Bütçe dengesi, haziran ayında 12 milyar TL açık verdi. Faiz dışı denge (bütçe gelirleri-faiz dışı giderler) de 7,7 milyar TL açık verdi. Ard arda iki seçim dönemiyle artışa geçen harcamalar kaleminde haziran ayında, faiz dışı harcamalar kaynaklı yıllık %12,5 düşüş görüyoruz. Cari transferler, sermaye giderleri (gayrimenkul alımı vs…) ve sermaye transferleri yıllık ortalama %50 düşmüş durumda. Gelirler ise haziran ayında diğer gelirlerin (imar barışı ödemeleri vs…) desteklemesiyle yıllık %7,6 artış gösterdi. Mayıs ayında yıllık bazda gerileyen vergi gelirleri, haziran ayında BSMV, dahilde alınan KDV, gelir vergisi ve ÖTV (tütün ürünlerindeki artış etkili) kaynaklı yıllık %5 artış kaydetti.
- Böylece 2019 yılının ilk yarısında bütçe açığı yıllık bazda %70,5 yükselerek 78,6 milyar TL gerçekleşti ve Yeni Ekonomi Programı'ndaki hedefin %97'sine ulaştı. Faiz dışı açık da yılın ilk yarısında %127 yükselerek 27,8 milyar TL gerçekleşti.
- 2019 yılının ilk yarısında başta faiz harcamalarındaki artış kaynaklı toplam harcamalar yıllık %20,5 yükselirken, diğer gelirlerin yıllık %62 artış kaydetmesi sonucu toplam gelirler yıllık %14 yükseldi.
- 2018 yılı Haziran ayında ise bütçe dengesi 25,6 milyar TL açık vermişti. Geçtiğimiz sene haziran ayında Ramazan Bayramı nedeniyle emeklilere yapılan ödeme bütçe açığının bu denli artmasında etkili olmuştu. Bu sene ise Ramazan Bayramı ikramiyesi mayıs ayında verildi ve geçen ayki veriye yansıdı. Bu sene Kurban Bayramındaki ikramiye dolayısıyla da ağustos ayı bütçe dengesinde cari transferler kaynaklı olarak harcamalarda kısmi artış görebiliriz. Ancak yılın geri kalanında ekonomideki dengelenmenin tamamlanması ve ek olarak geçici vergi indirimlerinin sona ermesinin katkısıyla özel tüketim tarafından vergi gelirlerinin desteklenmeye başlanmasını bekleyebiliriz. Ek olarak ihtiyat akçesinin aktarımı gibi diğer gelirlerle bütçe tarafının desteklenmesi olasılığı da bütçe açığı/GSYH oranını yaklaşık 1 puan aşağı çekebilir.
Kümülatif bütçe açığındaki artış ise tersine döndü. 12 aylık kümülatif bütçe açığı 119 milyar TL'den 105 milyar TL'ye geriledi. (YEP yıl sonu hedef 81 milyar TL). Bütçe açığı/GSYH oranı da mayıs ayındaki %3 seviyesinden %2,8'e iyileşti.
Şekil 1. Kümülatif bütçe açığı, son 5 aydır YEP yıl sonu hedefinin üzerinde seyrediyor.
Giderlerin Görünümü
Gelirlerin Görünümü
