Türkiye Ekonomisi: Reel Kesim, Hizmet, Perakende Ticaret, İnşaat Sektörleri Güven Endeksleri ile Kapasite Kullanım Oranı
Güven endeksleri zayıflamayı sürdürürken, kapasite kullanım oranı geriledi
Reel
kesim, hizmet ve perakende ticaret sektörleri güven endeksleri ağustosta da
zayıflamaya devam ederken, inşaat ve tüketici güven endekslerinde ise artış
sürüyor. Kapasite
kullanım oranında ise gerileme dikkat çekmekte. Yatırım malları başta olmak
üzere, dayanıksız tüketim malları ve ara malı kapasite kullanım oranlarındaki
düşüşlerin etkisiyle, sektörler
bazında da motorlu kara taşıtları kapasite kullanım oranındaki belirgin düşüşle
kapasite kullanım oranında gerileme gözlenmekte. Ayrıca
yatırımların seyrine dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan ‘‘sabit sermaye
yatırım harcamalarında’’ düşüşün bir önceki aya göre hızlanması dikkat çekmekte
ancak endeks halen tarihsel ortalamasının üzerinde seyretmeye devam ederek
yatırımlara dair olumlu görünümün korunmasını sağlamakta.
Reel
kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek
üç aydaki ihracat siparişlerinde ardı ardına 4 aydır düşüş görmekteyiz, ancak
olumlu nokta olarak düşüş hızının yavaşladığı görülmekte.
• Küresel
imalat ve hizmet PMI verilerindeki zayıflama gelişmiş ülkelerde artan resesyon
endişelerini teyit ederken yurt içinde de ihracatın seyrine yönelik risklerin
arttığına işaret etmekte. Avrupa’da
Rusya ve Ukrayna savaşının etkilerinin sürmesi ve Rusya kaynaklı enerji arz
sıkıntıları önümüzdeki dönemde risklerin bölge ekonomisi için canlılığını
koruduğuna işaret etmekte. Bu durum, EUR/USD paritesindeki seyir ve dış talep
açısından ihracatımız için riskleri canlı tutuyor. Özellikle, son günlerde
Avrupa’da Rusya kaynaklı enerji arz güvenliğine yönelik artan endişelerle
EUR/USD paritesinin 1 seviyesinin altına gerileyerek yaklaşık son 20 yılın en
düşük seviyelerine gerilediği görülmekte.
• İhracatın son dönemde tarihi yüksek
seviyelerde seyrettiğini görmüştük. Ancak temmuz ayı ihracat rakamında,
muhtemelen zayıflayan dış talep koşulları, iş günü eksikliği ve EUR/USD
paritesindeki gelişmelerin etkisiyle aylık %21 düşüş kaydedilmişti. Günlük
olarak izlediğimiz ihracat verilerine göre bu tempoda gidilirse ağustos ayında
tahmini aylık 19,5-20 milyar USD arasında bir ihracat rakamı
gerçekleşebileceğini hesaplıyoruz ki bu da ihracatta bir önceki aya göre kısmi
artışa işaret etmekte.
Ağustos
ayında güven endekslerinden;
hizmet sektörü aylık %1,3, perakende ticaret %0,4 ve reel kesim %1,1
gerilerken, inşaat sektörü aylık %1,5 ve tüketici güven endeksi %6,1 artış
kaydetti.
Profesyonellerin
güvenine dair izlenen arındırılmış reel kesim güven endeksi Temmuz 2020’den bu
yana en düşük seviyede. Son
üç aydaki toplam sipariş miktarı belirgin azalırken, gelecek 3 aya yönelik
ihracat siparişleri ve sabit sermaye harcamalarında düşüşler devam etmekte,
buna karşın gelecek üç aydaki üretim hacmi ve genel gidişat endekslerinde
yeniden artış görülmekte.
