Türkiye Ekonomisi: Nisan Dış Ticaret Dengesi
Jeopolitik risklere rağmen ihracat gücünü koruyor.
Küresel ölçekte devam eden jeopolitik risklere rağmen nisan ayında da ihracatta güçlü seyir sürdü, ihracat rekor kırarken, ithalat rekor seviyelerine yakın kalmaya devam etti.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre aylık %8,4 artarak ihracat rekor seviyeye çıktı, ithalat ise yatay seyretti. Arındırılmış verilere göre martta 7,6 milyar USD dış ticaret açığı verilirken, nisanda ise 5,8 milyar USD'ye yavaşladı.
Arındırılmamış verilere göre, dış ticaret açığı 6,1 milyar USD gerçekleşti. İlk 4 ayda ihracat 83,5 milyar USD, ithalat ise 116,1 milyar USD gerçekleşti. Ayrıca enerji ve altın hariç dış ticaret dengesi 5 ay aradan sonra tekrar fazla verdi. Bu sene hükümet yetkililerince 250 milyar USD'lik ihracat beklentisi paylaşılmaktaydı. Küresel finansal koşullardaki sıkılaşma ile dış talepteki yavaşlama hedefe ulaşılmasında aşağı yönlü risk unsuru oluşturmakta.
Sanayi sektörünün gücünü koruması ve küresel ölçekte enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin etkisiyle enerji ithalatı rekor seviyelerine yakın. Bu dönemde ise Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları ile enerji fiyatları baskı altında kalmakta. Enerji ithalatı 7,8 milyar USD gerçekleşerek aylık bazda düşüş gösterse de kısa vadede jeopolitik gerginliklerin devamıyla yüksek seyretmeye devam edecektir. Enerji ihracatı ise 1,5 milyar USD ile tarihi yüksek seviyesinde. Altın ithalatında ise geçen ay belirgin artış görmüştük. Bu ay ise tekrar tarihi ortalamasının altında gerileyerek mart ayındaki durumun geçici olduğuna işaret etti.
Mayıs ayında EUR/USD paritesinde belirgin bir düşüş görmüştük, fakat son günlerde paritede toparlanma görülse de mayıs ayı ortalaması diğer aylara göre düşük kaldı, bunun dış ticaret kanalına yansıması ise izlenmeye devam edilecektir. Genel olarak ham maddenin dolarla satın alınması ve ihracatın ise euro ile yapılması nedeniyle dolar lehine hareketlerin arttığı bir ortamda ihracat gelirleri azalma eğiliminde olmakta. Türkiye'nin ihracatının %44'ünü Euro Bölgesi'ne gerçekleştirmesinin de etkisiyle ihracatımızın %46'sı euroyla gerçekleştirilmekte. Paritedeki düşüşler ise euro ile gerçekleştirdiğimiz ihracatın dolar karşılığının azalmasına neden olmakta. Mayıs ayında bu açıdan parite gelişmeleri aleyhine gelişti.
Günlük olarak izlediğimiz ihracat verilerine göre mayıs ayında tahmini 18-19 milyar USD civarında bir ihracat rakamı gerçekleşebileceğini hesaplıyoruz, bu seviyeler de geçen sene ortalaması olan 18,8 milyar USD'nin üzerinde kalsa da dış talepte düşüşe işaret etmekte, fakat bunda iş günü sayısının az olması ve EUR/USD paritesindeki gelişmeler etken olmuş olabilir. Dış talepte ivme kaybı olup olmadığına dair ise önümüzdeki ay arındırılmış veriler daha net bir resim sunacaktır.
Mayıs ayında kapasite kullanım oranındaki yüksek seviyeler korundu, yatırımların seyrine dair izlediğimiz ''sabit sermaye yatırım harcaması'' düşmesine rağmen güçlü seyrini korudu fakat reel kesim güven endeksi gelecek 3 aya yönelik ihracat siparişleri beklentisi alt endeksi mayısta yavaşlama sinyali vermişti.
Ayrıca orta vadede ihracat açısından aşağı yönlü riskler belirgin. Ham madde fiyatları ve enerji tedarikine yönelik artan endişeler gibi gelişmelerle Euro Bölgesi büyüme tahminleri aşağı çekilmekte. Ayrıca son dönemde gelişmiş ülke merkez bankaları faizleri artırmaya ve de bilanço daraltılmasına başlamakta. Sıkı finansal koşulların yanında ek olarak artan enflasyonist ortamın tüketici güvenini baskılayarak harcamaları azaltma olasılığı önümüzdeki dönemde küresel talep üzerinde baskı oluşturabilecek bir diğer unsur. Bu gelişmelerle uyumlu olarak Euro Bölgesi imalat PMI verilerinde mayısta yavaşlama görmeye devam ettik, ancak veriler 50 eşik seviyesinin üzerinde kalmayı sürdürerek imalat sektöründeki büyümenin yavaşlayarak sürdüğüne işaret etmekte. EUR/USD paritesindeki gelişmeler de önemli bir unsur olmaya devam edecektir. Bununla birlikte Çin'deki koronavirüs kısıtlamalarının ise hafifletilebileceğine yönelik haber akışı ise küresel talepteki yavaşlamayı sınırlandırabilecek bir unsur.
Ülkeler bazında bakıldığında ihracatta Almanya, ABD öncülük etmeye devam ediyor. İthalatta da artan enerji ithalatı ile Rusya açık ara birinciliği korumakta.
