Türkiye Ekonomisi: Kasım Ayı Cari İşlemler Dengesi
Kümülatif Cari Açıkta Görece Yatay Seyir
Ağustos, eylül ve ekim aylarındaki cari fazla ardından kasım ayında, artan ithalatın ve mevsimselliğin etkisiyle aylık bazda yavaşlayan turizm gelirleri ile birlikte cari açık gerçekleşti.
Ekim ayında cari işlemler dengesi, 3,1 milyar USD ile Ekim 2018'den bu yana en yüksek fazlayı vermişti, kasım ayında ise 2,68 milyar USD cari açık gerçekleşti.
Ekimde ihracatın güçlü performansıyla Kasım 2018'den bu yana ilk kez dış ticaret dengesi fazla vermişti. Kasımda ise geçen seneye göre daha sınırlı olsa da 3,5 milyar USD dış ticaret açığı gerçekleşti. Enerji ithalatındaki artış dış ticaret açığını artıran ana neden olurken, altın ithalatının tarihsel ortalamasının altında seyretmesi ise açığı sınırladı.
12 aydaki görünüme baktığımızda 2020'de 35,5 milyar USD olan cari açık; dış ticaret açığındaki iyileşme, ikincil gelir dengesinde toparlanma ve turizm ve taşımacılık gelirlerindeki güçlenmeyle 2021 yılında 14,3 milyar USD'ye iyileşti ve bu seviyeler Haziran 2020'den bu yana en düşük seviyelere işaret etti. 2021 yılı Kasım ayı itibarıyla cari açık/GSYH oranı ise %1,8 seviyesine iyileşti. 2020 yılını cari açık/GSYH oranında %5 seviyesinden sonlandırmıştık. Neticede büyümenin güçlü seyrettiği bir yılda cari açığın daralması dikkat çekici.
Aralıkta ihracat rekor seviyesini yeniledi, ancak ithalat da enerji ithalatının etkisiyle tarihi yüksek seviyeye geldi ve dış ticaret açığı genişledi. Turizm gelirleri ise mevsimselliğin etkisiyle aralıkta aylık olarak hız kesti. Neticede dış ticaret açığındaki genişlemeyle aralıkta 4-4,5 milyar USD civarında bir cari açık görebileceğimizi değerlendiriyoruz. Bu düzeyde bir gerçekleşme ise 2021 yılını 15 milyar USD (cari açık/GSYH oranı:%1,9) seviyesinde bir cari açıkla kapatabileceğimize işaret ediyor.
Finansman tarafında kasımda 1,1 milyar USD sermaye girişi gözleniyor. Ekime benzer şekilde kasımda portföy yatırımlarında (-1,4 milyar USD) çıkış var. Portföy çıkışında yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi alımına karşılık Hazine'nin Eurobond ödemesi ve diğer sektörlerin yurt dışı tahvil ödemeleri belirleyici oldu. Diğer yatırımlara (2,1 milyar USD) ve doğrudan yatırımlara (0,4 milyar USD) giriş gözleniyor. Kaynağı belli olmayan para giriş/çıkışını gösteren net hata noksanda 4,5 milyar USD ile güçlü bir giriş gözlenmekte. Neticede 2,7 milyar USD cari açığın etkisiyle kasımda rezervlerde 2,8 milyar USD artış gözleniyor. 2021 yılında hem sermaye girişi hem de güçlü net hata noksan girişiyle cari açığın finansmanında rezervlere ihtiyaç azaldı.
