışa açmıştır.
• Hayat sigortası grubu ürünlerinden Uzun Süreli Hayat Sigortası’nda online işlem yapılabilmesi için ekran geliştirmelerini tamamlamıştır.
• Hayat sigortalarında uygulanan teminat limitlerini yukarı yönlü revize ederek yüksek tutarlı hayat sigortalarının teminat kapsamına alınmasını sağlamıştır.
• Acil Destek Sigortası, Eşya Paket Sigortası, Siber Koruma ürünlerinin İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık uygulamasından satış işlemlerini müşterilerin kullanımına açmıştır. 
• DASK, Konut Grubu ve Yangın Grubu sigorta ürünlerinin satış ekranlarında adres (UAVT), metrekare, yapı tarzı, daire kullanım şekli, ada, parsel bilgilerinin müşterinin ekspertiz raporundan alınabilmesine yönelik çalışmaları tamamlamıştır.
• Kredi Bağlantılı Hayat Sigortası için giriş ekranından yapılan işlemler ile Hayat Sigorta Bilgileri İzleme/Güncelleme ekranından yapılan peşin/taksitli poliçe dönüştürme işlemleri için hayat sigortası belgelerinin dijital onay ile alınabilmesini sağlamıştır. Böylece işlem süreleri ve maliyetleri azaltılmıştır.

Verimliliğe odaklı operasyonel süreçler
Ziraat Bankası, operasyon faaliyetleri kapsamında tüm şubelerinde ve dijital kanallarında müşterilerine en iyi müşteri deneyimini sunmak amacıyla pek çok sistemsel iyileştirmeyi başarıyla hayata geçirmektedir.

Ekranların ve süreçlerin sadeleştirilerek arka ofis işlemlerinin azaltılması ve iş süreçlerine yeni ve kullanıcı dostu fonksiyonlar eklenmesi suretiyle operasyonel süreçlerin verimliliğinin artırılması hedefleri doğrultusunda, 2023 yılı faaliyet döneminde 260 milyon adede yakın işlem Operasyon Merkezi (OPİM) aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.

2023 yılında OPİM tarafından yürütülen başlıca iyileştirme ve geliştirme çalışmalarına aşağıda yer verilmektedir:

• Türkiye Noterler Birliği (TNB) ile sağlanan vekaletname sorgulama entegrasyonu sonrasında “İmza Sirküleri Sorgulama” ve “Mirasçılık Belgesi Sorgulama” işlemleri için entegrasyonlar tamamlanmıştır. Mevcut “Vekaletname Sorgulama (MVTTVEKS)” ekranının ismi “Noterlik Belge Sorgulama” olarak değiştirilerek şubelerin kullanımına sunulmuştur. Gerçekleştirilen entegrasyonla, 1 Mart 2016 tarihi ve sonrasında düzenlenen imza sirküleri ve mirasçılık belgelerinin anlık olarak sorgulanabilmesi ve belge üzerinde yer alan bilgilerin TNB sistemindeki bilgilerle karşılaştırılarak doğruluk kontrolünün yapılabilmesi sağlanmıştır.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, üç ana başlık altında toplanan ve Ziraat Bankası aracılığı ile yaptığı Sosyal Ekonomik Destek (SED), Engelli Evde Bakım ve Koruyucu Aile ödemelerinin merkezileştirilmesi çalışmaları tamamlanmıştır. Öncesinde dağınık yapıda gerçekleştirilen yardım ödemelerinin merkezi yapıya alınmasıyla, ödeme sürecinde yer alan şubelerin operasyonel işlem yoğunluğu ve hatalı işlem riski minimize edilmiştir.
• AFAD Genel Müdürlüğü tarafından yapılan deprem yardım ödemelerinin, Ziraat Bankası’nın da katkısıyla e-devlet uygulamasında yer alan Hane Başı Destek Ödeme Sonucu Sorgulama Ekranı üzerinden sorgulanabilmesi sağlanmıştır. Yapılan yeni geliştirmeyle, yeni ödenmeye başlanan “Taşınma Yardımları”, Afet Barınma Desteği Ödeme Sonucu Sorgulama Ekranı üzerinden sorgulanabilir hale getirilmiştir.
• “Kredi Kartı Alacak Bakiye İade” işlemlerinin dijital kanallardan gerçekleştirilmesine yönelik geliştirmeler tamamlanmıştır. Bireysel kart grubundaki müşterilerin İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarından “Kartlarım/Kredi Kartlarım/İşlemler/Artı Bakiye İadesi” adımlarıyla söz konusu iade işlemlerini gerçekleştirebilmeleri sağlanmıştır.
• Çalışmaları tamamlanan Takas Çek Projesi’yle birlikte; iş talep giriş ekranındaki çek işlem gönderimlerinin “Çek İşlemleri” menüsü altında birleştirilmesi, çek giriş ekranına (TACTCKGR) bordro kayıt kesinleştirme işlevinin ilave edilmesi ve farklı ekranlar üzerinden yapılan TL, YP ve KKTC çek giriş/güncelleme/iade işlemlerinin tek ekran altında birleştirilmesi gibi kullanım kolaylığı sağlayacak yenilikler hayata geçirilmiştir. Bununla birlikte, yeni teknolojiler kullanılarak MICR/Karekod bilgilerinin okuma hızı ve kalitesi artırılmış, ters taranan çeklerde ön yüzün getirilmesi sağlanarak iş süreçlerinde iyileştirmeler yapılmıştır.
• Kart Finansal Bakım ve Kart Destek taleplerinin iş akış sistemine alınması çalışmaları tamamlanmıştır. Hâlihazırda “e-posta” ile iletilen işlemlerin “İş Talep Girişi” ekranı üzerinden ilgili işlem tipi seçilerek gönderilmesi mümkün kılınmıştır.
• Yeni ATM Harcama İtirazı Başvurusu ekranı tasarlanarak para çekme, para yatırma, harcama gibi ATM itirazlarının İş Talep ile batch sistemine entegre edilmesi sağlanmıştır.
• Genel Müdürlük muhasebe işlemlerinin iş akış sistemine alınması çalışması kapsamında, hâlihazırda “Yazışma İşlemleri” ekranından OPİM’e iletilen damga vergisi, firma avans işlemleri ve teminat işlemlerine ilişkin talepler, “OPCTITLP- İş Talep Girişi” ekranı ile iletilmeye başlanmıştır.
• Kamulaştırma İşlemlerinin Merkeze Alınması Projesi kapsamında, hâlihazırda şubelerde gerçekleştirilen bu işlemlerle ilgili operasyonel süreçlerin OPİM bünyesinde yapılmasına yönelik çalışmalar tamamlanmış ve pilot uygulamaya geçilmiştir. Böylece süreçler standardize edilerek şubelerin operasyonel yoğunluğunun azaltılması sağlanmıştır.
• İşlemlerin daha düşük maliyetli dijital kanallara yönlendirilmesi ve oluşan yoğunluğun optimum seviyede yönetilmesi suretiyle verimliliğin artırılması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda gerçekleştirilen OPİ fonksiyonlarının geliştirilmesi çalışmaları kapsamında; Döviz Transferi, Peşin İthalat Transferi ve Mal Mukabili İthalat Transferi işlem tiplerinin OPİ’ye entegrasyonu tamamlanmıştır. Aynı zamanda SFTP ile yapılan toplu EFT/Havale işlemlerinin de OPİ’den onaylanabilmesi sağlanmıştır.
• EFT/FAST iade taleplerinin İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık üzerinden yapılması olanaklı kılınmıştır.
• Ödeme İste Sistem Aktivasyonu ve Ortak Harcamaların Bölüştürülmesi Fonksiyonu ile alacaklıların borçlu tarafa taleplerini iletmeleri sağlanmıştır.
• Denetim firmaları tarafından talep edilen mutabakat yazılarına ilişkin verilerin Raportal’dan alınabilmesi sağlanmıştır.
• Bloke çözme işlem onaylarının mono şubeye gitmeden hesap şubesinde tamamlanması sağlanmıştır.
• İş taleplerinin şubeler tarafından ileri tarihli girilebilmesi sağlanmıştır.
• Ziraat Bankası Genel Müdürlük adresinin değişmesi nedeniyle haciz, mevduat araştırma ve tedbir işlemlerine ait çıktılarda gerekli çalışma yapılarak, yeni adres bilgisinin gösterimi sağlanmıştır.

Etkin nakit yönetimi uygulamaları
Ziraat Bankası, fatura ve diğer ödemelerine aracılık ettiği yüzlerce anlaşmalı kurum ödemeleri için müşterilerine şubelerinin yanında ATM, İnternet Şubesi, Mobil Bankacılık ve Otomatik Ödeme kanallarından ödeme kolaylığı sunmaktadır. Banka, etkin nakit yönetimi faaliyetlerini 2023 yılında da başarıyla sürdürmüştür.

Anlaşmalı kurumlardan Kurumsal Tahsilat Sistemi ile 2023 yılında 399 milyon adet ve 956 milyar TL tutarında tahsilat yapılmıştır. Aynı dönemde 32 milyon adet kurum ödemesi, otomatik ödeme talimatı ile gerçekleştirilmiştir.

