Türkiye Ekonomisi: Şubat Enflasyonu
Enflasyonist riskler önemini korurken, enflasyonda tepe noktayı nisanda görebiliriz
Şubat ayında TÜFE, %0,75 artış beklentilerinin ve 10 yıllık şubat ayları ortalaması olan %0,5'in üzerinde aylık bazda %0,91 arttı. Beklentilerin üzerindeki gerçekleşme ise İTO'nun ima ettiği seviyenin üzerinde bir gıda enflasyonu gerçekleşmesi ile tarihsel ortalamalardan daha sınırlı düşüş sergileyen giyim ve ayakkabı kaleminden kaynaklanıyor. TÜFE, yıllık bazda %15,61'e yükselerek Temmuz 2019'dan bu yana en yüksek seviyede. Küresel emtia fiyatlarındaki artışın sürmesine karşılık TL'deki değerlenme ile birlikte girdi maliyetlerindeki aylık artışın görece yavaşladığını görüyoruz ve 2020 yılında ortalama %1,9 aylık artış sergileyen ÜFE enflasyonundaki artış şubatta %1,22 artışa yavaşlamış ancak %0,7 olan beklentinin üzerinde. Yıllık ÜFE, %27,09 ile son 21 ayın en yüksek seviyesinde. Çekirdek enflasyon olarak izlenen C endeksi, manşet enflasyonun altında ve Şubat 2020'den bu yana en düşük seviyede aylık %0,44 artış kaydetti. Yıllık olarak %16,21 seviyesi ile Nisan 2019'dan bu yana en yüksek seviyeye geldi. Neticede mart ve nisan aylarında enflasyonun yükseliş eğilimini sürdürmesini ve nisan ayında yıl içerisindeki tepe noktasını görmesini beklemeyi sürdürüyoruz.
Kaynak: TÜİK.
Hatırda kalması gerekenler:
- Enflasyonu yukarı yönlü etkileyen başlıca kalemler: Gıda (et, ekmek, süt ürünleri, yağ, biber, limon, salatalık başta olmak üzere…), sağlık (ilaçlar (%20 zam) başta olmak üzere 16 kalemin 15'inde aylık artış görüyoruz), konut (sıhhi techizat malzemeleri, doğal gaz…), lokanta ve oteller (otel ücretinin yatay seyretmesine karşılık özellikle gıdaya bağlı kalemlerde artış), ulaştırma (koli gönderme ücreti ve uçak biletindeki düşüşe karşılık şehirlerarası otobüs ücreti, bisiklet, köprü geçiş ücretinde artış…) ev eşyası (derin dondurucu ve klimadaki fiyat artışına karşılık genel olarak diğer beyaz eşya ürünlerinde fiyat düşüşü gözleniyor). Talep eksikliğiyle giyim ve ayakkabı ve eğlence ve kültür kalemi ile altın (mücevher) fiyatlarındaki gerilemenin de etkisiyle çeşitli mal ve hizmetler kalemleri enflasyona düşüş yönlü etki yaptı.
- Gıda, temel mallar, giyim ve ayakkabı ve hizmet kalemleri tarihsel olarak şubat ayları aylık ortalamasının üzerinde gerçekleşti. Bununla birlikte kur etkisini net hissettiğimiz kalemlerden biri olan altın hariç dayanıklı malların hız kesmeyi sürdürmesi döviz kuru geçişkenliğinin azaldığını işaret etmesi açısından olumlu. Altın hariç dayanıklı malların fiyat artışındaki yavaşlamaya karşın giyim kaleminin ortalamanın üzerinde seyretmesi sonucu temel mal fiyatlarındaki aylık düşüş sınırlanmış. Geçen sene 4. çeyrekte giyim ve ayakkabı kaleminin tarihsel ortalamanın belirgin altında kaldığını görüyorduk, şubat ayında ise tarihsel ortalama -%5,4 iken gerçekleşme aylık -%1 oldu, dolayısıyla bu kalemde yukarı yönlü risklerin gündeme geldiği görülüyor. Son 4 aydır alkollü içecek ve tütün ile altın kalemi tarihsel ortalamasının altında kalmakta. Haberleşme hizmetleri, lokanta ve oteller, diğer hizmetler ve kira kaynaklı olarak hizmet kaleminde tarihsel ortalamanın üzerinde artış görüyoruz. Gıda ve alkolsüz içecekler; diğer işlenmiş ve işlenmemiş gıda, taze meyve ve sebze, işlenmiş gıda ve ekmek ve tahılların ortalamanın üzerinde seyretmesiyle baskı altında kalmış. Eşel mobil uygulamasının sınırlayıcı etkisiyle enerji enflasyonu ise şubatta ortalamanın altına kaymış durumda.
- Fiyatların genele yayılma derecesi hakkında bilgi veren ve fiyatı artan ürünler ile azalanlar arasındaki yüzde farkı gösteren enflasyon yayılım endeksinde, tarihsel ortalamasına yaklaşarak bir önceki aya göre düşüş görmekteyiz. Madde sepetindeki ekstrem fiyat değişikliklerinden arındırmak için baktığımız medyan enflasyon ise aylık bazda temmuz sonrası en düşük rakamda. Dolayısıyla bu göstergeler enflasyondaki artış eğiliminin yavaşladığına dair sinyal veriyor.
