Türkiye Ekonomisi: Ekim Enflasyonu
Maliyet enflasyonu artışını sürdürüyor
Ekim ayında TÜFE, beklentilerle uyumlu olarak aylık bazda %2,13 artış gerçekleştirdi. Yıllık enflasyon %11,75 seviyesinden %11,89 seviyesine çıktı ve hazirandan bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Döviz kuru hareketlerinin yansımasıyla ÜFE enflasyonundaki artışın hızlandığını görüyoruz ve ÜFE ardı ardına üç aydır %2'nin üzerinde aylık artış göstermekte ve ekim ayında %3,55 artışla Eylül 2018'den bu yana en yüksek aylık artışını gerçekleştirdi. Yıllık ÜFE, %14,33 seviyesinden %18,2 ile son 16 ayın en yüksek seviyesinde. Döviz kuru hareketleriyle çekirdek enflasyon ise yıllık %11,32 seviyesinden %11,48 seviyesine yükseldi.
Hatırda kalması gerekenler:
• Gıda kalemi, taze meyve ve sebze kaynaklı işlenmemiş gıda grubu ve ekmek ve tahıllardaki fiyat artışının etkisiyle işlenmiş gıda kaynaklı olarak enflasyonu 0,70 puan yukarı çekti. Eylülde mevsimselliğe karşın giyim ve ayakkabı kaleminde yukarı yönlü fiyat ayarlaması görmemiştik, ekimde de aylık %6,8 artışın geçtiğimiz yıllardaki aynı dönemdeki artışlara göre sınırlı kaldığını görüyoruz. Otomobillerde ÖTV düzenlemesinin etkisi sürerken, döviz kuru gelişmelerinin etkisiyle otomobil ve motosiklet fiyatlarında artış öne çıktı ve uçak biletindeki artışın da etkisiyle ulaştırma kalemi 0,33 puanla TÜFE'ye artış yönlü etkide bulundu. Ekim ayında elektriğe yapılan zam ile birlikte konut kalemi 0,28 puan enflasyona etkide bulundu. Onu kur hareketlerinin yansımasını en belirgin hissettiğimiz kalemlerden biri olan ev eşyası (mobilya, beyaz eşya, yatak…) izledi. Enflasyona katkısı sınırlı olsa da lokanta ve otellerin alt kalemlerinin hepsinde artış gördük, çeşitli mal ve hizmetlerde ise 34 alt kalemin 27'sinde artış görüyoruz. Eğitimde KDV indirimi eylülde enflasyonu düşüş yönlü etkilemişti, ekimde yatay bir görünüm sergilemiş. Hizmet enflasyonunda ise salgının ilk dönemine göre daha yavaş fiyat ayarlamaları gözleniyor. Kur etkisiyle temel mallardaki fiyat artışı ise %3,3 artışla iki yılın en yüksek artışını gösterdi.
• Gıda ürünleri, ana metal sanayi, tekstil ürünleri, fabrikasyon metal ürünleri, kok ve rafine ürünleri, kimyasal ile kauçuk ve plastik ürünleri ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı ÜFE'deki aylık değişime etkisi en belirgin olan kalemler oldu.
• Fiyatların genele yayılma derecesi hakkında bilgi veren ve fiyatı artan ürünler ile azalanlar arasındaki yüzde farkı gösteren enflasyon yayılım endeksini incelediğimizde önceki aya göre fiyat artışlarının daha genele yayıldığını gözlemlemekteyiz.
• Bu arada geçen hafta TCMB, 2020 yıl sonu enflasyon tahminini %12,1 seviyesine çekerken belirsizlik aralığının üst sınırını da %13,1 belirlemişti.
