Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, bir önceki çeyreğe göre, %1,2 olan beklentinin üstünde %1,8 arttı. Ekonomi, dördüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,3 ile %7 olan beklentilerin üzerinde büyüdü. (Şekil 1) Dördüncü çeyrekte büyümenin ana sürükleyicileri ise sırasıyla %4,1 ile %2,3 katkı yapan özel tüketim harcamaları ve yatırımlar oldu. Bir yıldır büyümeye negatif katkı yapan stoklar ise son çeyrekte büyümeye %3,1 ile pozitif katkı gerçekleştirdi. Kamu harcamaları büyümeye %0,9 katkı sağladı. Ancak net ihracat büyümeye %3,2 negatif katkı yaptı.
Dikkat Çeken Gelişmeler
- 2017 yılında kapasite kullanım oranının, 2008 yılından bu yana en yüksek seviyelerinde seyretmesiyle yatırımlar açısından pozitif bir sene oldu. Büyümeye geçen sene toplamda 10 puan katkı yapan yatırımların etkisini sadece 2017 yılında hissetmeyeceğiz. Yatırım harcamaları gelecek çeyreklere yayılan iktisadi faaliyetler. Yatırımlardaki güçlü seyir 2018 yılında %5+ büyüme performansının korunmasına yardımcı olacaktır.
- Sektör açısından baktığımızda tarım sektörü 2016 yılındaki %2,7 daralma sonrası kayıplarını telafi etti ve 2017 yılında %4,7 büyüdü. Sanayi sektörü de 2016 yılının iki katı büyüklüğünde artış kaydederek %9,2 büyüdü. Hizmet sektörü 2016 yılında %0,2’lik büyüme ardından 2017 yılını %10 büyümeyle sonlandırdı.
- 2017 yılını güçlü bir şekilde sonlandıran ekonominin 2018 yılında potansiyel düzeyine doğru yakınlaşmasını beklemekteyiz. 2018 yılı büyümesinin %5 civarında gerçekleşmesini bekliyoruz.
Şekil 1: Büyüme kompozisyonunda 2017 senesi yatırım ve özel tüketimin yılı oldu.
Kaynak: TÜİK, Ziraat.
Tüketim Canlı Görünüm
Son çeyrekte KGF etkisinin zayıflaması ve ÖTV indirimlerinin sona ermesine karşın özel tüketimin belirgin bir yavaşlama göstermediğini gözlemliyoruz. Üçüncü çeyrekte büyümeye 6,4 puan katkı sağlayan özel tüketim dördüncü çeyrekte 4,1 puan katkı sağladı.
Bu durum aslında tüketici harcamalarının bu senenin ilk çeyreğinde büyümeye desteğinin süreceğine işaret ediyor.
Neticede büyüme kompozisyonumuzun son çeyrekte net ihracat tarafından özel+kamu tüketim ile stoklar tarafına kaydığını görüyoruz. Son üç çeyrektir büyümeye sınırlı katkı sağlayan net ihracat dördüncü çeyrekte büyümeden 3,2 puan götürdü. 2018 yılında ise ihracattaki toparlanmaya karşın ithalatında başta altın ithalatı kaynaklı yükseliş kaydettiğini gözlemliyoruz. Dolayısıyla net ihracattaki katkı azalarak da olsa büyüme üzerindeki etkisini devam ettirebilir. Bununla birlikte yılbaşından bu yana dolar karşısında %5 değer kaybeden TL’nin ithalatı kısmen sınırlamasını bekleyebiliriz.
Şekil 2’de net ihracatın, sepet kurun yükseldiği dönemlerde büyümeye katkısının arttığını görüyoruz. Birinci çeyrekte sepet kur bir önceki yıla göre %18 artış kaydetmiş durumda.
Şekil 2: İhracatın sepet kurla olan ilişkisi.
Kaynak: TÜİK, Bloomberg, Ziraat.
2017 yılında 1 milyonun üzerinde istihdam sağlandı ve bu yolla da ekonomiye özel tüketim harcamaları tarafından destek verildi. Bu sene ise yetkililer müesselere "artı 2" istihdam çağrısı yapmakta.
Dolayısıyla hem yetkililerin reformlarına devam etmesi hem de ekonomik faaliyetin ılımlı seyri önümüzdeki çeyreklerde istihdam piyasasındaki toparlanmayı daha da destekleyebilir.
Öncü göstergeler de 2018 yılına ılımlı bir başlangıç yaptı. Sanayi üretiminde daha dinamik ve sağlıklı ölçüm yapan seriye geçişle birlikte büyüme ile arasındaki ilişkinin güçlendiğini vurgulamaktayız. Yıla beklentilerden güçlü bir başlangıç yapan sanayi üretimi ile birlikte imalat PMI verisi 2018 yılının ilk iki ayında, 2011 Şubat’tan bu yana en yüksek seviyeye yakın bulunuyor. Bütün bu gelişmeleri göz önüne aldığımızda bu sene özelinde %5 büyüme beklentimizi sürdürüyoruz.
Şekil 3: Sanayi üretimi 2018 yılına ılımlı başladı.
Kaynak: TÜİK, Ziraat.
UYARI: Bu çalışma Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmakta olup; Bankamız müşterilerini ve çalışanlarını bilgilendirme amacını taşımaktadır. Çalışmada yer alan bilgiler, öneriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Çalışmada yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