Bunların yanında 64 milyon adetlik ve 1,7 trilyon TL tutarında Vergi ve Gümrük tahsilatına aracılık edilmiştir. Ayrıca Ziraat Bankası, müşterilerinin ihtiyaçlarına özel ödeme, manyetik çek/senet, muhasebe entegrasyonları, havuz hesap ve nakit toplama hizmetleri sunmaya 2023 yılında da devam etmiştir.

Mağaza, şube veya bayilerin gün içerisinde oluşan nakitlerini herhangi bir aracıya gerek kalmadan doğrudan Ziraat Bankası ATM’lerinden firma ana hesabına ücretsiz, hızlı ve pratik bir şekilde yatırılmasını sağlayan bir nakit yönetimi hizmeti olan Kolay Kasa ürününde, 2023 yılında tanımlı firma sayısı 3.251, alt firma sayısı 21.648, işlem hacmi ise 1,5 milyar TL olmuştur.

Ziraat Bankası Doğrudan Borçlandırma Sistemi’nde (DBS) 2023 yılı sonu itibarıyla anlaşma sağlanan “Ana Firma” sayısı 2.158 olmuş, 2023 yıl sonu toplam tahsilat hacmi ise 171,7 milyar TL’ye ulaşmıştır. 

DİJİTAL BANKACILIK

Zengin ve çeşitliliği yüksek dijital ürün portföyüyle müşterilerine hizmet veren Ziraat Bankası, dijital kanalların etkin kullanımıyla müşteri deneyimini bir üst seviyeye taşımaktadır.

Dijital bankacılık alanında altyapı geliştirmeleri ve müşteri deneyimini iyileştirici çalışmalar
Müşteri kazanımından başlayarak tüm müşteri ihtiyaçlarının karşılanmasına kadar en iyi deneyimi sunmayı hedefleyen Ziraat Bankası, geniş bir perspektifte ele aldığı dijital dönüşümü, tabana yaygın büyüme stratejisinin en önemli bileşeni haline getirmiştir.

Türkiye’nin en fazla aktif dijital bankacılık müşterisine sahip bankası olan Ziraat Bankası’nın, Ocak 2024 itibarıyla aktif dijital bankacılık müşteri sayısı, geçen senenin aynı dönemine göre %13 artarak 22 milyon kişiye ulaşmıştır.

2023 yılında şube dışından gerçekleştirilen finansal işlemlerin toplam içindeki oranı yaklaşık %96 seviyesindedir. Dijital kanal kullanım oranına ilişkin veriler incelendiğinde; son bir yıl içerisinde sadece İnternet Şube ve Ziraat Mobil üzerinden işlem yapmış ve şubeden hiç işlem yapmamış müşteri sayısının 13,5 milyon kişi olduğu görülmektedir. Son bir yıl içerisinde sadece internet, mobil ve ATM’den işlem yapmış ve şubeyi hiç kullanmamış müşteri sayısı ise yaklaşık 16 milyon kişidir.

Teknolojik yetkinliği artıracak yeni yatırımlar
Ziraat Bankası, geleceğe yönelik vizyonu ve stratejileri doğrultusunda, şubesiz/dijital bankacılık hizmetleri sunmasını planladığı Ziraat Dinamik Banka A.Ş. için BDDK’dan kuruluş iznini almıştır. Türkiye’de bir finans grubu sahipliğinde kurulan ilk dijital banka olan Ziraat Dinamik’in faaliyet iznine yönelik süreç devam etmektedir.

Ziraat Bankası, ödeme sistemleri alanındaki yetkinliklerini ve finansal teknoloji geliştirme çevikliğini artırmak, daha geniş müşteri kitlelerine ulaşmak amacıyla, yeni iştirak şirketi olan Ziraat Finansal Teknolojiler Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (ZiraatPay)’nin kuruluş iznini TCMB’den almıştır. ZiraatPay’in faaliyete geçmesi için onay süreci devam etmektedir.

2023 yılı başında faaliyete geçen Ziraat Süper Şube, yıl sonu itibarıyla 750 bin müşteriye ulaşmıştır.

Dijital bankacılığı bir adım ileriye götürmeye yönelik geliştirmeler
Ziraat Bankası’nın geniş bir işlem seti sunan dijital kanallarında ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırmak amacıyla 2023 yılında devreye aldığı önemli geliştirmelere aşağıda yer verilmektedir.

Kartlı sistemlerde sektör liderliği
Ziraat Bankası’nın 2023 yıl sonu itibarıyla kredi kartı adedi 12,8 milyon, adet bazında kredi kartı pazar payı %10,9 ve aylık ciro pazar payı %11,6 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişimin orta ve uzun vadede de devam edeceği öngörülmektedir. Aynı dönemde banka kartı adedini 47,9 milyona çıkaran Banka, %22,8 aylık alışveriş ciro pazar payı ile sektör liderliğini sürdürmüştür.

2023 yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası’nın üye iş yeri sayısı 1,25 milyon, toplam fiziki terminal sayısı 746 bin olarak kaydedilmiştir. 2023 dördüncü çeyrekte üye iş yeri toplam cirosu 465,7 milyar TL olan Banka, 2023 yıl sonu itibarıyla %16,9 ciro pazar payına sahip olarak sektör liderliğini sürdürmüştür.
Ziraat Bankası kartlı ödeme sistemleri alanında; piyasa koşullarına göre tasarlanmış, birçok yeni özellik içeren ve bu özellikleri ile sektörde fark yaratan çeşitli ürün ve hizmetleri 2023 yılında müşterilerinin kullanımına sunmuştur.

KGF Teminatlı Kredilerin Kredi Kartı ile Kullandırılması
Kredi Garanti Fonu teminatlı kredilerin belirlenen sektörlerde banka kartlarının yanı sıra kredi kartları aracılığıyla da kullanılabilmesine yönelik altyapı kurularak kredilerin amacına uygun olarak kullandırılması, nakitsiz hayatın teşvik edilmesi ve kayıt dışılığın engellenmesi konularına katkı sağlanmıştır.

Dijital Slip
Sürdürülebilir bankacılığa destek olmak amacıyla Ziraat Bankası kartları ile yapılan işlemlerde fiziki slip yerine dijital slip üretilmesi sağlanmıştır.

Bankkart Cep POS
Bankkart Cep POS, Android tabanlı cihazları ödeme terminaline dönüştürerek üye işyerlerine hızlı ve pratik bir çözüm sunmaktadır.

Linkle Ödeme
Linkle ödeme özelliği sayesinde üye işyerleri satış yapacakları müşterilerine ödeme linkini yollayarak kolay ve hızlı bir şekilde ödemelerini tahsil edebilmektedir.

Katma Değer Yaratan Veri Analitiği Projeleri

Veri Yönetişim Süreçleri Projesi
Yasal regülasyonlara uymak ve veriden değer elde eden, veriye dayalı karar alabilen, veri odaklı kurum kültürünü oluşturmak ve değişimin odağına veriyi yerleştirmek adına yürütülen Veri Yönetişim Süreçleri’nin sistem entegrasyonu sağlanmıştır. Tüm süreçler Veri Yönetişim Modülü üzerinden takip edilebilmektedir.

Veri Kalitesi Projesi
Ziraat Bankası, veri yönetişim süreçlerinin bir parçası olarak yürüttüğü Veri Kalitesi Projesi ile Banka’da verilerin belirlenen kalite boyutları paralelinde kalitesinin ölçülmesini, veri kalitesinin artırılmasını ve veriye dayalı karar almayı teminen verilerin kaynağında düzeltilmesini amaçlamaktadır.

Dijital CRM
Dijital analitik projesi kapsamında, sektör trendi doğrultusunda ve müşterilerin kanal alışkanlıkları dikkate alınarak Dijital Müşteri kavramını oluşturmaya yönelik;

• Kanal Değer Segmentasyonu
• Demografik Segmentasyon
• Kanal Davranış Segmentasyonu
• Müşteri Kanal Eğilimi
• Kanal Göçü Modellemesi
• Müşteri Kanal Terk Etme (Churn) Eğilimi Modellemesi

çalışmaları tamamlanmıştır.

Kanal Değer Segmentasyonu analizleri; Süper Şube hedef kitlesi ve Süper Şube’ye geçiş yapması yönünde kampanya teklifi yapılan/yapılacak müşteri kitlesi belirleme çalışmalarında doğrudan kullanılmaktadır.

Bireysel CRM
Bireysel CRM projesi kapsamında aşağıda belirtilen fazlar tamamlanmıştır:

• Banka Dışı Değer Segmentasyonu: Ziraat Bankası’nda yüksek değerli gözükmeyen ancak diğer bankalarda yüksek çalışma büyüklüğüne sahip müşterilerin belirlenmesi sağlanmıştır.
• Müşteri Davranış Segmentasyonu: Müşteriler; ürün tercihleri, iletişim tercihleri, kampanya eğilimleri gibi tüm davranışlarına göre segmentlere ayrılmıştır.
• Ürün Eğilim Modellemesi: Müşterilerin en çok kullanma eğilimi gösterebilecekleri ürünler tespit edilmiştir.
• Müşteri Kanal Terk Etme (Churn) Eğilim Modellemesi: Banka’nın ürünlerini ve Banka’yı terk etme eğilimleri yüksek olan müşteriler belirlenmiştir.
• Next Best Action (Öncelikli Aksiyon Öneri) modellemeleri tamamlanmıştır.

