Türkiye Ekonomisi: Aralık Ayı Cari İşlemler Dengesi
Cari açık görünümü sürüyor
Ağustos, eylül ve ekim aylarındaki cari fazla sonrası, başta enerji kaynaklı olmak üzere artan ithalatın ve mevsimselliğin etkisiyle aylık bazda yavaşlayan turizm gelirleri ile birlikte kasım ayına benzer şekilde aralıkta da cari açık gerçekleşti. Aralık ayında cari açık 4,2 milyar USD olan beklentinin altında 3,8 milyar USD gerçekleşti. Ocak 2022'de dış ticaret açığında enerji ithalatının etkisiyle rekor bir artış gördük, dış ticaret açığındaki genişlemenin sürmesi ise desteği hız keserek de olsa süren hizmetler dengesine rağmen ocakta, aralık ayının da üzerinde bir cari açık görebileceğimizi gösteriyor.
Dış ticaret açığındaki iyileşme, ikincil gelir dengesinde toparlanma ve turizm ve taşımacılık gelirlerindeki güçlenmeyle 2021 yılında cari açık 14,9 milyar USD'ye geriledi. Enerji ithalatındaki artış dış ticaret açığındaki iyileşmeyi sınırlayan bir faktör olurken altın ithalatının tarihsel ortalamasının altında seyretmesi dış ticaret açığındaki artışı sınırladı. Cari açık/GSYH* oranı da %1,9 seviyesine iyileşti, 2020 yılında %5 seviyesindeydi (*2021 yılı üçüncü çeyrek verisi). Yapısal nedenlerle zayıf büyüme sergilediğimiz yıllarda genel olarak (örneğin 2019 ve 2009) cari dengede daralma yaşanmakta. Ancak 2021 yılında dış talebin katkısıyla daha dengeli bir büyüme kompozisyonu elde ettik ve neticede daha sağlıklı büyüme kompozisyonu cari açıktaki daralmanın yüksek büyüme eşliğinde olmasını sağladı.
2022 yılında turizm ve ihracatın cari dengeyi destekleyici görünümünü sürdürmesi beklenmekte, ancak yüksek enerji fiyatları cari açık beklentilerinde yukarı yönlü risklerin canlı kalmasına neden olmakta. TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'nde cari açık 2022 yıl sonu için 9,5 milyar USD öngörülmekte ki bu seviyeler OVP'deki GSYH tahminine bölündüğünde cari açık/GSYH oranında %1,1'lere denk gelmekte.
2021 yılında cari açığın finansman ihtiyacının azalması ve özellikle diğer ve doğrudan yatırımlar kaynaklı net yabancı sermaye girişine ek olarak kaynağı belli olmayan para giriş/çıkışını gösteren net hata noksanın da giriş yönlü olması rezervlerde artışı beraberinde getirdi.
2021 yılında 19,4 milyar USD'si diğer yatırımlar kaynaklı olmak üzere 27,8 milyar USD net yabancı sermaye akımı gerçekleşti. Net hata noksan kaynaklı 10,5 milyar USD giriş oldu. Neticede 14,9 milyar USD gerçekleşen cari açıkla birlikte rezervlerde 23,3 milyar USD artış gözlendi.
