Türkiye Ekonomisi: 4. Çeyrek GSYH
Çin ile birlikte 2020 yılında pozitif büyüyen nadir ülkelerden biriyiz.
Dördüncü çeyrekte mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, çeyreksel %1,7 artışla %4 civarındaki artış beklentilerinin altında artış kaydetti. Ekonomi, dördüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,9 ile %7 olan büyüme beklentilerinin altında kaldı. 2020 yılı ikinci ve üçüncü çeyrek GSYH verileri de sırasıyla -%9,9'dan -%10,3'e ve %6,7'den %6,3'e aşağı yönlü revize edildi. Böylece 2020 yılında Türkiye ekonomisi tüketim, yatırım ve stokların katkısıyla yıllık %1,8 büyüdü.
Pandemi yılı olan 2020 yılını küresel arenada büyümeyle kapatan ender ülkelerden biri olduk.
Hatırda Kalması Gerekenler
- Yıllık %5,9 büyümenin kaynaklarına baktığımızda tüketim 5,7 puan (özel tüketim 4,7 puan, kamu tüketimi 1 puan), yatırımlar 2,6 puan büyümeyi olumlu etkiledi. Kamunun büyümeye katkısı bir önceki çeyreğe göre arttı. Stoklar -1,9 puan büyümeyi aşağı çekerken, net ihracat 3. çeyreğe göre negatif etkisini sınırlayarak -0,6 puan büyümeyi negatif etkiledi.
- 2020 yılı genelinin büyümesi olan %1,8'in kaynaklarına baktığımızda tüketim 2,2 puan (özel tüketim 1,9 puan, kamu tüketimi 0,3 puan), yatırımlar 1,7 puan, stoklar 3,4 puan büyümeyi olumlu etkiledi. Net ihracat, ihracattaki olumlu performansa karşılık ithalattaki artış neticesinde -5,5 puanla büyümeyi negatif etkileyen tek kalem oldu.
- Sanayi sektörü, büyümeye katkısını son çeyrekte artırarak sürdürdü ve 2 puanla büyümeye en yüksek katkı veren sektör oldu. Kredilerin desteğiyle üçüncü çeyrekte büyümeye 1,7 puan veren finans sektörünün dördüncü çeyrekte katkısı 0,3 puanla daha sınırlı oldu. Salgından derin etkilenen hizmet sektörü (toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri) toparlanmasını sürdürdü ve 1,1 puanla 4. çeyrek büyümesine sanayiden sonra en yüksek katkıyı veren kalem oldu. Kamunun ve bilgi ve iletişimin katkısı bir önceki çeyreğe göre artarken, gayrimenkul faaliyetleri ile diğer hizmetler sınırlı katkı verdi. Mevsimselliğin de etkisiyle tarım sektörünün katkısı 0,2 puanla sınırlı kaldı. İnşaat sektörü bir çeyrek aradan sonra tekrar büyümeyi aşağı çekti ve -0,8 puan negatif etkiledi.
- Cari fiyatlarla milli gelirimiz 2019 yılındaki 4,3 trilyon TL den 5 trilyon TL'ye çıktı. GSYH, dolar cinsinden ise 761 milyar dolardan 717 milyar dolara geriledi. Kişi başına GSYH 9.213 dolardan 8.599 dolara geriledi.
- Sıkılaşan finansal koşullara karşın imalat PMI gibi öncü göstergeler, ekonomik aktivitedeki güçlü performansın hız keserek ocak ve şubat döneminde sürdüğünü gösteriyor. Aşılanma sürecinin geleceğe yönelik umutları koruması, ikinci çeyrekteki güçlü baz etkisi ve carry-over diye tabir edilen bir yıl içindeki büyüme performansının bir sonraki yıla aktarımının da katkısıyla bu sene %5-6 aralığında bir büyümenin mümkün olabileceğini değerlendiriyoruz.