Bireysel CRM projesinin tamamlanan bu fazlarıyla “doğru” müşteri adaylarına, “doğru” kanaldan, “doğru” zamanda, “doğru” önerilerin sunulması ve müşteri odaklı kampanyalar tasarlanması mümkün kılınmıştır.

2023 yılında yapılan sistemsel geliştirmelerle Tapu Güvenilir Hesap uygulamasının Ziraat Bankası İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarından da gerçekleştirilebilmesi sağlanmıştır.

Robotik Süreçler
Ziraat Bankası’nın müşteri kazanımı süreçleri, robotik süreç otomasyonu ile desteklenmiş, raporlama çalışmalarının daha hızlı ve operasyonel iş gücünü azaltacak şekilde yürütülmesi sağlanmıştır.

Kredi operasyonlarında dijitalleşme
Ziraat Bankası, gayrimenkul mülkiyet hakkının devrini içeren tapu işlemlerinde, devir bedelinin eş anlı ve güvenli şekilde el değiştirmesine yönelik Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) ile entegre yapıda çalışan Tapu Güvenilir Hesap uygulamasını, 2021 yılı Aralık ayında tüm şubelerinde uygulamaya almıştır.

Bu uygulamayla;

• Gayrimenkul devri ile devre ilişkin nakit tutarın eş zamanlı olarak el değiştirmesi,
• Nakit taşıma riskinin ortadan kaldırılması,
• Parada sahteciliğe karşı koruma sağlanması,
• Tarafların (devreden/devir alan) güven probleminin bertaraf edilmesi,
• Minimum maliyetle ve maksimum hızla transfer kolaylığı elde edilmesi

amaçlanmaktadır.

2023 yılında yapılan sistemsel geliştirmelerle Tapu Güvenilir Hesap uygulamasının Ziraat Bankası İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarından da gerçekleştirilebilmesi sağlanmıştır.

Bu çerçevede; devir alan ve devreden gayrimenkulün kayıtlı olduğu Tapu Müdürlüğü’ne müracaat ederek TKGM sisteminden aldıkları numara ile Banka’nın İnternet Şubesi veya Mobil Bankacılık uygulamasından Ziraat Tapu Güvenilir Hesap başvurusunda bulunmakta, devreden tarafından başlatılan işlemin devir alan tarafından onaylanması ile süreç ilerletilmektedir.

25 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 89’u fiziki şube kanalı, 5’i İnternet Şubesi olmak üzere, 83’ü kredisiz 11’i kredili, yaklaşık 179 milyon TL tutarında, 94 adet Tapu Güvenilir Hesap işlemi gerçekleştirilmiştir. Konut satışlarının artış göstermesi paralelinde Tapu Güvenilir Hesap işlem hacminde de artışlar beklenmektedir.

Kredi Risk İzleme faaliyetleri kapsamında, 2023 yılı içinde devreye alınan “Kredi İzleme Modülü” ile aylık yaklaşık 1 milyon ve üzeri e-posta gönderimine konu ileti trafiği sonlandırılmıştır.

Raporların Power BI, QlikSense platformları üzerinde geliştirilmesiyle zaman ve emek tasarrufu elde edilmiştir.

Gelecek dönemde Kredi Risk İzleme çalışmalarının veri analitiği uygulamalarıyla birleştirilmesi suretiyle EUS modeli, uyarı tahminleme ve analiz yöntemleriyle, riskli görülen alanlarda ve projelerde olası risklerin önüne geçilmesi planlanmaktadır.

Çağrı Merkezi’nde en iyi müşteri deneyimi hedefi
Ziraat Bankası çağrı merkezleri, en iyi müşteri deneyimi vizyonuyla Anadolu’da bölgesel istihdama da katkı sağlamak gayesiyle, Banka müşterilerine ülkemizin farklı bölgelerinden hizmet vermektedir.

Ziraat Bankası, geniş bir işlem setine sahip olan Çağrı Merkezi’nin hizmet çeşitliliğini artırmak üzere çalışmalarına 2023 yılında da devam etmiş, bu kapsamda önemli geliştirmeleri devreye almıştır. Bu çalışmalardan biri, Çağrı Merkezi kanalından satış aramalarına başlanması olmuştur. Bu kanaldan yapılan ürüne ilişkin satış payında, sektör ortalaması ile uyumlu bir gerçekleşme sağlanmıştır.

BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

Ziraat Bankası, dayanıklı bir bilgi güvenliği kültürü ve ortamı inşa etmek, güçlü bir siber ekosistem geliştirmek, bu alanda olası riskleri minimize etmek üzere kapsamlı çalışmalar yürütmektedir.

Entegre Bilgi Teknolojileri Risk Yönetimi yapısı
Ziraat Bankası’nda bilgi güvenliği çalışmaları, organizasyonel yapılanmada Yönetim Kurulu bünyesinde yer alan Denetim Komitesi’ne bağlı bulunmaktadır. Bu kapsamda, bilgi güvenliğinin sağlanmasında nihai sorumluluk Yönetim Kurulu’na aittir.

Banka’da; Bankacılık Kanunu, Esas Sözleşme ve ilgili diğer mevzuat hükümleri ile Yönetim Kurulu tarafından belirlenen politika ve stratejiler çerçevesinde bilgi güvenliğine ilişkin çalışmaları koordine edecek Bilgi Güvenliği Komitesi (BGK) yapılandırılmıştır. Bu komitenin görev ve yetkileri Yönetim Kurulu tarafından belirlenmektedir.

Bilgi güvenliği politikalarının oluşturulması, onaylanması, periyodik olarak güncellenmesi, bilgi güvenliği ile ilgili görev ve sorumlulukların belirlenmesi, Bilgi Güvenliği Komitesi’nin sorumluluğundadır. Komite ayrıca, önemli güvenlik vakaları, yeni zafiyetlerin ortaya çıkması ya da kritik altyapı değişiklikleri gibi olağan dışı durumlarda gözden geçirme faaliyetlerini yürütmektedir. Bilgi Güvenliği Komitesi tarafından alınan stratejik kararların uygulanması, görev alanları çerçevesinde organizasyondaki tüm paydaşlara aittir.

Ziraat Bankası, belirlemiş olduğu bilgi güvenliği strateji ve politikaları doğrultusunda entegre bir BT Risk Yönetimi yapısı kurmuştur. Banka BT Riski’ni, kurumsal risk bileşenlerinden biri ve bankacılık operasyonlarının ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirmektedir.

Ziraat Bankası, iş sürekliliğini ve veri bütünlüğünü sağlamak adına, meydana gelebilecek operasyonel riskler ile ilgili çalışmalara özel önem vermekte, bilgi teknolojileri ile ilgili operasyonel riskleri teknoloji alanındaki iştirak firması ile bütünleşik bir yapı içerisinde yönetmektedir.

Bilgi varlıklarını güvenlik değerlerine göre sınıflandıran Banka, bu varlıkların kritikliğine uygun güvenlik kontrolleri belirlemekte, söz konusu kontrollerle bağlantılı testler uygulamakta, testler sonucu tespit edilen risklere karşı sürekli iyileştirici faaliyetler uygulayarak eşik değerin altındaki seviyelere getirmeye çalışmaktadır.

Ziraat Bankası; BT Risk Yönetimi kapsamında Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmeliği ile diğer yasal düzenleme ve iyi uygulamaları dikkate alarak Bilgi Teknolojisi risklerini etkin bir biçimde yönetmektedir.

BT Risk Yönetimi için Banka stratejileri ile uyumlu bir çerçeve oluşturulması, strateji ve planlamaların belirlenmesi ve gerçekleştirilen faaliyetlerin düzenli olarak gözden geçirilmesi, Bilgi Güvenliği Komitesi’nin yönlendirmeleri ile yapılmaktadır.

Ziraat Finans Grubu bünyesinde tüm yurt dışı iştirak ve şubelerde standart risk kültürünü oluşturmak ve risk yönetim sürecinde uyumluluğu sağlamak için politikalar geliştirilmekte, süreçler tanımlanmakta, entegre risk yönetim altyapı projesi geliştirilmektedir.

Ziraat Bankası, uluslararası standartları dikkate alarak risk ölçüm parametreleri ve parabol risk göstergeleri oluşturmuştur. Bu kapsamda, eşik değer üzerinde yer alan risklerin sürekli takibini yapacak sistemsel geliştirmeler ve önyüzler tasarlanmıştır. Böylece risklerin kök neden analizleri, risklere yönelik kontrol faaliyetleri, konsolide raporlarla risklerin izlenmesi ve uygun aksiyonların alınması mümkün kılınmıştır.

Banka’nın belirlediği politikalar ve oluşturduğu BT Risk Yönetimi çerçevesinde çalışanlarının güvenliği ile ilgili riskler henüz oluşmadan tespit edilmekte ve konuya hassasiyetle yaklaşılmaktadır.

Ziraat Finans Grubu bünyesinde yer alan tüm çalışanların işe başlama, işten ayrılma, görev değişikliği durumlarının tamamında bilgi güvenliği sorumlulukları tanımlıdır. Kimlik Yönetimi uygulaması tarafından otomatize edilen sistemler ile erişim yetkileri belirlenmekte, en az yetki prensibi ve görevler ayrılığı ilkesi dikkate alınarak Kimlik Yönetimi politikası oluşturulmaktadır.

