Türkiye Ekonomisi: Temmuz Ayı Bütçe Dengesi
Bütçe açığı/GSYH oranı artış kaydetse de ılımlı seviyelerde
Bütçe açığı, temmuz ayında 45,8 milyar TL ile geçen sene pandemi döneminde gördüğümüz mart ve nisan aylarındaki (43 milyar TL) rekor bütçe açıklarının da üzerinde gerçekleşti. Faiz dışı denge de 22,2 milyar TL açık verdi.
Hem ekonomik aktivitenin pozitif seyri ile gelirlerin güçlü seyretmesi hem de geçen sene pandeminin ilk döneminde verilen yüksek bütçe açıklarının yarattığı baz etkisiyle ocak-mayıs döneminde gerileme eğiliminde olan 12 aylık kümülatif açık, temmuzda hazirana benzer şekilde artış kaydetti. Kümülatif açık 95,8 milyar TL'den 111,9 milyar TL'ye yükseldi ve bütçe açığı/GSYH* oranı da %1,8'den %2,1'e yükseldi. (*2021 yılı 1. çeyrek GSYH)
Neticede temmuz ayında bütçe açığında belirgin artış gördük, ancak yılın ilk yarısındaki güçlü bütçe performansını emsal ülkelerle karşılaştırdığımızda bütçe dengesinin güçlü görünümünü sürdürmesine olanak tanıyor.
Bütçe açığı lehine baz etkisinin hafiflemesi ve yılın geri kalanında salgına ve iklim koşullarına bağlı harcamaların ve gelirlerin de seyrine bağlı olarak kümülatif açıkta artışın süreceğini değerlendiriyoruz. Kamu Maliyesi Raporu tahminine göre de ilk 7 ayda gelir hedefi tahminlerinin %58'sinin gerçekleştiğini, gider hedefinin de %55'inin karşılandığını görüyoruz. İlk 7 ayda 78,3 milyar TL gerçekleşen bütçe açığı da yıl sonu beklentisi 199,9 milyar TL'nin %39'una denk gelerek yılın geri kalanında bütçe açığında artış beklentisini doğrulamakta.
Hatırda Kalması Gerekenler
Vergi gelirlerindeki yıllık artışın %11,5 ile yılın ilk yarısındaki ortalama %54 yıllık artışın belirgin altında kaldığı görülüyor. Diğer gelirlerin de benzer şekilde artış hızı yavaşladı. Vergi gelirlerinin hız kesmesi ekonomik aktivitenin hız kestiğine dair bir ipucu oluştursa da temmuz ayında bayram tatili ve temmuzdaki vergi tahsilatının bir kısmının ağustosa sarkması ekonomik aktiviteyle ilişkisini yorumlamayı zorlaştırıyor.
Faiz giderlerinde toplam giderlerin üzerinde güçlü bir yıllık artış görüyoruz. Faiz dışı giderlerdeki artışın, ilk yarıdaki artışın altında kalması ise harcamalardaki artışı kısmi sınırlamış.
