Türkiye Ekonomisi: Reel Kesim, Hizmet, Perakende Ticaret, İnşaat Sektörleri Güven Endeksleri ile Kapasite Kullanım Oranı
Güven zayıflarken, kapasite kullanım oranı gücünü koruyor
Reel kesim, hizmet ve perakende sektör güven endeksleri üçüncü çeyreğe, 2. çeyrek ortalamasının altında kalarak başlangıç yaptı. İnşaat ve tüketici güvenlerinde artış ve kapasite kullanım oranında toparlanma dikkat çekiyor. Yatırım malları ve dayanıklı tüketim mallarındaki kapasite kullanım oranı artışının öncülük etmesi, sektörler bazında da motorlu kara taşıtları kapasite kullanım oranındaki belirgin artış kapasite kullanım oranının gücünü korumasını sağlamış. Yatırımların seyrine dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan ''sabit sermaye yatırım harcamalarında'' sınırlı düşüş göze çarpmakta ancak endeks hala tarihsel ortalamasının belirgin üzerinde seyretmeye devam ederek yatırımlara dair olumlu resmin korunmasını sağlıyor.
Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinde ardı ardına 3 aydır düşüş görmekteyiz. Takip ettiğimiz günlük ihracat verileri de temmuz ayında ihracatta anlamlı bir aylık düşüş olacağını gösteriyor, bu durumda kısmen tatil nedeniyle gerçekleşen iş günü kayıpları da etkili olmuş olabilir. (Haziranda 22 iş günü, temmuzda 18 iş günü)
Küresel imalat ve hizmet PMI verilerindeki zayıflık gelişmiş ülkelerde artan resesyon endişelerini doğrularken yurt içinde ihracat görünümü açısından risklerin arttığına işaret ediyor. Avrupa'nın Rusya ve Ukrayna savaşından doğrudan etkilenmesi ve Rusya kaynaklı enerji arz sıkıntıları yaşaması önümüzdeki süreçte risklerin bölge ekonomisi için sürdüğüne işaret ediyor. Bu durum hem EUR/USD paritesindeki seyir hem de dış talep açısından ihracatımız için belirgin riskleri canlı tutuyor.
Temmuz ayında güven endekslerinden; hizmet sektörü aylık %1,5, perakende ticaret %4,5 ve reel kesim %2 gerilerken, inşaat sektörü aylık %2,4 ve tüketici güven endeksi %7,4 artış kaydetti.
Profesyonellerin güvenine dair izlenen arındırılmış reel kesim güven endeksi Temmuz 2020'den bu yana en düşük seviyede. Mevcut durumdaki toplam sipariş miktarı belirgin azalırken, gelecek 3 aya yönelik ihracat siparişleri, üretim hacmi ve toplam istihdam beklentilerinde de anlamlı bir zayıflama gözlenmekte.
Arındırılmış kapasite kullanım oranı temmuz ayında 0,6 puanlık artışla %78,1 seviyesine yükselerek tarihsel ortalamasının belirgin üzerinde kalmaya devam ediyor. Temmuzda motorlu kara taşıtları imalatı, kimyasal ürünlerin imalatı, kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı gibi ihracat ağırlıklı sektörlerdeki artışlar öne çıkarken, makine ve ekipman imalatı, temel eczacılık ve tekstil ürünleri kapasite kullanım oranlarındaki zayıflık KKO'daki artışı sınırladı.
Hizmet, perakende ticaret, inşaat, reel kesim ve tüketici güven endekslerinin belirli alt endeksleri ile hesaplanan ekonomik güven endeksinin ise 93,6'dan 93,4'e hafif gerileyerek iyimserlik eşik seviyesinin altındaki seyrini sürdürdüğünü hesaplamaktayız.