Bilgi Güvenliği Farkındalık Programı
Ziraat Finans Grubu bünyesinde yer alan tüm çalışanlara yönelik, kapsamlı bir Bilgi Güvenliği Farkındalık Programı yürütülmektedir. Bu kapsamda her ay düzenli olarak bültenler hazırlanmakta, çalışanların bilgi güvenliği risk algısını ölçecek periyodik anketler hazırlanmaktadır.

Diğer yandan oltalama saldırılarından kaçınma bilincini oluşturmak amacıyla, yıl içerisinde sosyal mühendislik yöntemi kullanılarak iç tatbikatlar yapılmaktadır. Tatbikat sonuçları göz önünde bulundurularak gerekli eğitim atamaları ile çalışanların farkındalık düzeyi artırılmaktadır.

Çalışanların işe başlama aşamasında düzenlenen oryantasyon eğitimlerine, yüz yüze sınıf içi bilgi güvenliği eğitimleri dâhil edilmekte, bunun yanı sıra yıl içinde tüm personele güncellenmiş bilgi güvenliği eğitim atamaları yapılmaktadır.

2023 yılı içerisinde bütün çalışanlara bilgi güvenliği e-eğitimi atanmıştır. Banka bünyesinde 25.541 personele 47.543 saat uzaktan, 2.078 çalışana ise 6.371 saat yüz yüze bilgi güvenliği eğitimi verilmiştir.

İş stratejilerini destekleyen sürdürülebilir güvenlik teknolojileri
Ziraat Bankası, dijital hizmet kanallarının yaygınlaşması ve teknolojik gelişmelerle birlikte değişen bilgi güvenliği ve veri koruma yöntemlerine ilişkin en güncel uygulamaları ve bilgilendirmeleri çalışanlarıyla paylaşmaktadır. Banka, çalışanları için yaptığı farkındalık çalışmalarının yanında müşterileri, dış hizmet ve destek hizmeti aldığı tedarikçiler, iş ortakları ve 3. taraflar için de insan faktöründen kaynaklanan bilgi risklerini azaltıcı çalışmalar yürütmektedir.

Bu kapsamda, siber saldırganlar tarafından sıklıkla başvurulan oltalama, kimlik hırsızlığı, kötü amaçlı yazılım, sosyal mühendislik gibi yöntemlere karşı dikkat çekecek bilgilendirmeler ile bu saldırılardan korunma yöntemleri müşterilerle paylaşılmaktadır.

Üretilen bilginin işlenmesi, saklanması, iletilmesi, korunması, sürekliliğinin sağlanması için kullanılan, Banka için değeri olan tüm varlıklar, bilgi varlıkları olarak nitelendirilmektedir. Ziraat Bankası; 2020 yılında BDDK tarafından yayımlanan Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetler Hakkında Yönetmelik doğrultusunda bilgi varlıklarının tamamını sınıflandırarak Bilgi Varlığı Envanteri oluşturmuş; varlığın gizlilik, bütünlük, erişilebilirlik değerlerini belirlemiştir.

Ziraat Bankası’nda müşteri verileri KVKK ve diğer yasal mevzuata uyumlu olarak işlenmekte ve kaydedilmektedir. Banka, Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmelik kapsamında veri sorumlusu olarak işlemiş olduğu verileri VERBİS’e kaydetmekte ve yayımlamaktadır.

Banka’da her bir bilgi varlığının sahibi, muhafızı, konumu gibi tanımlayıcı nitelikleri kayıt altına alınarak uygun koruma yöntemleri uygulanmaktadır. Aynı zamanda bilgi varlıklarının kullanımına dair kural setleri oluşturulup fiziksel aktarımı ve imhası için prosedürler yürütülmektedir.

Ziraat Finans Grubu bünyesinde, haftanın yedi günü ve kesintisiz olarak Banka’nın sistemlerini ve alarm mekanizmalarını inceleyen, açıklık ya da zafiyet taraması yapan ve siber tehditlere karşı istihbarat toplayarak müdahale eden Siber Güvenlik Merkezi yapılanması oluşturulmuştur.

Merkez’de devrede olan;

• Network ve istemci güvenlik ürün ve cihazları (DDOS, IPS, EDR/EPP sistemleri, NAC ve WAF sistemleri, Firewall, E-posta Güvenlik Ürünleri),
• Veri sızıntılarını engellemeye yönelik DLP sistemleri ve Web/DNS güvenliği sistemleri, Tüm güvenlik loglarını izleyip alarm oluşturulabilen SIEM sistemleri,
• Kullanılan uygulamaların güvenliğini sağlamak üzere yazılım kodları inceleme sistemleri,
• Sızma testi sistemleri,
• Zafiyet yönetimi sistemleri,

aktif olarak kesintisiz bir şekilde çalışmaktadır.

Ayrıca, ağ cihazlarının trafik yoğunluğu sürekli izlenmekte, internet erişimlerinde Proxy kullanılarak kullanıcı profillerine göre erişim kural setleri oluşturulmaktadır. Rol bazlı yetkilendirmeler, görevler ayrılığı ilkesi doğrultusunda yapılandırılmakta, sistemler üzerinde oluşan log kayıtları ise SIEM sistemine aktarılmaktadır. Önceden belirlenen yetki şemasına aykırı işlemlerde alarm oluşmakta ve gelişmiş sistemler marifetiyle hızlı aksiyon alınabilmektedir.

Bilgi güvenliği altyapı tesisinde yasalara uyum
Ziraat Bankası, bilgi güvenliğini etkileyen ulusal/uluslararası kanun, mevzuat, düzenleyici kurul kararları ve talimatlarına uyum kapsamında; bilgi varlıkları üzerine tanımlama yapılan her bir risk için uluslararası standartlara uygun bir yasal altyapı kurmuş, fikri mülkiyet haklarına yönelik prosedürü oluşturmuştur.

Ziraat Bankası’nda mevzuat uyum kütüphanesi oluşturulurken yararlanılan, ulusal ve küresel çapta kabul görmüş standartlar ve modellerden bir kısmı aşağıda yer almaktadır:

• 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik ve muhtelif düzenlemeleri
• ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi-Gereksinimler Standardı
• ISO 27005 Bilgi Güvenliği Risk Yönetim Sistemi
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi
• KVKK (Kişisel Verileri Koruma Kanunu)
• COBIT (Control Objectives for Information and Related Technology) Standartları
• NIST (ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü) Standartları

Ziraat Bankası ve tüm iştiraklerinin bilgi güvenliği politikası ve bu politikayı destekleyici nitelikteki yasal dokümanlar oluşturulurken düzenleyici ve denetleyici otoriterlerin regülasyonlarına uyum sağlanmaktadır. Ayrıca, dijital dönüşüm, teknolojik ilerleme ve iş yapış süreçlerindeki gelişmelerle paralel olarak mezkur düzenlemeler gözden geçirilmektedir.

Ziraat Bankası; kişisel verilerin güvenli bir şekilde saklanması, hukuka aykırı olarak işlenmesinin önlenmesi ve hukuka uygun olarak imha edilmesi için gereken tüm teknik ve idari tedbirleri almaktadır. Kişisel Verilerin Korunması Uygulama Esas ve Usulleri mevzuatında amir hüküm olarak yer alan aydınlatma yükümlülüğü doğrultusunda Banka, gerekli bilgilendirmelere tüm kanallarında yer vermekte, gerekli açık rızaların alınmasına hassasiyet göstermektedir.

Diğer yandan kişisel verilerin korunması kapsamında farkındalık oluşturmak üzere tüm çalışanlara gerek sınıf içi gerek uzaktan eğitim sağlanmakta ve çalışanların eğitimi tamamlamaları zorunlu tutulmaktadır.

BDDK’nın Bilgi Sistemlerine İlişkin Sızma Testleri Genelgesi kapsamında, icrai görevi bulunmayan bağımsız firmalara Ziraat Finans Grubu bünyesinde yılda en az bir defa sızma testi yaptırılmaktadır.

Söz konusu testlerle, Banka bilgi sistemlerine yetkisiz erişime veya hassas bilgilere ulaşılmasına neden olabilecek güvenlik açıklarının istismar edilmeden önce tespit edilmesi ve düzeltilmesi amaçlanmaktadır. Sızma testi sonucunda saptanan bulgular Yönetim Kurulu’na sunulmakta ve gerekli aksiyon planları oluşturulmaktadır.

Ziraat Finans Grubu bünyesinde gerek kendi kurumsal ağından gerek dış ağlardan gelebilecek tehditler için Ağ Güvenlik Kontrol Sistemleri tesis edilmiştir. Ağ kaynakları kullanımına ilişkin politikalar çerçevesinde; USB kullanımına ilişkin kurallar, Banka dışı dosya paylaşımı kuralları ile veri tabanı ve uygulama erişimleri, standart dışı uygulama yükleme işlemlerine yönelik kurallar belirlenmiştir. Ayrıca, Banka lokasyonunda çalışma gerçekleştirecek 3. parti firma çalışanları, danışmanlar, bağımsız denetim firması çalışanları ile dış denetçiler gibi Banka personeli dışındaki kişilere sağlanacak bilgisayarlar ve erişimleri ile ilgili standartlar oluşturulmuştur.

Ağ kaynakları kullanımı, Veri Sızıntısı Engelleme (DLP) Sistemleri ile izlenerek oluşturulan kural ve politikalar doğrultusunda veri sızıntılarının önüne geçilmekte, işlemlerin iz kayıtları oluşturulmaktadır.

