İşsizlik oranı, mart döneminde %14,7 seviyesinden %14,1'e geriledi, ancak 10 yılın zirvesine yakın seyretmeye devam etti. İşsizlik oranında aylık bazda bir iyileşme gözlemliyoruz, ancak geçtiğimiz sene ile karşılaştırdığımızda belirgin bir yükseliş görmekteyiz. Geçtiğimiz sene mart döneminde işsizlik oranı %10,1 seviyesindeydi.
- Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranında ise aylık bazda yükseliş sürüyor ve arındırılmış işsizlik oranı %13,6 seviyesinden %13,7'ye yükseldi.
Tarım dışı istihdam ise karışık bir görünüm gözleniyor. İnşaat sektöründe istihdam kaybı sürerken, sanayi sektöründeki istihdam kayıplarının sınırlandığına şahit oluyoruz.
- Arındırılmış verilere göre incelediğimizde, inşaat istihdamında kaybın sürdüğü gözlenirken, hizmet istihdamında yaz mevsiminin de devreye girmesiyle birlikte ılımlı bir toparlanma dikkat çekiyor. Tarım istihdamında ise düşüşün yavaşladığı gözleniyor. Bununla birlikte sanayi istihdamında geçtiğimiz sene haziran döneminden bu yana ilk kez artış gözleniyor (Şekil 1).
Şekil 1: İstihdam edilenlerin sektörel dağılımı (2005=100)
Mart dönemi verisi; şubat, mart ve nisan aylarını içermekte. Dolayısıyla mart dönemine, bahar ayı verileri de dahil olmaya başladı. Yaz sezonunun devreye girmesiyle birlikte özellikle turizmle bağlantılı sektörlerin istihdama katkısının artmasını bekleyebiliriz.
Ancak ikinci çeyrekte sıkılaşan finansal koşulların etkisiyle iktisadi faaliyette yavaşlamanın sürdüğünü görüyoruz. Büyüme beklentilerinin de kademeli bir şekilde aşağı yönlü revize edilmeye devam edilmesi, istihdam piyasasında beklenen iyileşmenin bir süre ertelenebileceğine işaret ediyor. TCMB Beklenti Anketine göre bu seneki büyüme beklentisi, anket katılımcılarınca %0,04 düzeyinde bekleniyor. Bu yılın başındaki beklenti anketinde, bu yıl için büyüme beklentisi %1,35 idi, geçen yılın temmuz ayı beklenti anketinde ise bu sene için %3,97 büyüme tahmin ediliyordu.
Şekil 2. TCMB Beklenti Anketine Göre Anket Katılımcılarının 2019 Yılı Büyüme Beklentilerinin Gelişimi
Neticede istihdam piyasasındaki zayıf görünüm bu yılın özellikle ilk yarısında özel tüketimin büyümeye katkısının sınırlı olacağına işaret ediyor.
Şekil 3. 2018 yılının ikinci çeyreğinde başlayan işsizlik oranındaki artış eğilimi, hız kaybetse de sürüyor.
31 Mayıs'ta ilk çeyrek büyüme performansını takip etmiştik. İktisadi faaliyet anlamında sektörlerin genel görünümüne bir kez daha değinmek istiyoruz.
- Tarım sektörü, geçtiğimiz seneki yüksek baz etkisine rağmen yıllık bazda %2,5 büyüyerek büyümeye birinci çeyrekte ana katkı sağlayan kalemlerden biri olmuştu. Tarım istihdamındaki düşüş hızının azalması bu veriyle uyumlu gözüküyor.
- Sanayi ve imalat sektöründe zayıflama sürmüştü, ancak bir önceki çeyreğe göre hız kesmesi büyümedeki zayıflığın daha belirginleşmesini engellemişti. Sanayi istihdamında mart döneminde ılımlı bir artış gözlüyoruz. Ancak bunun kalıcılığını sorgulamak için erken görünüyor.
- İnşaat sektöründe ise ardı ardına üç çeyrekte yıllık bazda daralma gözlenmekte ve daralmanın boyutunun kademeli bir şekilde arttığı dikkat çekmekte. İnşaat istihdamında da bu doğrultuda düşüşün sürdüğünü görüyoruz.
Tablo 1. İktisadi faaliyet kolları açısından büyümenin gelişimi (Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre değişim)
Kırmızı tonun yoğunlaşması düşüşün hız kazandığını, yeşil tonun yoğunlaşması ise yükselişin hız kazandığını ve iyileşmeyi işaret etmektedir.
