Sanayi üretimi sağlıklı ve güçleniyor…
Mart ayında sanayi üretimi Bloomberg beklentisi olan %0,8’e göre daha olumlu performans sergileyerek %1,3 artış kaydetti. Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim verisi ise yıllık olarak %2,8 artış kaydetti.
Geride bıraktığımız çeyrekte sanayi üretimi Temmuz şokunun etkisini üzerinden silerek normalize oldu. Sanayi üretimi, vergi indirimleri, Kobi’lere destek ve istihdam teşviklerinin katkısıyla trendinde seyretti.
- Hükümetin vergi indirimleri ile birlikte özellikle dayanıklı tüketim malı imalatında aylık bazda %6,4’lük artış sanayi üretimini destekledi.
- Sanayi üretiminde, dayanıklı tüketim malı imalatından sonra en çok yükseliş gösteren ana kalemlerden ikisi sermaye ve ara malı imalatı oldu.
Şekil 1: Sanayi Üretiminin Seyri
Avrupa’nın Sanayi Üretimindeki Yeri
Sanayi üretimi iç ve dış talebin katkısıyla iyi bir çeyreği geride bıraktı. Almanya’daki üretim rakamlarının güçlü seyir izlemesinin yanısıra hükümetin genişleyici maliye politikalarıyla ekonomiyi desteklemesi sanayi üretiminin trendinde seyretmesini sağladı.
Şekil 2: Türkiye Almanya İlişkisi
Almanya özelindeki pozitif katkıya rağmen Euro Bölgesi genelinde hard dataların-reel verilerin, anket göstergelerindeki güçlenmeyi tam yansıtmadığını görmekteyiz. İspanya ve İtalya’nın sanayi üretimlerine birinci çeyrekte göz attığımızda daraldığını gözlemlemekteyiz.
Hafta sonu Cumhurbaşkanlığı seçimini geride bırakan Fransa’da ise resmin benzer olduğuna şahit olmaktayız. Almanya’nın bölge ekonomilerine göre daha güçlü seyretmesi ise diğer ülkelere karşı hassasiyetimizi de azaltmakta. Ek olarak sanayi üretimimizin Almanya ekonomisine daha duyarlı olduğunu düşünmekteyiz. Özellikle otomotiv yan sanayi dahil olmak üzere otomotiv ihracatı kısmında Almanya birinci ihracatçı ülke olurken; birinci çeyrekte Türk otomotiv sanayisinin üretiminin tarihi seviyeye yükselmesi ve toplam ihracatın ilgili dönemde ortalama %10 artış kaydetmesini bu açıdan önemli buluyoruz.
Neticede Almanya ile ihracat tarafında güçlü ilişkimizin sonucu olarak Almanya fabrika siparişleriyle sanayi üretimimizin genel seyri Şekil 2’te gözükmekte. Yılın ilk ayında endeksler benzer hareket sergilemese de Mart ayında düzeltmeyle birlikte trendine dönüş durumda.
‘İç Talep’ de buradayım diyor.
Hükümetin teşvikleri başta dayanıklı imalat malları olmak üzere iç talebi canlı tutuyor. Çeyreksel bazda %9,8 yükselen dayanıklı tüketim mal imalatının beyaz eşyada ve mobilyadaki teşviklerin 30 Eylül’e kadar uzatılması sonrası sanayi üretimine katkısının devam etmesi bekleniyor.
Şekil 3: Dayanıklı Tüketim Malının Büyümedeki Yeri
Nisan ayında arındırılmış kapasite kullanım oranının Ağustos 2008’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkması ardından firmaların ilk çeyrekteki stok tüketim eğilimi ardından kapasitelerini artırdığını düşünüyoruz.
Bu gelişmeler ışığında da önümüzdeki süreçte,
- Referandum sürecinin geride kalmasıyla yatırım malları imalatının seyri,
- Stokları tüketme eğiliminde olan firmaların ikinci çeyrekte nasıl bir performansla üretimlerini artıracakları ve son olarak,
- Bir seçim dönemini daha geride bırakan Euro Bölgesi’nin belirsizliklerin kademeli azaldığı bir ortamda imalat sektörü tarafında talep gelişimleri izlenecektir.
