Türkiye Ekonomisi: Eylül Ayı
İstihdamı
İşsizlik oranında kısmi artış
Arındırılmış işsizlik oranı eylül ayında istihdam edilenlerin sayısındaki azalışın yanında işsiz sayısının da artmasının etkisiyle Haziran 2014'ten bu yana en düşük seviye olan %9,8'den %10,1'e yükselerek yeniden çift haneli seviyelere geldi. Arındırılmamış işsizlik oranı %9,8'den %9,9'a hafif yükseldi.
3. çeyrekte ekonomik aktivitede yılın ilk yarısına göre yavaşlama gözlense de istihdam piyasası olumlu bir seyir izledi. 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe göre istihdamda 123 bin kişilik artışın yanında, işsiz sayısında 234 bin kişilik düşüşle, işsizlik oranı ortalama %10,7'den %10 seviyesine geriledi. Yılın geri kalanında özellikle ihracatta yavaşlama beklentisinin istihdam artışında yavaşlamaya neden olabileceği değerlendirilmekte, bununla birlikte iş gücüne katılımın seyri de işsizlik oranı üzerinde belirleyici olacaktır.
Arındırılmış verilere göre işsiz sayısı önceki son dört aydaki toplam 388 bin kişilik düşüşün ardından eylül ayında 120 bin kişi artarken, istihdam 54 bin kişi düşüş kaydetti. İş gücüne katılım oranı %52,9'da yatay seyretti, istihdam oranı da %47,6'ya hafif geriledi. Kadın işsizlik oranı %12,6'dan %12,8'e, erkek işsizlik oranı ise %8,4'ten %8,8'e yükseldi.
Tamamlayıcı göstergelerde de kısmi zayıflamalar gözlendi. Eylül ayında atıl iş gücü oranı %19,9'dan %20,3'e, daha fazla çalışmak istediği halde haftalık 40 saatten az çalışan kişilerin de işsiz sayısına eklenerek bulunan zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %13,5'ten %14'e ve işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı ise %16,5'ten %16,7'ye yükseldi (Şekil 1).
Öncü göstergeler kapsamında ekim ayına ilişkin anket göstergeleri istihdamda karışık bir görünüme işaret etmekte. S&P Global/İSO imalat sanayi raporunda imalat firmalarının yeni siparişlerdeki yavaşlamayı, satın alma faaliyetlerine ve çalışan sayılarına da yansıttığı ve istihdamda Mayıs 2020'den bu yana en belirgin azalmanın görüldüğü belirtilmekteydi. Buna karşın sektörel güven endekslerinde ekim ayında gelecek üç aya ilişkin istihdam beklentileri hizmet sektöründe düşüş kaydederken diğer sektörlerde artış sergiledi, ancak reel kesimde yataya yakın seyretmesi, sanayi istihdamı artışında durgunluğa işaret etti.
Ekim ayında İŞKUR'un yayınladığı açık iş ve işe yerleştirme verilerine baktığımızda ise açık işlerde tüm sektörlerde düşüşler (en fazla düşüş hizmet sektöründe gözlenirken, sanayi sektöründe daha az düşüş görüldü, inşaat ve tarım sektörlerinde ise sınırlı düşüş oldu) görüldü. İşe yerleştirme verilerinde de tüm sektörlerde düşüşler gözlendi, en fazla düşüş sanayi sektöründe gözlenirken, hizmetler sektöründe daha az düşüş görüldü, inşaat ve tarım sektörlerinde sınırlı düşüşler gerçekleşti.
