15 Şubat haftasında yurtiçi yerleşikler, döviz mevduatı talebini kısmaya devam etmekle birlikte, dövizde alım yönlü hareketini sürdürdü.
Hem gerçek kişiler, hem de tüzel kişiler dövizde alım yönlü hareket ederken, gerçek kişiler, yaklaşık USD 180 milyon, tüzel kişiler ise yaklaşık USD 260 milyon döviz alımı gerçekleştirdi.
Yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatı, 8-15 Şubat tarihleri arasında, USD 439 milyon artarak USD 169,4 milyar seviyesine yükseldi. Geçen sene maksimum USD 170,4 milyar seviyelerini görmüştük. Yani maksimum seviyelere kademeli bir şekilde yaklaşıyoruz.
Özellikle, TCMB'nin, enflasyonda belirgin iyileşme sağlanan kadar sıkı parasal duruşunu korumayı devam ettirmesi ve döviz kurlarının, görece ılımlı ve istikrarlı seyrini sürdürmesine karşın, gerçek kişilerin, dövizde uzun zamandan beri alım yönlü hareket ettiği gözlenmekte.
• Bu kapsamda, gerçek kişilerin son 19 haftadır dövizde alım yönlü işlemler gerçekleştirdiği görülmekte. 12 Ekim 2018 haftası ile 15 Şubat 2019 haftası arasındaki 19 haftalık dönemde toplam USD 12,7 milyarlık döviz alımı gerçekleştiren gerçek kişiler, ilgili dönemde en yüksek hacimli döviz alımını USD 1,83 milyarlık alımla 1 Şubat haftasında gerçekleştirmişti.
•Gerçek kişilerin, 8-15 Şubat haftalarında ise sırasıyla USD 363 milyon ve USD 182 milyonluk alımlarla döviz talebini yavaşlatsa da, dövizde alım tarafında bulunmaya devam ettiği gözlenmekte.
Şekil 1. Gerçek Kişilerin Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar)
Hane halkı DTH ları yaklaşık USD 182 milyon arttı ve USD 102,5 milyar seviyesine yükseldi. Gerçek kişilerin, son 19 haftada dövizde alım yönlü tercihlerini koruduğu gözlenmekte.
Reel Sektör DTH ları ise USD 257 milyon arttı ve USD 66,9 milyara yükseldi. Böylece, reel sektörün son 6 haftalık dönemde toplam USD 3,7 milyarlık döviz alımı yaptığı görülmekte.
Altın tarafında ise son 9 haftalık dönemde alım yönlü işlemlerle yaklaşık USD 1,16 milyar tutarında artış görülmenin ardından, 15 Şubat haftasında değişiklik olmadı ve yatay seyretti. İlgili haftada altın tarafında gerçek kişilerin USD 5 milyonluk satış yaptığı, tüzel kişilerin ise USD 5 milyonluk alım yaptığı görülmekte.
Şekil 2. Toplam mevduat içerisinde DTH'ın payı %50'nin üzerinde
Şekil 3: Tüzel Kişilerin Döviz Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar)
Geçtiğimiz yılın sonuna göre (28 Aralık) incelediğimizde, yurtiçi yerleşiklerin toplam DTH'ı USD 8,4 milyar artmış durumda.
•Yılbaşından bu yana hanehalkı DTH ı USD 5,9 milyar artmış durumda. Özellikle, hanehalkının son 19 haftada dövizde alım yönlü hareket ettiği ve bu dönemde hanehalkı DTH ının toplam USD 12,7 milyar arttığı gözlenmekte.
•Yılbaşından bu yana tüzel kişiler DTH ını USD 2,4 milyar artmış görünüyor. Tüzel kişilerin, son altı haftada ise alım yönlü işlemlerle döviz DTH ını yaklaşık USD 3,7 milyar artırdığı görülmekte.
Dolar DTH'ların, toplam DTH içerisindeki payı %54 seviyesinde; Euro DTH'ların (Dolar Karşılığı) payı ise %34'lerde.
Tablo 1: Toplam Döviz Mevduatının Kırılımları
Kaynak: TCMB, Ziraat
Şekil 4: Gerçek Kişilerin Döviz Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar) Şekil 5:Toplam DTH'ın Dağılımı
Kaynak: TCMB, Ziraat Kaynak: TCMB, Ziraat
Merkez Bankası'nın döviz rezervlerine bakıldığında ise, 15 Şubat haftasında bir önceki haftaya göre yaklaşık USD 278 milyon azalarak USD 98,8 milyardan USD 98,6 milyar seviyesine gerilediği gözlenmekte.
Brüt döviz rezervleri, ilgili haftada bir önceki haftaya göre yaklaşık USD 258 milyonluk azalışla USD 78,4 milyar seviyesinden USD 78,1 milyar seviyesine gerilerken, altın rezervleri ise ilgili haftada yaklaşık USD 20 milyonluk azalışla USD 20,45 milyar seviyesinden USD 20,43 milyar seviyesine gerilemiştir.
Toplam DTH içerisinde gerçek kişilerin payı ise, yılın başından bu yana %60 seviyesinin üzerindeki seyrini devam ettiriyor. Söz konusu payın geçen yılın sonundaki %59,9 seviyesinden, 15 Şubat haftasında %60,5 seviyesine ulaştığı gözlenmekte. Tüzel kişilerin, toplam DTH içerisindeki payının ise aynı dönemde %40 seviyesinden %39,5 seviyesine kadar gerilediği gözlenmekte.
Şekil 6: Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişilerin, Toplam Döviz Tevdiat Hesaplarındaki Paylarının Gelişimi (%)
Kaynak: TCMB, Ziraat