Ziraat Bankası, kullanıcı davranışlarını öğrenebilen yapay zekâ kullanımı ve makine öğrenmesi ile birlikte anomalilerin belirlenerek zafiyetlerin tespitine yönelik kabiliyetini giderek geliştirmektedir.

Uluslararası standartlara uygun güvenlik politikaları
Ziraat Bankası, bilgi güvenliği alanında uluslararası standartlara uygun politikalar yürütmektedir. Banka’da kullanıcılara sadece yetkilendirildikleri ağ ve ağ hizmetlerine erişim yetkisi verilmekte, erişimleri düzenli olarak kontrol edilmekte ve iş ihtiyacı sona erdiğinde yetki kaldırılmaktadır.

Ziraat Bankası, parola politikası oluşturarak gizli/hassas bilgilerin paylaşımında özel kanallar kullanılmasını sağlamıştır. Veri işlemede maskeleme, engelleme, izleme, şifreleme gibi teknikler kullanılarak ek kısıtlamalar uygulanmaktadır.

Bankaların bilgi sistemlerine ilişkin dışarıdan temin ettikleri, bankacılık verilerinin gizliliği, bütünlüğü ve erişilebilirliği ile bankacılık hizmetlerinin sürekliliğini etkileme potansiyeli olan, bankacılık verilerine erişimi bulunan ya da bu verilerin paylaşıldığı hizmet alımları, dış hizmet olarak tanımlanmaktadır.

Ziraat Bankası, tedarikçi risklerini minimize etmek amacıyla hizmet alımına yönelik şartname/sözleşmelerde bilgi güvenliği gereksinimlerine yer vermektedir. Bu doğrultuda Banka, tedarikçi firmaları değerlendirmekte, firmalar ile gizlilik sözleşmesi imzalamakta ve sözleşme şartlarında yer alan yükümlülükleri periyodik olarak kontrol etmektedir.

Ziraat Bankası, bilgi güvenliği yönetimi kapsamında siber olaylara hızlı, etkili ve düzenli bir şekilde karşılık verebilmek için Siber Olaylara Müdahale Ekibi (SOME) kurmuştur. Banka’da bilgi sistemleri ile ilişkili bilgi güvenliği olayları ve zayıflıkları merkezi izleme mekanizmaları aracılığıyla takip edilerek kayıt altına alınmaktadır.

Bilgi güvenliği aksiyon planlaması, olayın kritiklik seviyesine ve vaka türlerine göre yapılmakta; güvenlik risklerinin azaltılması, güvenlik olaylarına yönelik sorumlulukların tayin edilmesi, en hızlı şekilde önlem alınması ve olayla ilgili birimlerin bilgilendirilmesi sürecinde, Bilgi Güvenliği Olay Yönetim Planı çerçevesinde belirlenen kurallar işletilmektedir.

Ziraat Bankası’nda bilgi güvenliği uygulamaları periyodik olarak gözden geçirilmektedir. Bu çalışmalar, yasal mevzuat ile belirlenmiş olan dış denetim firmasının yanı sıra Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren İç Sistemler Grup Başkanlığı’nda, bilgi sistemlerine yönelik iç kontrol ve teftiş çerçevesinde ayrı yöneticilikler tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda bilgi güvenliği kontrolleri düzenli olarak yapılmakta, raporlanan bulgular iş birimleri ile paylaşılarak aksiyonlar alınmakta ve işlem kapanana kadar takip edilmektedir.

ULUSLARARASI BANKACILIK

Dünya çapında en yaygın Türk bankası niteliği taşıyan Ziraat Bankası, güçlü muhabirlik ilişkileri ve sağlam fonlama tabanı ile uluslararası bankacılık alanında güçlü ve saygın bir konuma sahiptir.

İstikrarlı büyüyen dış ticaret hacmi
Ziraat Bankası’nın müşterilerinin dış ticaret işlemlerine ve yurt dışı ödemelerine yönelik ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılandırdığı muhabir bankacılık ağı, 140’tan fazla ülkeyi 1.700’ün üzerinde muhabir bankayı kapsamaktadır.

Yıllardır başarılı bir şekilde yürüttüğü dış ticaret faaliyetleri neticesinde son on yılda dış ticaret hacmini yaklaşık dört kat büyüten Banka, 2023 yıl sonunda bu alanda 98,4 milyar ABD doları büyüklüğünde bir hacme ulaşmıştır.

Ziraat Bankası, yurt içi ve yurt dışı yabancı para transferlerinde yaygın muhabir ağı avantajını kullanarak müşterilerine hızlı ve daha az maliyetli alternatif çözümler önerebilmekte, her geçen yıl aracılık ettiği yabancı para transfer adet ve hacmini artırmaktadır.

Uzman kadrosu ile dış ticaret alanında sürdürülebilir müşteri memnuniyetini esas alan Banka, müşterilerinin ihtiyaç duydukları yurt dışı finansman, akreditif iskontosu, avalli bono, poliçe iskontosu gibi çok çeşitli finansal ürüne erişimlerini kolaylaştırmaktadır.

Ziraat Bankası, müşterilerinin dış ticaret işlemlerinde finansman ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak muhabir bankalar ve Hermes, SERV, SACE gibi ihracat kredi kuruluşları ile yakın iş birliği içinde çalışmakta ve müşterilerine orta ve uzun vadeli ülke kredisi olanağı sağlamaktadır.

Dış ticaret alanında lider bankalar arasında yer alan Ziraat Bankası, 2023 yılında da dış ticaret ve döviz transfer işlemlerinde müşteriler tarafından öncelikli olarak tercih edilen bankalardan biri olma konumunu sürdürmüştür.

Müşteri odaklı dış ticaret operasyonları
Ziraat Bankası’nın Türkiye’nin dış ticaret hacminden almış olduğu pay, 31 Aralık 2023 itibarıyla %15,92 olarak kaydedilmiştir. 2022 yılı ve 2023 yılı verileri karşılaştırıldığında, ülke ihracatının %1, Banka’nın aracılık ettiği ihracatın %11 oranında arttığı görülmektedir. Yıl sonu itibarıyla Ziraat Bankası’nın ülke ihracat hacmindeki payı %21,27 olmuştur.

DIŞ TİCARET HACİMLERİ

(milyar ABD doları)	2022	2023	Değişim (%)
Ülke İthalat	364	362	-1
Ziraat Bankası İthalat	53	44	-17
Ülke İhracat	254	256	1
Ziraat Bankası İhracat	49	54	11
Ülke Toplam	618	618	0
Ziraat Bankası Toplam	102	98	-3
Dış Ticaret Payı (%)	16,49	15,92

Ziraat Bankası, 2023 yılında 1.149 adet ve 3,9 milyar ABD doları karşılığı tutarında harici garanti mektubu, başka banka kontrgarantisine istinaden 303 adet ve 281 milyon ABD doları karşılığı tutarında teminat mektubu düzenleyerek ağırlıklı olarak taahhüt firmaları ile ihracatçı firmalara destek sağlamıştır.

TCMB tarafından Ziraat Bankası’na tanınan özel limitler çerçevesinde 2023 yılında yaklaşık 25 milyar TL tutarında 2.088 adet TCMB reeskont kredisi kullandırımı yapılarak 1.473 firmanın ihracatına aracılık edilmiştir. 2023 sonu itibarıyla Banka’nın TCMB Reeskont Kredisi bakiyesi yaklaşık 25 milyar TL’dir.

2023 yılında BDDK ve Bağımsız Denetim Raporları’nın sektör verilerine göre Ziraat Bankası’nın Türkiye’nin toplam akreditif hacminden aldığı pay, Eylül 2023 itibarıyla %19,2 olmuş ve Banka 91,1 milyar TL tutarında akreditif bakiyesiyle ilk sırada yer almıştır.

2023 yılında Ziraat Bankası’nın İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık uygulamalarının Dış Ticaret menüleri, müşteriler tarafından yoğun bir biçimde kullanılmıştır. Bu kapsamda yabancı para transferleri, peşin ve mal mukabili ithalat transferleri, İBKB düzenleme, İBKB izleme, dış ticaret dosyaları sorgulama-izleme, Swift GPI ile transferlerin takibi konularında 200 binden fazla işlem gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu işlemler, müşterileri şube dışı kanallara yönelterek şubelerdeki işlem yoğunluğunu azaltmanın yanı sıra yüksek müşteri memnuniyeti de sağlamıştır.

Ziraat Bankası, muhabir bankalarından Citibank N.A. aracılığıyla 2022 yılında gerçekleştirdiği YP transferlerdeki operasyonel başarısı ve %99,3 hatasızlık oranı üzerinden 2023 yılında Straight Through Processing Excellence Award (Doğrudan Aktarım Sürecinde Mükemmellik) ödülüne layık görülmüştür.

Sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredilerinde en yüksek tutar
Sorumlu bankacılık anlayışı paralelinde, Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma konusunda önemli bir misyon üstlenen Ziraat Bankası, 2023 yılında ülkemizde bir banka tarafından tek seferde sağlanan en büyük sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredisi teminini gerçekleştirmiştir.

