1 Mart haftasında yurtiçi yerleşikler, döviz mevduatı talebini yeniden artırarak, dövizde alım yönlü hareketini sürdürdü.
Hem gerçek kişiler, hem de tüzel kişiler dövizde alım yönlü hareket ederken, gerçek kişiler, yaklaşık USD 670 milyon, tüzel kişiler ise yaklaşık USD 350 milyon döviz alımı
gerçekleştirdi.
Yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatı, 22 Şubat-1 Mart tarihleri arasında, USD 1,03 milyar artarak USD 171 milyar seviyesine yükseldi. Yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatında, verinin paylaşıldığı Aralık 2012'den bu yana maksimum USD 170,4 milyar seviyelerini görmüştük. Bu kapsamda, yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatında yeni bir rekor kırılmış oldu.
Özellikle, TCMB'nin, enflasyonda belirgin iyileşme sağlanan kadar sıkı parasal duruşunu korumayı devam ettirmesi ve döviz kurlarının, görece ılımlı ve istikrarlı seyrini sürdürmesine karşın, gerçek kişilerin, dövizde uzun zamandan beri alım yönlü hareketini devam ettirdiği gözlenmekte.
•Bu kapsamda, gerçek kişilerin son 21 haftadır dövizde alım yönlü işlemler gerçekleştirdiği görülmekte. 12 Ekim 2018 haftası ile 1 Mart 2019 haftası arasındaki 21 haftalık dönemde toplam USD 13,8 milyarlık döviz alımı gerçekleştiren gerçek kişiler, ilgili dönemde en yüksek hacimli döviz alımını USD 1,83 milyarlık alımla 1 Şubat haftasında gerçekleştirmişti.
•Gerçek kişilerin, 8 Şubat, 15 Şubat, 22 Şubat ve 1 Mart haftalarında ise sırasıyla USD 363 milyon, USD 182 milyon, USD 417 milyon ve USD 672 milyonluk alımlarla döviz talebini 1 Şubat haftasına göre yavaşlatsa da, dövizde alım tarafında bulunmaya devam ettiği ve yeniden döviz talebini önceki haftalara göre artırdığı gözlenmekte.
Şekil 1. Gerçek Kişilerin Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar)
Hane halkı DTH ları yaklaşık USD 672 milyon arttı ve USD 103,6 milyar seviyesine yükseldi. Gerçek kişilerin, son 21 haftada dövizde alım yönlü tercihlerini koruduğu gözlenmekte.
Reel Sektör DTH ları ise USD 354 milyon arttı ve USD 67,4 milyara yükseldi. Böylece, reel sektörün son 8 haftalık dönemde toplam USD 4,2 milyarlık döviz alımı yaptığı görülmekte.
Altın tarafında ise son 2 haftalık dönemde satış yönlü işlemlerle yaklaşık USD 13,6 milyon tutarında azalış görülmenin ardından, 1 Mart haftasında yeniden yükselişe geçildiği gözlenmekte. İlgili haftada altın tarafında toplam USD 186 milyonluk alım gerçekleştiği ve gerçek kişilerin USD 164 milyonluk alım yaptığı, tüzel kişilerin ise USD 22 milyonluk alım yaptığı görülmekte.
Şekil 2. Toplam mevduat içerisinde DTH'ın payı %50'nin üzerinde Şekil 3: Tüzel Kişilerin Döviz Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar)
Geçtiğimiz yılın sonuna göre (28 Aralık) incelediğimizde, yurtiçi yerleşiklerin toplam DTH'ı USD 10 milyar artmış durumda.
•Yılbaşından bu yana hanehalkı DTH ı USD 7 milyar artmış durumda. Özellikle, hanehalkının son 21 haftada dövizde alım yönlü hareket ettiği ve bu dönemde hanehalkı DTH ının toplam USD 13,8 milyar arttığı gözlenmekte.
•Yılbaşından bu yana tüzel kişiler DTH ını USD 2,9 milyar artmış görünüyor. Tüzel kişilerin, son sekiz haftada ise alım yönlü işlemlerle döviz DTH ını yaklaşık USD 4,2 milyar artırdığı görülmekte.
Dolar DTH'ların, toplam DTH içerisindeki payı %53 seviyesinde; Euro DTH'ların (Dolar Karşılığı) payı ise %36'larda.
Tablo 1: Toplam Döviz Mevduatının Kırılımları
Kaynak: TCMB, Ziraat
Şekil 4: Gerçek Kişilerin Döviz Mevduatının Haftalık Değişimleri (USD Milyar) Şekil 5:Toplam DTH'ın Dağılımı
Kaynak: TCMB, Ziraat Kaynak: TCMB, Ziraat
Merkez Bankası'nın döviz rezervlerine bakıldığında ise, 1 Mart haftasında bir önceki haftaya göre yaklaşık USD 394 milyon artarak USD 99,7 milyardan USD 100,1 milyar seviyesine yükseldiği gözlenmekte. Böylece, TCMB toplam rezervleri, geçen hafta USD 100,1 milyar seviyesiyle son 7 ayın zirvesini gördü.
Brüt döviz rezervleri, ilgili haftada bir önceki haftaya göre yaklaşık USD 26 milyonluk azalışla USD 79,12 milyar seviyesinden USD 79,10 milyar seviyesine gerilerken, altın rezervleri ise ilgili haftada yaklaşık USD 420 milyonluk artışla USD 20,55 milyar seviyesinden USD 20,97 milyar seviyesine yükselmiştir.
Toplam DTH içerisinde gerçek kişilerin payı ise, yılın başından bu yana %60 seviyesinin üzerindeki seyrini devam ettiriyor. Söz konusu payın geçen yılın sonundaki %59,9 seviyesinden, 1 Mart haftasında %60,6 seviyesine ulaştığı gözlenmekte. Tüzel kişilerin, toplam DTH içerisindeki payının ise aynı dönemde %40 seviyesinden %39,4 seviyesine kadar gerilediği gözlenmekte.
Şekil 6: Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişilerin, Toplam Döviz Tevdiat Hesaplarındaki Paylarının Gelişimi (%)
Kaynak: TCMB, Ziraat
