Türkiye Ekonomisi: Ocak Dış Ticaret Dengesi
İhracatta ivme kaybı.
Ocak ayında ihracat ve ithalat rekor seviyelerinden geriledi. İhracat aylık %21, ithalat ise %4,2 geriledi. Yıllık bazda ihracat %17,2 artarken, ithalat ise %54,2 arttı. Dış ticaret açığı ocak ayında tarihi yüksek seviye olan 10,3 milyar USD olurken, 2021 yılı Ocak ayında 3,1 milyar USD idi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %63,2'ye gerilerken, altın ve enerji hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise geçtiğimiz ayla kıyasladığımızda %96,8'den %91'e geriledi.
Geçen ay İran kaynaklı enerji arzı sıkıntıları (kısıtlı bir süreyi kapsasa da) ve Omicron varyantı kaynaklı olumsuz etkileri dış ticaret verilerinde kısmen görmekteyiz. Ayrıca Ukrayna ve Rusya geriliminin emtia fiyatlarına ve küresel tedarik zincirine olan yansımaları kısa vadede risk unsuru olmaya devam edecektir. Rusya'nın önemli bir emtia ihracatçısı olması da arz güvenliği kanalıyla küresel ekonomide yavaşlamaya neden olabilir. Ayrıca enerji fiyatlarında son dönemde gördüğümüz artış da dış ticaret açığı üzerindeki baskıyı artırabilir.
Artan ekonomik faaliyet, ısınma ihtiyacının artması, küresel ölçekte enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin etkisiyle enerji ithalatı tarihi yüksek seviyelerini yeniledi, aylık %23 arttı ve 8,8 milyar USD'ye yükseldi.
İhracatta motorlu kara taşıtları ise ilk sırada yer almaya devam etti fakat önceki aylara göre ivme kaybı dikkat çekmekte. Avrupa'nın otomotiv endüstrisi için Rusya'nın ihracatçı olduğu ürünlerin tedarikinde sıkıntı yaşama olasılığının, ihracatımızda en önemli kalemlerden biri olan otomotiv sektörünü de dolaylı olarak etkileyebileceğinin değerlendirildiğini görmekteyiz. Dolayısıyla gelişmeler arz kanalıyla dış ticaretimiz için de önem arz etmekte. Ayrıca Rusya ve Ukrayna'nın Türkiye'nin hububat ithalatında önemli yer tutmasının da gıda ithalatına olan yansımaları izlenecektir.
Altın ithalatında ise aylık bazda artış görülmekle birlikte tarihsel ortalamasının altında seyretmekte.
İç talep görünümüne dair daha net bir resim sunan altın ve enerji hariç ithalatta ise yavaşlama görmekteyiz. Ayrıca tüketim malı ithalatındaki aylık %20,8'lik yavaşlama ve iç talebe dair izlediğimiz diğer öncü göstergelerden konut, taşıt ve beyaz eşya satışları gibi kalemlerdeki düşüşle uyumlu. Bu açıdan bu veriler ocak ayında iç talepteki yavaşlamanın devam ettiğini düşündürmekte.
Günlük ihracat verilerine baktığımızda ocak ayındaki düşüşün ardından şubat ayında aylık ihracatın 19-20 milyar USD arasında gerçekleşebileceğini hesaplamaktayız. Önümüzdeki dönemde jeopolitik riskler tedarik zincirindeki sıkıntıları belirginleştirebilir ve tedarik zincirinde beklenen normalleşmeyi biraz daha geciktirebilir.