418 milyonu ABD doları, 784 milyonu Avro olmak üzere toplam 1,3 milyar ABD doları büyüklüğündeki ve 367 gün vadeli kredi, Banka’nın uluslararası piyasalardan sendikasyon yöntemi ile temin ettiği onuncu borçlanma işlemi olmuştur. 25 ülkeden 52 bankanın katılım sağladığı bu kredi, Ziraat Bankası’nın ikinci sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredisi olma özelliğini de taşımaktadır.

Banka’nın ülkemizde 2023 yılı Şubat ayı içerisinde yaşanan deprem felaketinin etkilerini azaltmak amacıyla devreye aldığı ve Deprem Destek Paketleri kapsamında kullandırdığı krediler, sendikasyon kredisinin sürdürülebilirlik performans kriteri (ESG KPI) olarak belirlenmiştir.

Seküritizasyon yolu ile sağlanan yurt dışı finansman
Ziraat Bankası, 2023 yılında Havale Akımlarına Dayalı Seküritizasyon Programı’nın (Diversified Payments Rights, DPR) kuruluşunu tamamlayarak, program altında 2 yıl geri ödemesiz, 5 yıl vadeli, toplamda 1 milyar ABD doları tutarında ihraç işlemi yapmıştır.

ABD doları cinsinden mal ve hizmet, ihracat, turizm, sermaye girişi ve bireysel transferleri içeren yurt dışı havalelere dayalı olarak tasarlanan Program çerçevesinde ilk tertip ihraçlar, uluslararası yatırım bankalarıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Şubat ayı içerisinde meydana gelen depremin etkilerini azaltmaya yönelik hazırlanan Deprem Destek Paketleri, DPR kapsamına alınarak “sosyal kredi” temalı borçlanma işlemleri yapılmıştır.

2023 yılında da güçlü fonlama yapısını yeni iş birlikleri ile güçlendiren Ziraat Bankası, sendikasyon kredisinin ve DPR Programı’nın yanı sıra muhabir bankalardan ikili kredi, postfinansman gibi alternatif kaynaklar sağlamaya devam etmiştir. Banka’nın alternatif kaynaklardan elde ettiği finansman, 2023 yıl sonu itibarıyla 740 milyon ABD doları büyüklüğünde bir bakiyeye ulaşmıştır.

Ziraat Finans Grubu’nun (ZFG) global dış ticaret hacminden aldığı payın giderek büyümekte olduğunun bilinciyle Banka, ZFG ülkeleri arasındaki dış ticaretin geliştirilmesine öncelikleri arasında yer vermektedir.

Ziraat Finans Grubu ile artan sinerji
Ziraat Bankası, yurt dışı ortaklıklarının ve şubelerinin faaliyet gösterdikleri ülkelerdeki etkinliklerini artırmayı ve bu ülkelerle Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerinin gelişmesine katkıda bulunmayı, değişmez stratejisi olarak nitelendirmektedir.

Ziraat Finans Grubu’nun (ZFG) global dış ticaret hacminden aldığı payın giderek büyümekte olduğunun bilinciyle Banka, ZFG ülkeleri arasındaki dış ticaretin geliştirilmesine öncelikleri arasında yer vermektedir.

Etkili muhabir banka limit tahsis modeli 
Ziraat Bankası; yurt içi ve yurt dışında yerleşik muhabir bankaların kredi değerliliklerini periyodik analizlerle güncellemekte, içsel derecelendirme modeli ile söz konusu kuruluşlar lehine limit tahsis etmektedir.

Uluslararası sermaye piyasalarında kaynak çeşitlendirme
Ziraat Bankası, kaynaklarını çeşitlendirmek ve uygun maliyetli, uzun vadeli kaynak temin etmek hedefiyle çalışmalarını sürdürmektedir. Bu kapsamda, uluslararası sermaye piyasalarından borçlanma amacıyla, Banka’nın 7 milyar ABD doları tutarındaki GMTN (Global Medium Term Notes) programı, 5 Mayıs 2023 itibarıyla güncellenmiştir.

Ziraat Bankası, 1 Şubat 2023 tarihinde uluslararası piyasalarda 3,5 yıl vadeli, 500 milyon ABD doları tutarında tahvil ihracı gerçekleştirmiştir. Ayrıca Banka, GMTN (Global Medium Term Notes) programı dâhilinde tahsisli satış (private placement) şeklinde ihraçlar ile yurt dışı kaynak sağlamaya devam etmektedir.

YURT DIŞI ŞUBE BANKACILIĞI

Ziraat Bankası; yurt dışındaki müşterilerine evrensel ve çağdaş finans hizmetlerini en iyi ve en kârlı biçimde sunmak, ürün çeşitliliğini artırarak rekabet üstünlüğünü pekiştirmek yönünde çalışmalarını sürdürmektedir.

Müşterilerin global finansal temas noktası
Ziraat Bankası, uluslararası bankacılık stratejisi ve vizyonu doğrultusunda yapılandırdığı Yurt Dışı Şube Bankacılığı alanındaki çalışmalarını;

• Ülkemiz girişimcilerinin ve firmalarının yanı sıra faaliyette bulunduğu coğrafyalardaki tüm paydaşlara hızlı, teknoloji odaklı ve kaliteli hizmet sunmak,
• Türkiye ile faaliyet gösterilen ülkeler arasındaki dış ticareti desteklemek, ülkelerarası ticaretin finansmanında etkin rol oynamak,
• Sağlıklı ve verimli bilanço yapısı ile sürdürülebilir kârlılığın devamını sağlamak,
• Türkiye’deki müşterilerin yurt dışındaki alıcı ve/veya satıcılarının da Banka’nın yurt dışı hizmet noktaları müşterisi olmalarını sağlayarak onlar için de global finansal temas noktası olmak,
• “Ziraat Finans Grubu” temel anlayışı çerçevesinde etkin bir sinerji oluşturmak

ana hedefleriyle yürütmektedir.

“Dünyanın Her Yerinde Ziraat Hep Yanınızda”
Ziraat Bankası, “Dünyanın her yerinde, Ziraat hep yanınızda” sloganı doğrultusunda, hizmet sunduğu bütün coğrafyalardaki mevcut ve potansiyel iş fırsatlarını entegre bir bakış açısıyla ve titizlikle değerlendirmektedir. En geniş yurt dışı ağına sahip Türk bankası olan Banka, her alanda olduğu gibi uluslararası arenada da kendisini kanıtlamıştır.

Gelecek dönemlerde de Türkiye’nin yanı sıra faaliyette bulunduğu bölgelerin en güçlü ve etkin bankası olmak amacını güden Ziraat Bankası’nın, 2023 yılında yurt dışı bankacılık alanında sağladığı gelişmeler aşağıda özetlenmiştir.

Londra Şubesi, ürün ve hizmet yelpazesini Londra finans merkezinin dinamiklerine ve gerekliliklerine uygun bir biçimde, özellikle yapılandırılmış finansman ve dış ticaretin finansmanı alanlarındaki etkinliğini artırmaya yönelik olarak şekillendirmiştir. Uluslararası finans piyasalarına erişimde önemli bir temas noktası olan Londra Şubesi, bu özelliği sayesinde para piyasası ve hazine işlemleri açısından öncü ve avantajlı konumunu sürdürmektedir.

Yunanistan’da, kurumsal bankacılık ve dış ticaretin finansmanı gibi bankacılık hizmetlerini odağına alarak Türkiye ile ticaretin gelişiminde aktif rol oynayan Ziraat Bankası; ülkede Atina, Gümülcine ve İskeçe olmak üzere 3 şube ile hizmet sunmaktadır.

Bulgaristan’da, Bulgaristan Ülke Yöneticiliğine bağlı olarak Sofya, Filibe (Plovdiv), Kırcaali, Varna ve Burgaz olmak üzere 5 şube ile hizmet sunulmaktadır. Ziraat Bankası; kurumsal ve bireysel segmentte müşterilere, şube içi ve dışı kanallar aracılığıyla, kurumsal bankacılık ve dış ticaretin finansmanı gibi bankacılık hizmetleri ve çözüm olanakları sağlamaya 2023 yılında da devam etmiştir.

Kosova’da, Kosova Ülke Yöneticiliğine bağlı olarak Priştine, Prizren, Peja ve Ferizaj’da faaliyet gösteren 4 şube ile kurumsal ve bireysel segmentte hizmet sunulmaktadır. Ziraat Bankası; 2023 yılında kurumsal ve bireysel müşterilere, şubelerden ve dijital kanallardan finansal hizmet ve çözümler sunmayı sürdürmüştür.

KKTC’de, KKTC Ülke Yöneticiliği; ülke çapına yayılan 8 şubesi ile kurumsal ve bireysel bankacılık ürünlerini Türkiye standartlarında müşterilerine sunmakta, KKTC’nin ekonomik gelişmesine önemli katkı sağlamaya devam etmektedir.

Irak’ta, Bağdat ve Erbil Şubeleri ile iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişimine destek verilmektedir. Ziraat Bankası’nın Irak’taki şubeleri, ülkede faaliyet gösteren firmaların teminat mektubu ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol oynamakta, Türk ve Iraklı kurumsal müşteriler başta olmak üzere, uluslararası firma, kurum ve kuruluşların finansal çözüm noktası olmayı sürdürmektedirler.

