Türkiye Ekonomisi: Şubat Ayı Bütçe Dengesi
Vergi Gelirlerinde Güçlü Artış ve Bütçe Giderlerinde Ilımlı Artış ile Daha Olumlu Bir Bütçe Görünümü
2021 yılı Şubat ayı bütçe verilerine göre bütçe aylık 23,2 milyar TL fazla verdi, böylelikle kümülatif açık 218,4 milyar TL'den 187,9 milyar TL'ye ve bütçe açığı/GSYH oranı ise yaklaşık %4,3'ten %3,7'ye geriledi. Vergi gelirleri açısından bakıldığında bir önceki senenin aynı ayına göre %37,2 artış var, bir önceki aya göre ise %24,2 artış görmekteyiz. Vergi gelirlerindeki artışta belirleyici faktör kurumlar vergisindeki kurumlar geçici vergisi alt kalemindeki yükseliş oldu. Kurumlar vergisi gelirlerindeki artış yıllık bazda %44,5 oldu. Ayrıca vergi gelirlerinin alt kalemlerindeki seyir tüketimin güçlü seyrettiğine işaret etmekte. Bütçe giderleri aylık %15,3 azaldı. Mal ve hizmet alım giderleri ve sermaye transferleri hariç diğer bütün ana kalemlerde aylık bazda düşüş görülmekte. Faiz giderleri de geçen ay tarihi zirvesini gördükten sonra geçtiğimiz aya göre %41,9 düşük kaldı.
Hatırda Kalması Gerekenler
Salgın koşullarına ve sıkılaşan finansal koşullara rağmen şubat ayında vergi gelirlerinin artmasıyla kümülatif bazda bütçe açığında önemli azalma görülmekte. Ayrıca bugün TCMB'nin 2020 karı 34,5 milyar TL olarak açıklandı. 2019 yılında ise 44,7 milyar TL idi. 30 Mart 2021 günü TCMB Olağan Genel Kurul yapacağını açıklamıştı. Yüksek olasılıkla nisan ayında TCMB'den Hazine'ye kar payı aktarımı ve kurumlar vergisi ödemesi yapılmasıyla TCMB karı geçtiğimiz yıla göre düşük kalsa da kümülatif bazda bütçe açığı/GSYH gerileyecektir.
- TCMB artan talebin makroekonomik göstergelere baskı yapmasıyla politika faiz oranını artırmıştı. Artan parasal sıkılaştırmaya rağmen ekonomik aktivitedeki olumlu seyrin devam etmesiyle aylık ve yıllık bazda toplam vergi gelirlerinde artış görüyoruz, iç talepteki pozitif seyir vergi gelirlerini desteklemeyi sürdürdü.
- İthalde alınan KDV gelirlerinin döviz kurlarındaki ve ithalattaki artışla birlikte geçtiğimiz senenin aynı ayına göre %53 arttığını görmekteyiz. Ayrıca motorlu taşıtlardan alınan ÖTV gelirlerinde geçen senenin eylül ayında yapılan düzenlemenin etkileri ve otomobil satışlarındaki olumlu seyirle geçen senenin aynı ayına göre %99,3 artış görmekteyiz, aylık bazda %11,2 artış görülmekte. Yıllık bazda ithalde alınan KDV, dahilde alınan KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerde belirgin artış görmekteyiz.
- 29 Ocak tarihinde yapılan düzenleme ile özel iletişim vergi oranı (ÖİV) %7,5'ten %10'a yükselmişti. Bütçede sınırlı bir etkisi olan ilgili ÖİV'de oransal artışa rağmen ÖİV aylık %6,7 düştü.
- Faiz giderlerinde yıllık ve aylık bazda düşüş görmekteyiz. Geçen ay tarihi yüksek seviyede olan faiz giderleri, aylık %41,9 düştü. Salgın sonrası artan cari transferler kalemi aylık bazda düşerken, personel giderlerinde bir önceki senenin aynı ayına göre %20,5'lik artış dikkat çekici.
- Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan bütçede mali disiplinden taviz verilmeyeceğini daha önce vurgulamıştı. Ayrıca Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın Ekonomi Reformları Paketi duyurusunda da belirttiği üzere bütçede sıkı duruştan taviz verilmeyeceği ve 2021 yılı için %3,5 ile YEP'te daha önceden öngörülen %4,3'den daha iyi bir bütçe açığı/GSYH oranının hedeflendiğini görmekteyiz. Ayrıca borçlanmada döviz cinsinin azaltılacağı ve borçlanmanın TL ağırlıklı olacağı vurgusu vardı. Ayrıca pakette esnaflara yönelik gelir vergisi muafiyeti dikkat çekmekte.
- Önümüzdeki süreçte normalleşme adımlarının bütçeye etkisi vergi gelirleri artışıyla olumlu yansıyacaktır.
