Türkiye Ekonomisi: Nisan Ayı Bütçe Dengesi
Bütçe açığı ekonomiyi desteklemek adına bilinçli artırılıyor.
Bütçe dengesi Nisan ayında 3 milyar TL açık verdi. Faiz dışı fazla 0,3 milyar TL oldu. Ocak-Nisan döneminde bütçe açığı 17,9 milyar TL, faiz dışı fazla ise 4,2 milyar TL gerçekleşti.
Vergi gelirleri Nisan ayında %14,3 artış göstererek 2017 yılı için öngörülen %11,4’lük hedefin üzerinde gerçekleşti. Dolaylı vergiler ilgili dönemde reel olarak %4,7 artış sergiledi.
Yetkililerin ekonomik faaliyeti desteklemek adına genişleyici maliye politikasına yönelmesiyle harcamalarda gözlenen artış bütçe açığını yılın ilk dört ayında geçen yıla göre daha yüksek kalmasında belirleyici oldu.
Bununla birlikte harcamalar yükselişinde ivme kaybına uğradı. Şubat ve Mart aylarında %15’in üzerinde artış kaydeden harcamalar, Nisan ayında reel olarak %13 artış gösterdi.
Bütçe açığı/GSYH oranı 2016 yılını %1,1 seviyesinde tamamlarken; kamu teşviklerinin bu yıl bu orana etkisinin %0,7 düzeyinde olması bekleniyor. Ancak güçlenen büyümeyle (artan vergi gelirleri) birlikte bu etkinin tam yansımasının daha sınırlı olması bekleniyor.
Şekil 1: Bütçe Dengesi/GSYH Oranı (%)
Gelirlerdeki Görünüm
Vergi gelirlerinde trend yukarı işaret ediyor.
2017 yılının tamamı için öngörülen 511 milyar TL’lik vergi gelirinin yılın ilk dört ayında %30’undan fazlasının sağlandığı görülmekte.
Öyle ki Nisan ayında vergi gelirleri, 2017 yılının tamamı için öngörülen %11,4’lük artış oranının üzerinde %14,3 yükseldi.
Ocak-Mart döneminde dolaylı vergiler reel olarak %1,4 artış sergiledikten sonra Nisan ayında %4,7 yükseldi.
Vergi gelirlerini detaylı incelediğimizde; KDV gelirleri Mart ayında önceki yıla göre %33 geriledikten sonra Nisan ayında reel olarak %22 artış kaydetti.
İnşaat, beyaz eşya ve mobilya sektörlerine yönelik uygulanan vergi indirimlerinin yanı sıra istihdama ve üretime yönelik teşviklerin büyümeyi daha da canlandırmasıyla birlikte vergi gelirlerindeki pozitif seyrin devam edeceği düşünülüyor.
Şekil 2: Vergi Gelirlerindeki Seyir
Harcamalardaki Seyir
Mali disiplinin sağlamış olduğu alan sayesinde geçtiğimiz yıl üçüncü çeyrekte daralan ekonomiyi desteklemek adına yetkililer genişleyici maliye politikalarına yönelmiştir. Kamu tüketim ve yatırım harcamaları ile büyümeye katkı sağlanırken; bu dönemde teşviklerle birlikte harcamalarda da artış gözlendi.
Şubat ve Mart ayında %15’in üzerinde yükseliş kaydeden harcamalar Nisan ayında %13 yükselerek artış hızında ivme kaybetti. Yetkililerin istihdam seferberliği kapsamında aldığı önlemler ve teşviklerle birlikte bugün açıklanan verilere göre Şubat döneminde işsizlik oranı hem arındırılmış hem de manşet veri de gerileme kaydetti. İşgücüne katılma oranı yeni tarihi seviyesine yükselmesine karşın işsizlik oranlarındaki iyileşme dikkat çekiyor.
İstihdam piyasasındaki ek her iyileşmenin de doğrudan vergileri (gelir ve kurumlar vergisi) pozitif etkileyeceğini ve bütçe dengesine olumlu katkı sağlayacağı düşünülmekte.
Şekil 3: İşsizlik rakamları ve Harcamalar