Suudi Arabistan, Cidde Şubesi, başta Türk firmalarının teminat mektubu ihtiyaçları olmak üzere ülkede faaliyet gösteren Türk ve Suudi kurumsal müşterilerin bankacılık ihtiyaçlarının karşılanması, Türk-Suudi dış ticaretine aracılık edilmesi ve geliştirilmesi hedefiyle, şubenin ürün ve hizmet yelpazesinin genişletilmesi konusunda çalışmalar yürütmektedir.

Ziraat Bankası’nın Körfez Bölgesi’ndeki ikinci hizmet noktası olan Bahreyn Şubesi, uluslararası finansal piyasalara erişimde aktif rol oynamaktadır.

Sürdürülebilirlik ve Sorumlu Bankacılık
Ziraat Bankası; Londra’da, Yunanistan’da ve Bulgaristan’da faaliyet gösteren girişimcilerin doğrudan yatırımlarına yönelik finansal desteğini artırarak sürdürmüştür.

Ziraat Bankası; Kosova’da başta ulaştırma altyapısı ve yenilenebilir enerji kaynakları olmak üzere, ülke ekonomisinin altyapı yatırımlarının finansmanında önemli bir rol oynamış, Kosova ekonomisinin gelişiminde ihtiyaç duyulan finansmana katkısını devam ettirmiştir.

KKTC’de KKTC Ülke Yöneticiliği, başta KKTC ekonomisinin önde gelen iki sektörü olan eğitim ve turizm sektörleri olmak üzere ülke ekonomisinin gelişimine yönelik finansal desteğini sürdürmüştür.

Irak’ta Ziraat Finans Grubu’nun önemli bir finansal çözüm ve temas noktası olma misyonu ile Bağdat Şubesi, ülkemizin uluslararası enerji kaynaklarına erişiminin uygun koşullar ile etkin ve hızlı bir şekilde sağlanmasında etkin rol oynamaya devam etmiştir.

Suudi Arabistan’da, iki ülke arasında gerçekleşen dış ticaret, gayri nakdi kredilerin yanı sıra nakdi krediler ile de desteklenmeye devam edilmiştir. Cidde Şubesi, ülkemiz ithalatçılarının, Suudi Arabistan’ın önde gelen petrokimya firmaları ile yaptığı dış ticaretin finansmanında etkin rol oynamayı sürdürmüştür.

Dijital kanallar
Ziraat Bankası, dijital kanalların giderek artan öneminin farkındalığıyla 2023 yılında yurt dışı şubelerinde internet ve mobil bankacılık yatırımlarına ağırlık vermiştir. İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanalları ile global anlamda da müşterilerinin yanında olan Banka, finansal ürünlerine online erişimi kolaylaştırmıştır.

REKLAM, TANITIM VE İLETİŞİM FAALİYETLERİ

Ziraat Bankası, faaliyetleriyle ilgili bilgilendirmek amacıyla, başta müşterileri olmak üzere bütün paydaşlarıyla yürüttüğü iletişim çalışmalarında sosyal medya, ulusal televizyon ve radyo kanallarını sıklıkla kullanmaktadır.

Ziraat Bankası tarafından 2023 yılı içerisinde gerçekleştirilen başlıca reklam ve iletişim çalışmaları aşağıda yer almaktadır:

• Bankkart’ın Motorlu Taşıt Vergisi kampanyası ile Ziraat Mobil’den Uzaktan Müşteri Olma kampanyaları için radyo spotları hazırlanarak mecralar aracılığıyla radyo kanalları ile paylaşılmıştır. Uzaktan Müşteri Olma işleminin nasıl yapıldığına dair müşterilerin bilgilendirilmesi amaçlı masaüstü reklam filmi de hazırlanmış ve Banka’nın web sitesinde, Nasıl Yaparım bölümünde yayınlanmıştır.
• “Açık Bankacılık” uygulamasının masaüstü reklam filmi hazırlanarak ulusal TV ve radyo kanallarından ve sosyal medya hesaplarından kamuoyuna sunulmuştur.
• Ülkemizde yaşanan ve hepimizi derinden etkileyen deprem felaketinin en başından beri destek sağlayan Banka’nın bu kapsamdaki faaliyetleri sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• Mart Kadınlar Günü, 14 Mart Tıp Bayramı ve 22 Mart Dünya Su Günü için görseller hazırlanarak sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır. Ayrıca 18 Mart Çanakkale Zaferi’ne özel hazırlanan masaüstü reklam filmi, sosyal medya hesaplarında yayınlanmıştır.
• Bankkart’ın Ramazan’a özel geleneksel kampanyasının tanıtımı için hazırlanan ve çeşitli mecralarda paylaşılan görsel materyaller kamuoyunun beğenisini kazanmıştır. Ayrıca ilgili kampanya için bir adet masaüstü reklam filmi hazırlanmış ve ulusal TV kanalları ile kamuoyuna duyurulmuştur. Kampanya için ayrıca radyo spotu hazırlanarak ulusal radyo kanallarında paylaşımı yapılmıştır. Kurban Bayramı için Bankkart radyo spotu hazırlanıp ulusal radyolarda yayınlanmıştır. Kurban Bayramı ve Ramazan Bayramı’na özel hazırlanan kutlama görselleri sosyal medya aracılığıyla paylaşılmıştır.
• Ticari ve bireysel ödemeleri Ziraat Bankası güvencesine alan “Kesin Ödeme” ile üye olan işletmelerle ticaret yapma imkânı sağlayan “Ticaret Yolu” ürünleri için hazırlanan masaüstü reklam filmleri ulusal TV kanalları ile sosyal medya hesaplarından kamuoyuna duyurulmuştur. Ayrıca söz konusu ürünler için hazırlanan radyo spotları ulusal radyo kanallarından yayınlanmıştır.
• Tarımsal üretim yapan çiftçilere sunulan “Çiftçi Destek Kredi” ürünü sosyal medya hesaplarından kamuoyuna sunulmuştur.
• Yeni tarımsal kredi ürünleri olan “Genç Çiftçi Kredisi”, “Kadın Çiftçi Kredisi” ve “Güneş Enerjili Sulama Kredisi” tanıtımları için hazırlanan reklam filminin çekimleri tamamlanmıştır.
• Balıkçıların işletme giderlerinin finansmanını amaçlayan “Balıkçı Destek Kredisi” ürününün tanıtımı için görseller hazırlanmış ve sosyal medya hesapları aracılığıyla paylaşılmıştır.
• “Dünya Kadın Çiftçiler Günü” için görseller hazırlanmış ve sosyal medya hesapları aracılığıyla yayınlanmıştır.
• “Kurulduğumuz ilk günden beri üretimin ve tarım ekosisteminin tam ortasındayız” mottosunu odağına alan “Tarım Yaşamın Tam Ortasında” reklam filmi ile bu filmin devamı niteliğinde 5 adet info reklam filmleri Banka’nın sosyal medya hesapları ve ulusal TV kanalları aracılığıyla kamuoyuna duyurulmuştur. Ayrıca info filmler için hazırlanan radyo spotları ulusal radyo kanallarında dinleyiciyle buluşmuştur.
• 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Anneler Günü, Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ve Babalar Günü’ne özel olarak hazırlanan masaüstü reklam filmleri sosyal medya hesapları aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılmıştır. Ayrıca Bankkart’ın Babalar Günü’ne özel kampanyası için radyo spotu hazırlanarak ulusal radyo kanallarında yayınlanmıştır.
• 14 Mayıs Çiftçiler Günü için görseller hazırlanarak sosyal medya aracılığıyla paylaşılmıştır.
• 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’na özel hazırlanan masaüstü reklam filmi, sosyal medya hesapları aracılığıyla yayınlanmıştır.
• Haziran Dünya Çevre Günü, 17 Haziran Dünya Çölleşme ve Kuraklık Günü görselleri hazırlanarak sosyal medya aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmıştır.
• Hizmet sunmaya başlayan “Süper Şube”yi tanıtan görseller sosyal medya hesaplarından paylaşılmış, radyo spotları ulusal radyo kanallarından yayınlanmıştır.
• “YUVAM Hesabı” ürününe yönelik reklam filmi ve görsel uyarlamalar, sosyal medya hesapları aracılığıyla kamuoyuna duyurulmuştur. Ayrıca hazırlanan radyo spotları ulusal radyo kanallarından kamuoyuna sunulmuştur.
• 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü ve 30 Ağustos Zafer Bayramı’na özel olarak hazırlanan masaüstü reklam filmleri sosyal medya hesaplarında yayınlanmıştır.
• Gayrimenkul alım-satım işlemleri için tasarlanan “Tapu Güvenilir Hesap” uygulamasının anlatıldığı görsel, sosyal medya hesaplarından duyurulmuştur.
• İhracatçılar Birliği üyesi olan firmalara özel esnek vadeli İhracat Kredisi için hazırlanan Vade(SİZ) İhracat Kredi Paketi ürünü, sosyal medya hesapları aracılığıyla müşterilerle buluşmuştur.
• Yeni eğitim-öğretim yılını kutlayan masaüstü filmi sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• “Kolay Kasa” uygulamasının tanıtımı amacıyla hazırlanan masaüstü film ve görseli sosyal medya hesaplarında yayınlanmıştır.
• 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Dünya Engelliler Günü ve Dünya Toprak Günü için hazırlanan statik görseller sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• Cumhuriyetimiz kurulurken de yükselirken de yanındayız mottosuyla Cumhuriyetimizin 100. ve Bankamızın 160. yıldönümü için hazırlanan reklam filmi, radyo spotu ve görseller, sosyal medya hesapları ile ulusal TV kanallarında, radyolarda ve gazetelerde yayınlanmış, kamuoyunda büyük beğeni kazanmıştır.
• 10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü, Öğretmenler Günü ve Yeni Yıl Tebriği için hazırlanan masaüstü reklam filmi sosyal medya hesapları aracılığıyla kamuoyuna sunulmuştur.
• Ziraat GYO tarafından geliştirilen İstanbul Finans Merkezi (İFM) Ziraat Kuleleri Projesi’nin kazandığı LEED Platinum sertifikası için hazırlanan görseller sosyal medya aracılığıyla paylaşılmıştır.
• Firmaların dijital dönüşümüne katkıda bulunarak hayatlarını kolaylaştıracak çözümler sunan, içinde birçok program barındıran Z- Dönüşüm portalının tanıtımı sosyal medya hesapları aracılığı ile yapılmıştır.
• Banka’nın “Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var” projesi kapsamında; büyükbaş süt hayvancılığı ve küçükbaş hayvancılık alanında faaliyet gösteren üreticilerin kullanabileceği kredi üst limitinde yapılan artışın duyurulması için hazırlanan görsel, sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• Bankkart Yeni Yıl Kampanyası ve Ziraat Süper Şube için hazırlanan radyo spotu ulusal radyo kanallarından yayınlanmıştır.
• İstanbul Finans Merkezi’nin açılışı, sosyal medya hesapları aracılığıyla kamuoyuna duyurulmuştur.
• Banka’nın sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm alanlarında yürüttüğü çalışmaları ve projeleri anlatan “Sürdürülebilirlik İçin Bir Bankadan Daha Fazlası” masaüstü reklam filmi ve statik görselleri sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• “Eczacılara Özel Dönüşüm Paketi”, “Togg’a Özel Taşıt Kredisi”, “Çevresel Kredi Ürünleri”, “İhracat Destek Kredisi” “Güvenli Ödeme Sistemi”, “Güneş Enerjili Sulama Kredisi” ürünlerinin anlatıldığı görseller sosyal medya hesaplarından yayınlanmıştır.
• “Ziraat Mobil” ve “Bankkart Mobil” uygulamalarının kullanım kolaylıklarının anlatıldığı görseller sosyal medya hesaplarından kamuoyuna sunulmuştur.
• “Vadeli Türk Lirası Mevduat Hesabı” ürününün hem tanıtımı hem de tasarruf günü için hazırlanan görsel, sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.
• 2023 yılı “Ziraat Türkiye Kupası” maçlarının heyecanını yansıtan masaüstü filmler ve kazanan takımları tebrik eden görseller ulusal gazetelerde ve sosyal medya hesaplarında yayınlanmıştır.
• 2023 yılı içinde büyük başarılara imza atan Ziraat Bankkart voleybol takımını desteklemek ve başarılarını kutlamak için hazırlanan görseller ulusal gazeteler ve sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır.

