Türkiye Ekonomisi: Reel Kesim ve Sektörel Güven Endeksleri ile Kapasite Kullanım Oranı
Üretime İlişkin Öncü Göstergelerde Yatay Seyir
Kasım
ayında üretime ilişkin öncü göstergelerde sınırlı değişim görülürken, tüketici
güveni belirgin düştü. Arındırılmış
verilere göre hizmet sektörü güven endeksi düşerken, inşaat, perakende ticaret,
reel kesim güven endeksleri ve kapasite kullanım oranı sınırlı yükseldi.
İlgili anket
göstergeleri ayın ilk iki haftasını kapsamakta olup, son günlerde kurda
yaşanan dalgalanmanın
güven endekslerine ve kapasite kullanım oranına olası
yansımasını aralık
ayı raporunda daha net görebiliriz. Ekonomik güven endeksinin kasım
ayında tüketici güven endeksindeki belirgin düşüşle 99,33’e gerilediğini
hesaplamaktayız ve bu
seviyede gerçekleşirse
4 aydır eşik seviyenin üzerinde
seyreden ekonomik güven endeksinin iyimserlik eşik seviyesinin altına
gerilediğini göreceğiz.
Ekim
ve kasım ayına ilişkin öncü göstergeler ekonomik aktivitede kısmi yavaşlamaya
işaret etmekte. Bu arada önümüzdeki hafta 3. çeyreğe ilişkin büyüme verileri
açıklanacak. Foreks
Anketi’ne göre beklentiler yıllık büyümenin %8 gelebileceği yönünde, bu sene
sonu büyüme beklentisi ise %9,6.
Kasımda
aylık
0,9 puan artışla inşaat sektörü endeksi en çok artış gösteren güven endeksi
oldu ve senenin en yükseğinde fakat eşik seviyenin altında kalmaya devam etti.
Onu 0,8 puan artışla perakende ticaret sektörü güven endeksi izliyor. Hizmet sektörü güven endeksinde ise
artış trendi sonlandı. Bu
hafta açıklanan tüketici güven endeksi ise 71,1 ile
tarihsel ortalamasının belirgin altında kalmaya devam etti ve reel kesim güven
endeksinin ise
tekrar arttığını görüyoruz.
Arındırılmış
kapasite
kullanım oranı,
aylık 0,1 puan artışla %77,6 seviyesine
yükseldi. Eczacılık,
makine, mobilya, kimyasal ürünler, deri, tekstil, ve bilgisayarların üretimi en
çok kapasite kullanım oranı artan
sektörler. Dikkat
çekici olarak tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle motorlu kara taşıtları
sektöründe kapasite
kullanım oranında düşüş görülmekte.
Reel
kesim güven endeksindeki artışta
mamul mal stokundaki %3,8’lik artış
belirleyici olmakta. Mamul mal stoku endeksindeki artışta özellikle tedarik
zincirindeki sıkıntıların ve emtia fiyatlarındaki artışların faktör olduğunu
düşünmekteyiz. Üretim, siparişler, ihracat
beklentilerine ilişkin alt endeksler de artmakta.
Sabit
sermaye
yatırım harcamasında ve genel
gidişat kalemindeki düşüş ise reel kesim güven endeksindeki artışı sınırladı.
Önümüzdeki
dönemde özellikle kurdaki volatilite artışı sonucu güven endekslerinde de
dalgalanmalar görülebilir. Kur gelişmeleri hariç güven endekslerini
etkileyebilecek diğer faktörlere baktığımızda TCMB’nin faiz indirimlerine devam
etmesinin inşaat sektörü
güven endeksine
olumlu, inşaat maliyetlerindeki artışın ise olumsuz yansımasını beklemekteyiz. Döviz
kuru gelişmelerinin
yanı sıra artan enflasyonist
beklentilerin ise tüketici güveni endeksi üzerinde etkili olmaya devam
etmesini, artan ihracat hacminin,
dolayısıyla sanayi üretimindeki
artışın da reel kesim güven endeksi üzerinde olumlu etki etmesini fakat küresel
ölçekte artan enerji maliyetlerinin kısa vadede üretime yönelik aşağı yönlü
risk oluşturduğunu düşünmekteyiz.