Diğer kurumsal iletişim faaliyetleri

• Ziraat Bankası hizmetlerine ve fonksiyonlarına kolay erişim sağlayan, responsive olarak tasarlanmış ve MS SharePoint altyapısı üzerinde geliştirilmiş kurumsal web sitesine 2023 yılında teknolojinin getirdiği yenilikler entegre edilerek sitenin işlevselliği artırılmıştır.
• Ziraat Finans Grubu kurumsal kimlik prensipleri doğrultusunda, müşterilere ortak deneyim sunmak üzere yurt içi ve yurt dışı iştiraklerin kurumsal web sitelerinin revizyonu çalışmaları yürütülmektedir.
• Ziraat Bankası Bankacılık Okulu’nun yeni dönem açılış töreni, Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek ve diğer davetlilerin katılımlarıyla Ankara-Ulus’taki tarihi Ziraat Bankası binasında yapılmış, bu etkinlik sosyal medya hesaplarında paylaşılmıştır.
• Ziraat Bankası’nın ve tüm Ziraat Finans Grubu’nun gerek yurt içi gerek yurt dışındaki marka, patent ve tescille ilgili her türlü başvuru, itiraz ve tescil işlemleri; tescilli marka, patent ve tasarım belgelerinin yenileme işlemleri yapılmıştır.
• Ziraat Finans Grubu çalışanlarının aidiyet duygularının artırılması, Grup içinde ve Banka’daki gelişmelerle ilgili bilgi sahibi olması, kurum kültürünün devamlılığı, kurumsal hafıza oluşturulması ve Ziraat Ailesi üyeleri arasında bir iletişim platformu yaratılması hedefiyle; html tabanlı interaktif dergi “1iz” Ziraat Bankası portalinde ve ZFG Mobil uygulamasında yayımlanmıştır.
• TOBB tarafından duyurulan 2023 yılı fuar listesinde yer alan 14 Tarım Fuarına, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi koordinasyonunda “Yetenek Her Yerde” teması ile düzenlenen 4 Kariyer Fuarı’na katılım sağlanarak Banka’nın ürün ve hizmetlerinin tanıtımına katkıda bulunulmuştur.
• Kurumsal kimliğin Ziraat Bankası standartlarına uygun bir şekilde kullanılarak müşteriler nezdinde Banka’nın marka imajının doğru bir biçimde algılanması, kurumsal kimlik standartlarının ilgili tüm ortamlara entegre edilmesi ve hatalı uygulamaların önüne geçilmesi amacıyla yürütülmekte olan Görsel Kimlik Denetleme çalışmaları tamamlanmıştır.

2023 YILINDA ALINAN ÖDÜLLER

• Lovemark; Üst üste 8. kez Türkiye’nin En Sevilen Banka Markası
• International Brilliance Awards 2022; Sanal Asistan “Bilge” ile “Yılın Kurum İçi İletişimde Teknolojiyi En İyi Kullanan Şirketi” kategorisinde Gümüş Ödül
• CX Awards; “Uzaktan Müşteri Edinimi” çalışmasıyla “En İyi Dijital Müşteri Deneyimi-Banka” kategorisinde “Üretken Proje Ödülü”
• Fast Company; “Veri Odaklı Organizasyon Yapısı” projesi ile “En İnovatif Şirket” ödülü
• Global Banking & Finance Review; “Dijital Analitik CRM” ile “En İyi Türk Bankası” ödülü
• ECHO Awards; Marketing Türkiye ile Akademetre Araştırma ve Stratejik Planlama iş birliğinde gerçekleştirilen proje ile “Online Bankacılık” kategorisinde birincilik ödülü
• Tech Brands Turkey; “En Teknolojik Banka” ve “En Teknolojik Mobil Banka” ödülü
• Globee Business Awards; “Veri Kalitesi Çözümleri” kategorisinde “Analitik Fırsatların Belirlenmesi ve Gelişimi Projesi” ile 2023 Golden Globee ödülü
• Globee Business Awards; “Achievement in International Business/Uluslararası İşletmelerde Başarı” kategorisinde GOLD GLOBEE® WINNER-Altın Ödül
• Globee Business Awards; “Teknolojinin En İyi Kullanımında Başarı” kategorisinde “Otomatik Chargeback ve Hesaba Toplu Yansıt Projesi” ile Bronz Ödül

Brandverse Awards;

• “Bankalar” kategorisinde Ziraat Bankası’na Gümüş Ödül
• “Katılım Bankaları” kategorisinde Ziraat Katılım’a Altın Ödül
• “Kredi Kartları” kategorisinde “Bankkart” ile Altın Ödül

TSPB Altın Boğa Ödülleri*;

• Ziraat Portföy Yönetimi A.Ş. - Yatırım Fonları Portföy Büyüklüğü Lideri, Emeklilik Yatırım Fonları Portföy Büyüklüğü Lideri, Bireysel Portföy Yönetimi Büyüklüğü Lideri dallarında birincilik ödülü, Yatırım Fonları Getiri Lideri dalında üçüncülük ödülü
• Ziraat Yatırım Menkul Değerler A.Ş. - Kira Sertifikası İhracına Aracılık Lideri dalında birincilik ödülü
• Ziraat Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. - GYO Gayrimenkul Yatırımı Lideri 2022” dalında üçüncülük ödülü
• (CTBUH); Ziraat Kulelerine “İnşaatta Mükemmeliyet” ödülü

• TEGEP (Türkiye Eğitim Gelişim Platformu Derneği); “Gençlerin İş Hayatına Katılımı ve Gelişimini Destekleyen Gelişim Programı” kategorisinde EN İYİ ödülü
• Banking Tech Awards; Highly Commended (Yüksek Övgüye Değer) Veri Kullanımı ödülü
• ALFA Awards; Kredi kartı kategorisinde “Bankkart” ile üst üste ikinci kez “Yılın Tüketici Markası” ödülü

 

TITAN Business Awards; Business Technology Solutions - Operation Management Solution kategorisinde “Otomatik Chargeback ve Hesaba Toplu Yansıt Projesi” ile Platin Ödül

*Altın Boğa Ödülleri; sermaye piyasalarının gelişmesine, bilinirliğinin artırılmasına katkıda bulunmayı ve sektör profesyonellerinin başarı hikâyelerini kamuoyunda görünür kılmayı amaçlamaktadır.